3 HEZKUNTZA LEHEN Matematika...6 E 1 8 H 125 5 ehuneko 1 1 2 hamarreko 1 5 bateko 5 100 1 20 1 5 125...

26
Lehen Hezkuntzako 3. mailarako Matematika irakaslearentzako liburua oharrekin Zubia Editoriala, S.L.ren eta Santillana Educación, S. L.ren Hezkuntza Argitalpenetarako Sailean Joseba Santxo Uriarteren eta Teresa Grence Ruizen zuzendaritzapean sortu, taxutu eta gauzaturiko talde-lana da. Liburu honen prestatze- eta argitaratze-lanean honako talde honek esku hartu du: José Antonio Almodóvar Herráiz Pilar García Atance Domingo Sánchez Figueroa Magdalena Rodríguez Pecharromán IRUDIAK José Luis Ágreda Yécora Enrique Flores Eduardo Leal Uguina EDIZIOA José Antonio Almodóvar Herráiz Domingo Sánchez Figueroa PROIEKTUAREN ZUZENDARITZA Ainhoa Basterretxea Llona Domingo Sánchez Figueroa LEHEN HEZKUNTZAKO ZUZENDARITZA ETA EDIZIO-KOORDINAZIOA Joseba Santxo Uriarte Maite López-Sáez Rodríguez-Piñero Matematika LEHEN HEZKUNTZA 3 Irakaslearentzako liburua oharrekin

Transcript of 3 HEZKUNTZA LEHEN Matematika...6 E 1 8 H 125 5 ehuneko 1 1 2 hamarreko 1 5 bateko 5 100 1 20 1 5 125...

Page 1: 3 HEZKUNTZA LEHEN Matematika...6 E 1 8 H 125 5 ehuneko 1 1 2 hamarreko 1 5 bateko 5 100 1 20 1 5 125 ehun eta hogeita bost 1 E 1 2 H 1 9 B 4 E 1 7 B Has gaitezen! 10 Erantzunak 1 267

Lehen Hezkuntzako 3. mailarako Matematika irakaslearentzako liburua oharrekin Zubia Editoriala, S.L.ren eta Santillana Educación, S. L.ren Hezkuntza Argitalpenetarako Sailean Joseba Santxo Uriarteren eta Teresa Grence Ruizen zuzendaritzapean sortu, taxutu eta gauzaturiko talde-lana da.

Liburu honen prestatze- eta argitaratze-lanean honako talde honek esku hartu du:

José Antonio Almodóvar Herráiz Pilar García Atance Domingo Sánchez Figueroa Magdalena Rodríguez Pecharromán

IRUDIAK José Luis Ágreda Yécora Enrique Flores Eduardo Leal Uguina

EDIZIOA José Antonio Almodóvar Herráiz Domingo Sánchez Figueroa

PROIEKTUAREN ZUZENDARITZAAinhoa Basterretxea LlonaDomingo Sánchez Figueroa

LEHEN HEZKUNTZAKO ZUZENDARITZA ETA EDIZIO-KOORDINAZIOAJoseba Santxo Uriarte Maite López-Sáez Rodríguez-Piñero

MatematikaLEH

EN

HEZ

KU

NTZ

A

3

Irakaslearentzako liburua oharrekin

Page 2: 3 HEZKUNTZA LEHEN Matematika...6 E 1 8 H 125 5 ehuneko 1 1 2 hamarreko 1 5 bateko 5 100 1 20 1 5 125 ehun eta hogeita bost 1 E 1 2 H 1 9 B 4 E 1 7 B Has gaitezen! 10 Erantzunak 1 267
Page 3: 3 HEZKUNTZA LEHEN Matematika...6 E 1 8 H 125 5 ehuneko 1 1 2 hamarreko 1 5 bateko 5 100 1 20 1 5 125 ehun eta hogeita bost 1 E 1 2 H 1 9 B 4 E 1 7 B Has gaitezen! 10 Erantzunak 1 267

Proiektuaren aurkezpena

Egiten Jakin proiektuak lau urte bete ditu. Proiektu arrakastatsua da, baina hezkuntzaren errealitatea etengabe aldatzen ari denez, iritsi zaio eguneratzeko unea. Hori dela eta sortu da Egiten Jakin Zurekin.

Egiten Jakin Zurekin proiektuak irakasleek beren hezkuntza-jardunerako eskatu dizkiguten berrikuntza metodologiko eta pedagogiko garrantzitsuak hartzen ditu barnean, eta hortik datorkio izena. Proiektuaren helburu nagusia da ikasleei laguntzea XXI. mendeko herritarrek ezinbesteko izango dituzten gaitasunak garatzen:

Komunikazio-trebetasunak

Komunikazioa funtsezko ardatza da proiektu honetan. Hori dela eta, arlo guztietan landuko dira komunikazio-trebetasunak, zenbait programaren bitartez:

– Hitz egiteko gogoz. Mintzamena.

– Irakurtzeko gogoz. Irakurmena.

– Idazteko gogoz. Idazmena.

Pentsamendu-abileziak

Pentsatzen ikastea eta arrazoibide logikoa garatzea dira Egiten Jakin Zurekin proiektuaren beste bi ardatz garrantzitsu. Horretarako, ikaskuntza autonomoa eta eraginkorra lortzeko behar diren estrategiak eta errutinak lantzen dira, eta horiei esker, ikasleek goi-mailako pentsamendua lortzeko trebetasunak eskuratuko dituzte:

– Ulermena indartzea eta ideia garrantzitsuenak laburbiltzea.

– Informazioa barneratzea eta gogoratzea.

– Ezagutzak elkarrekin lotzea.

Estrategia eta errutina horiek barneratzea

lagungarria izango da pentsamendua kontrolatzeko eta ezagutza berriak eraginkortasun handiagoz aplikatzeko. Unitateetan, bada pentsamendua lantzeko atal bat, eta kapela urdin baten irudia erabili da atal hori nabarmentzeko.

Adimen emozionala

Emozioen hezkuntza ezinbestekoa da ikasleak osotasunean hezteko. Egiten Jakin Zurekin proiektuan proposatzen diren oinarrizko helburuetan, alderdi hauek jorratzen dira:

– Norberaren eta besteen emozioak identifikatzea.

– Emozioen autokudeaketa eta erregulazioa.

– Emozioak adieraztea.

– Gizarte-trebetasunak eta enpatia.

Proiektu honetan, kapela gorri baten irudia erabili da adimen emozionala berariaz garatzeko prestatu diren jarduerak eta proposamenak nabarmentzeko.

EGITEN JAKIN

zurekin

Page 4: 3 HEZKUNTZA LEHEN Matematika...6 E 1 8 H 125 5 ehuneko 1 1 2 hamarreko 1 5 bateko 5 100 1 20 1 5 125 ehun eta hogeita bost 1 E 1 2 H 1 9 B 4 E 1 7 B Has gaitezen! 10 Erantzunak 1 267

Azkenik, neurozientziaren azken aurrerapenak kontuan hartuta, Egiten Jakin Zurekin proiektuan GAMIFIKAZIO-proposamen bat dago, ikasleen emozioa eta jakin-mina pizteko; izan ere, garrantzitsuak dira ikaskuntza indartzeko elementu horiek. Proiektuan, jolasaren berezko dinamikak eskaintzen dira, eta horiei esker, ikasgela eraldatuko dugu, giro estimulatzailea eta motibatzailea sortuko baitugu.

Sormena

Irudimen bizia izatea da sormena, gai izatea testuinguru desberdinetara egokitzeko, bai eta ezusteko egoeren eta arazoen aurrean erantzun originalak emateko ere. Sormena garatze aldera, gure liburuetan, funtsean, gaitasun hauek lantzen dira:

– Estrategia pertsonalak eta berritzaileak bilatzeko gaitasuna.

– Adierazpenerako molde sortzaileak erabiltzeko gaitasuna.

Proiektu honetako materialetan, kapela berde batez daude nabarmenduta bereziki sormena lantzera bideratuta dauden jarduerak.

Lan kooperatiboa

Proiektu honetan, zenbait jarduera proposatzen dira ikasleak lankidetzan aritu daitezen eta, helburu bera lortzeko asmoz, elkarrekin lan egiteko gaitasunak gara ditzaten. Jarduera horiek egiteko, zenbait talde mota osatu beharko dituzte ikasleek:

– Bikoteak.

– Taldetxoak.

– Ikastalde osoa.

Jarduera horiek adierazteko, zenbait ikono erabili dira.

Horrez gain, hiruhileko bakoitzaren amaieran, proiektu txiki bat erantsi dugu, Elkarlanean izenekoa. Atal horretan, ikaskuntza kooperatiboko zenbait teknika baliatzen dira.

Ikaskuntzaren autorregulazioa

Egiten Jakin Zurekin proiektuan, ikasleek eginkizun aktiboa dute ikasteko prozesuan, eta horretarako, norberak ikasitakoari buruzko gogoeta sustatu nahi dugu; hala, nork bere burua hobeto ezagutuko du, eta bere indarguneak eta ahulguneak hautemango ditu.

Unitateetan, errubrika labur batzuk daude. Errubrika horien bitartez, ikasleak zer ikasi duten ohartuko dira, eta hori nola egin duten ebaluatuko dute.

Page 5: 3 HEZKUNTZA LEHEN Matematika...6 E 1 8 H 125 5 ehuneko 1 1 2 hamarreko 1 5 bateko 5 100 1 20 1 5 125 ehun eta hogeita bost 1 E 1 2 H 1 9 B 4 E 1 7 B Has gaitezen! 10 Erantzunak 1 267

Has gaitezen! ............................................................ 9

1. unitatea. Lau eta bost zifrako zenbakiak ........... 14

2. unitatea. Batuketak eta kenketak ...................... 30

3. unitatea. Zuzenak eta angeluak ........................ 48

4. unitatea. Biderketa ............................................ 62

Elkarlanean ............................................................. 76

Hiruhilekoa amaitzeko ............................................ 78

5. unitatea. Biderketaren praktika ........................ 80

6. unitatea. Zatiketa .............................................. 94

7. unitatea. Zatiketaren praktika ......................... 112

8. unitatea. Irudi lauak ........................................ 128

Elkarlanean ........................................................... 144

Hiruhilekoa amaitzeko .......................................... 146

9. unitatea. Zatikiak eta hamartarrak ................. 148

10. unitatea. Neurri-unitateak ............................ 164

11. unitatea. Denbora neurtzea .......................... 182

12. unitatea. Gorputz geometrikoak .................... 196

Elkarlanean ........................................................... 210

Hiruhilekoa amaitzeko .......................................... 212

Gehiago jakiteko ................................................... 215

Orain ingelesez ..................................................... 222

Aurkibidea

Page 6: 3 HEZKUNTZA LEHEN Matematika...6 E 1 8 H 125 5 ehuneko 1 1 2 hamarreko 1 5 bateko 5 100 1 20 1 5 125 ehun eta hogeita bost 1 E 1 2 H 1 9 B 4 E 1 7 B Has gaitezen! 10 Erantzunak 1 267

Edukien taula

Unitateak Informazioa eta jarduerak

1. Lau eta bost zifrako zenbakiak

• Hiru zifrako zenbakiak • Zenbaki ordinalak• Lau zifrako zenbakiak • Hurbilketak• Bost zifrako zenbakiak

2. Batuketak eta kenketak • Batuketak • Batuketak eta kenketak iritzira kalkulatzea• Kenketak • Bi eragiketako buruketak

Informazioaren trataera. Laukien koordenatuak

3. Zuzenak eta angeluak • Zuzenkia. Zuzen motak • Angeluak neurtzea• Angeluak • Simetria eta translazioa

4. Biderketa • Biderkatzeko taulak • Biderketak bururakoekin• Biderketak bururakorik gabe

5. Biderketetan trebatzea

• Bi zifrako zenbakiez biderkatzea • Zenbait eragiketako buruketak• Biderketak iritzira kalkulatzea • Kalkulagailuaren erabilera

6. Zatiketa • Banaketak eta zatiketa • Zatiketaren proba• Zatiketa zehatza eta zatiketa osoa • Erdia, herena eta laurdena• Zatiketak kalkulatzea

Informazioaren trataera. Bi ezaugarriko barra-grafikoak

7. Zatiketetan trebatzea • Zifra bateko zatitzailea duten zatiketak • Zenbait eragiketako buruketak• Zatiduran zeroak dituzten zatiketak

8. Irudi lauak • Poligonoak • Poligonoen perimetroa• Triangeluen sailkapena • Azalera, unitatetzat laukia hartuta• Lau-aldekoen sailkapena • Zirkunferentzia eta zirkulua

9. Zatikiak eta hamartarrak

• Zatikiak • Zenbaki hamartarrak konparatzea• Unitate hamartarrak • Zenbaki hamartarren batuketa• Zenbaki hamartarrak • Zenbaki hamartarren kenketa

10. Neurri-unitateak • Metroa eta zentimetroa • Kilogramoa eta gramoa• Milimetroa • Litroa eta zentilitroa• Kilometroa

Informazioaren trataera. Grafiko linealak

11. Denbora neurtzea • Orratz-erlojua • Ordua, minutua eta segundoa• Erloju digitala

12. Gorputz geometrikoak • Poliedroak: prismak eta piramideak • Gorputz biribilak• Prismak eta piramideak: sailkapena

Page 7: 3 HEZKUNTZA LEHEN Matematika...6 E 1 8 H 125 5 ehuneko 1 1 2 hamarreko 1 5 bateko 5 100 1 20 1 5 125 ehun eta hogeita bost 1 E 1 2 H 1 9 B 4 E 1 7 B Has gaitezen! 10 Erantzunak 1 267

Buruketak lantzen

Buruzko kalkulua Egiten jakin Matematika manipulatiboa

• Buruketak ebazteko urratsak

• Batu hamarrekoak eta ehunekoak• Kendu hamarrekoak eta ehunekoak

• Publizitatea aztertzea

• Jolastu zenbakiekin

• Enuntziatua berridaztea

• Batu hamarrekoak bi zifrako zenbakiei• Kendu hamarrekoak bi zifrako

zenbakiei

• Hotelen datuak aztertzea

• Jolastu batuketekin eta kenketekin

• Enuntziatuak osatzea

• Batu 11 bi zifrako zenbakiei• Kendu 11 bi zifrako zenbakiei

• Plano batean bideak deskribatzea

• Jolastu angeluekin

• Enuntziatu batetik ondorioak ateratzea

• Batu 9 bi zifrako zenbakiei• Kendu 9 bi zifrako zenbakiei

• Prezioak kalkulatzea

• Jolastu biderkatzeko taulekin

• Zer datu falta den igartzea eta asmatzea

• Biderkatu zifra bateko zenbaki bat hamarrekoez, ehunekoez eta milakoez

• Bidaia bat antolatzea

• Jolastu biderketekin

• Zer datu dagoen sobera jakitea eta galdera bat asmatzea

• Biderkatu bi edo hiru zifrako zenbaki bat 10ez, 100ez eta 1.000z

• Biderkatu hamarrekoak eta ehunekoak hamarrekoez

• Banaketak planifikatzea

• Jolastu banaketekin

• Datuak ordenatzea • Kalkulatu bi zifrako zenbaki baten bikoitza

• Jarduerak antolatzea

• Jolastu zatiketekin

• Buruketa baten ebazpenetik datuak ateratzea

• Kalkulatu hamarrekoen eta ehunekoen erdia

• Forma geometrikoak deskribatzea

• Jolastu poligonoekin

• Erantzun daitezkeen galderak aukeratzea

• Kalkulatu zifra guztiak bikoitiak dituen bi edo hiru zifrako zenbaki baten erdia

• Terraza bat estaltzea

• Jolastu zatikiekin

• Kalkulu batzuk eginez erantzuten den galdera aukeratzea

• Batu 21 bi zifrako zenbakiei• Kendu 21 bi zifrako zenbakiei

• Bidalketak planifikatzea

• Jolastu neurriekin

• Buruketa bi eragi-ketarekin ebazteko galdera aukeratzea

• Batu 101, 201... • Kendu 101, 201...

• Ordu jakin bateko egural-dia asmatzea

• Jolastu orduekin

• Erantzun zentzuzkoena aukeratzea

• Batu 99, 199... • Kendu 99, 199...

• Forma onena aukeratzea

• Jolastu gorputz geometrikoekin

Page 8: 3 HEZKUNTZA LEHEN Matematika...6 E 1 8 H 125 5 ehuneko 1 1 2 hamarreko 1 5 bateko 5 100 1 20 1 5 125 ehun eta hogeita bost 1 E 1 2 H 1 9 B 4 E 1 7 B Has gaitezen! 10 Erantzunak 1 267

Liburu honetan erabilitako ikurrak

Koloretako kapelak

Ikur honek adierazten du jarduera horiek ikaskidearekin egin beharko dituzula.

Jarduera horiek egiteko, talde-lanean jardun beharko duzu.

Pentsamenduaren kapela da. Hausnartzeko eta ondorioak ateratzeko jantziko duzu.

Sormenaren kapela da. Kapela horrekin zure irudimena baliatuko duzu, ideia originalak proposatzeko.

Emozioen kapela da. Zer sentitzen duzun adierazteko eta besteen lekuan jartzeko erabiliko duzu.

PENTSAMENDUA

SORMENA

EMOZIOAK

Page 9: 3 HEZKUNTZA LEHEN Matematika...6 E 1 8 H 125 5 ehuneko 1 1 2 hamarreko 1 5 bateko 5 100 1 20 1 5 125 ehun eta hogeita bost 1 E 1 2 H 1 9 B 4 E 1 7 B Has gaitezen! 10 Erantzunak 1 267

Atera al duzu argazkirik udako oporretan? 100 baino gehiago edo gutxiago?

Erabili al dituzu zenbakiak egoeraren batean? Zenbat zifra zituzten zenbaki horiek?

Zein unetan erabili dituzu eragiketak? Gogoratzen al zinen nola egiten diren?

Zer ordutan jaikitzen zinen? Noiz joaten zinen lotara? Nola idazten dira ordu horiek?

Has gaitezen!

9

Has gaitezen!Irakurri galderak ozen. Zu zeuk irakur ditzakezu, edo ikasleei eska diezaiekezu txandaka irakurtzeko, banan-banan. Galdera bakoitza irakurri ostean, saiatu askatasun osoz erantzun diezaioten eta emandako erantzunez eztabaida dezaten.

Azpimarratu, batetik, zer egoeratan erabili dituzten zenbakiak oporretan, eta, bestetik, zer eragiketa ikasi zituzten joan den ikasturtean.

Elkarrizketa pizte aldera, galderak egin diezazkiekezu, erosketa-egoerak aipa ditzaten eta egoera horietan nola moldatu ziren azal dezaten.

Baliatu azken galdera, iratzartzen eta lotaratzen ziren orduei buruzkoa, gogora ekartzeko zer den ordua eta nola adierazten den, bai erloju analogikoetan eta bai erloju digitaletan.

Page 10: 3 HEZKUNTZA LEHEN Matematika...6 E 1 8 H 125 5 ehuneko 1 1 2 hamarreko 1 5 bateko 5 100 1 20 1 5 125 ehun eta hogeita bost 1 E 1 2 H 1 9 B 4 E 1 7 B Has gaitezen! 10 Erantzunak 1 267

2 Idatzi zure koadernoan zein den zenbaki bakoitza eta nola irakurtzen den.

3 Ordenatu zenbakien multzo bakoitza, adierazitako moduan.

4 Jarri zenbakiak eta kalkulatu zure koadernoan.

1 Erreparatu adibideari; idatzi nola deskoposatzen eta irakurtzen den zenbaki bakoitza.

5 H 1 8 B 5 58   berrogeita hama…

… , … , … , … … . … . … . … . …

■ 267 ■ 573 ■ 615 ■ 734 ■ 802 ■ 940

TXIKIENETIK HANDIENERA HANDIENETIK TXIKIENERA

87 78

352

325

726 72

762 627672

495 1 123

678 2 321 325 2 52 705 2 687

547 1 36 674 1 216 1 35

5 H 1 8 B

9 H 1 3 B

6 E 1 8 H

125 5 ehuneko 1 1 2 hamarreko 1 5 bateko 5 100 1 20 1 5

125    ehun eta hogeita bost

1 E 1 2 H 1 9 B4 E 1 7 B

Has gaitezen!

10

Erantzunak1 267 5 2 E 1 6 H 1 7 B 5 200 1 60 1 7

Berrehun eta hirurogeita zazpi.

573 5 5 E 1 7 H 1 3 B 5 500 1 70 1 3 Bostehun eta hirurogeita hamahiru.

615 5 6 E 1 1 H 1 5 B 5 600 1 10 1 5 Seiehun eta hamabost.

734 5 7 E 1 3 H 1 4 B 5 700 1 30 1 4 Zazpiehun eta hogeita hamalau.

802 5 8 E 1 2 B 5 800 1 2 Zortziehun eta bi.

940 5 9 E 1 4 H 5 900 1 40 Bederatziehun eta berrogei.

2 5 H 1 8 B F 58 F berrogeita hamazortzi.

9 H 1 3 B F 93 F laurogeita hamahiru.

Ikasgelako materialaZenbakiak deskonposatzeko horma-irudia.

MedialiburuaBi zifrako zenbakiak deskonposatzea.

MedialiburuaHiru zifrako zenbakiak ordenatzea.

Page 11: 3 HEZKUNTZA LEHEN Matematika...6 E 1 8 H 125 5 ehuneko 1 1 2 hamarreko 1 5 bateko 5 100 1 20 1 5 125 ehun eta hogeita bost 1 E 1 2 H 1 9 B 4 E 1 7 B Has gaitezen! 10 Erantzunak 1 267

5 Idatzi zenbakiak zure koadernoan eta egin biderketak.

■ 43 3 2■ 32 3 3

■ 52 3 4■ 71 3 5

■ 61 3 7■ 90 3 8

■ 321 3 3■ 102 3 4

6 Marraztu eta idatzi zatiketa.

■ Banatu 15 txintxeta zati berdinetan 3 kutxatan.

… : … 5 …

■ Banatu 24 gozoki zati berdinetan 4 pototan.

… : … 5 …

7 Zenbatu, eta idatzi poligono bakoitzaren alde eta erpin kopurua.

8 Idatzi gorputz geometriko bakoitzaren izena.

Aldeak    …

Erpinak    …

Aldeak    …

Erpinak    …

Aldeak    …

Erpinak    …

Aldeak    …

Erpinak    …

11

1 E 1 2 H 1 9 B F 129 F ehun eta hogeita bederatzi.

4 E 1 7 B F 407 F laurehun eta zazpi.

6 E 1 8 H F 680 F seiehun eta laurogei.

3 78 , 87 , 325 , 352

762 . 726 . 672 . 627 . 72

4 618 583 925

357 273 18

5 86 208 427 963

96 355 720 408

6 15 : 3 5 5 txintxeta 24 : 4 5 6 gozoki

7 Aldeak F 3 Aldeak F 4 Aldeak F 5 Aldeak F 7

Erpinak F 3 Erpinak F 4 Erpinak F 5 Erpinak F 7

8 Prisma Zilindroa Konoa

Esfera Piramidea

MedialiburuaZati berdinetan banatzea.

IRADOKIZUNAKIkusarazi ikasleei poligonoen alde kopurua bat datorrela erpin kopuruarekin.

Page 12: 3 HEZKUNTZA LEHEN Matematika...6 E 1 8 H 125 5 ehuneko 1 1 2 hamarreko 1 5 bateko 5 100 1 20 1 5 125 ehun eta hogeita bost 1 E 1 2 H 1 9 B 4 E 1 7 B Has gaitezen! 10 Erantzunak 1 267

Erantzunak9 Mirenek 1 €-eko txanpon bat, 50 zentimoko bat eta 20

zentimoko bat eman ditu.

Koldok 5 €-ko billete bat, 50 zentimoko txanpon bat, 20 zentimoko bi txanpon eta 10 zentimoko bat eman ditu.

10 4rak eta laurden. 4rak laurden gutxi. Ordu 2 eta erdiak. 11k eta laurden.

11 1 m eta 12 cm 5 100 cm 1 12 cm 5 112 cm

2 m eta 6 cm 5 200 cm 1 6 cm 5 206 cm

3 m eta 24 cm 5 300 cm 1 24 cm 5 324 cm

4 m eta 70 cm 5 400 cm 1 70 cm 5 470 cm

12 1 kg baino gutxiago.

1 l baino gehiago.

13 95 1 78 5 173 Guztira, 173 pertsona daude.

IRADOKIZUNAKAzpimarratu erloju analogikoen hirugarren orratza, meheena, segundoen orratza dela, eta ez dela kontuan hartzen ordua irakurtzean.

Ikasgelako materialaTxanponak eta billeteak.

MedialiburuaOrdua irakurtzea.

Ikasgelako materialaErlojuen horma-irudia.

9 Marraztu zure koadernoan pertsona bakoitzak eman duen dirua.

■ Mirenek 2 euro eta 70 zentimo balio duen errotuladore bat erosi du. Zein txanpon eman ditu?

11 Kalkulatu zenbat zentimetro diren.

1 m eta 12 cm 5 … cm 1 … cm 5 … cm

■ Koldok 6 € ordaindu du zinemarako sarrera bat. Zer diru eman du?

10 Idatzi erloju bakoitzak adierazten duen ordua.

11 : 1502 : 30

1 m eta 12 cm 2 m eta 6 cm 3 m eta 24 cm 4 m eta 70 cm

1 kg baino gehiago

1 kg baino gutxiago

1 ℓ baino gehiago

1 ℓ baino gutxiago

12 Kalkulatu iritzira eta idatzi neurri onena.

12

Page 13: 3 HEZKUNTZA LEHEN Matematika...6 E 1 8 H 125 5 ehuneko 1 1 2 hamarreko 1 5 bateko 5 100 1 20 1 5 125 ehun eta hogeita bost 1 E 1 2 H 1 9 B 4 E 1 7 B Has gaitezen! 10 Erantzunak 1 267

95 2 34 5 61 Igerilekuan, 61 emakume daude.

12 2 3 5 9 Mutilak 9 dira. 12 1 9 5 21 Parkean, guztira, 21 neska-mutil daude.

74 x 2 5 148 Markelek 148 € lortu ditu.

7 x 5 5 35

3 x 1 5 3 35 1 3 5 38 Aginteak 38 € balio zuen.

MedialiburuaBuruketak ebaztea, batuketak eta kenketak eginez.

Ikasgelako materialaBiderkatzeko taulen horma-irudia.

Ikasgelako materialaIkusizko buruketen txartela.

13 Irakurri eta ebatzi zure koadernoan.

■ Igerileku batean 95 heldu eta 78 haur daude. Zenbat pertsona daude guztira?

■ Haur-parke batean, neskak 12 dira, eta mutilak, berriz, neskak baino 3 gutxiago. Zenbat neska eta mutil daude guztira parkean?

■ Mirenek aginte bat erosi du eta 5 euroko 7 billeterekin eta euro bateko 3 txanponekin ordaindu du. Zenbat balio zuen aginteak?

■ 95 helduetatik, 34 gizonak dira, eta gainerakoak, emakumeak. Zenbat emakume daude igerilekuan?

■ Markelek 74 izozki saldu ditu, bakoitza 2 euroan. Zenbat diru lortu du izozki horiek guztiak salduta?

Has gaitezen!

13

Page 14: 3 HEZKUNTZA LEHEN Matematika...6 E 1 8 H 125 5 ehuneko 1 1 2 hamarreko 1 5 bateko 5 100 1 20 1 5 125 ehun eta hogeita bost 1 E 1 2 H 1 9 B 4 E 1 7 B Has gaitezen! 10 Erantzunak 1 267

Erantzunak

Buruzko kalkuluaBatu hamarrekoak eta ehunekoak

90 80 100 120 700 600 900 800

Kendu hamarrekoak eta ehunekoak

20 20 20 20 400 400 300 400

Buruketa xumeak1 800 2 500 5 300. 300 kutxa geratu dira.

2 40 2 10 1 20 5 50. Orain 50 pertsona doaz autobus horretan.

Zer dakizu honetaz?1 20 bateko 90 bateko

2 28 B 64 B 570 B 901 B

20 1 70

50 1 30

400 1 300

200 1 600

700 1 200

500 1 300

40 1 60

70 1 50

Kendu hamarrekoak eta ehunekoak

40 2 20

50 2 30

600 2 200

800 2 400

70 2 50

80 2 60

400 2 100

900 2 500

Buruketa xumeak

Kalkulatu buruz

1. Biltegi batean, 800 kutxa madari zeuden. Gaur, kamioi batek 500 kutxa eraman ditu. Zenbat kutxa geratu dira?

2. Autobus batean, 40 pertsona zihoazen. Lehen geldialdian, 10 jaitsi eta beste 20 pertsona igo dira. Zenbat pertsona doaz orain autobus horretan?

Zenbaki bat, zenbait batuketa edo zenbait kenketa

Idatzi hiru batuketa eta hiru kenketa, emaitza hauetako bakoitzerako:

■ 60 ■ 30 ■ 500 ■ 600

Buruzko kalkulua

Batu hamarrekoak eta ehunekoak

Ondo hasteko

1 Osatu zure koadernoan.

■ 2 hamarreko 5 … bateko

■ 9 ehuneko 5 … bateko

2 Zenbat bateko dira?

■ 2 H eta 8 B ■ 5 E eta 7 H

■ 6 H eta 4 B ■ 9 E eta 1 B

Bateko 1 1 B

1 bat irakurtzen da.

Hamarreko 1 1 H 5 10 B

10 hamar irakurtzen da.

Ehuneko 1 1 E 5 100 B

100 ehun irakurtzen da.

E H B

1

E H B

1 0

E H B

1 0 0

Zer dakizu honetaz?

Batekoak, hamarrekoak eta ehunekoak

70 1 60 5 130

300 1 600 5 900

70 2 20 5 50

800 2 300 5 500

14

MedialiburuaHiru zifrako zenbakiak deskonposatzea.

Ikasgelako materialaZenbakiak deskonposatzeko horma-irudia.

Page 15: 3 HEZKUNTZA LEHEN Matematika...6 E 1 8 H 125 5 ehuneko 1 1 2 hamarreko 1 5 bateko 5 100 1 20 1 5 125 ehun eta hogeita bost 1 E 1 2 H 1 9 B 4 E 1 7 B Has gaitezen! 10 Erantzunak 1 267

Hitz egiteko gogozEskatu ikasleei argazkiari erreparatzeko eta zer ikusten duten esateko. Hitz egin ikasleei gurutzaontziei buruz: Zer da gurutzaontzi bat? Gero, eskatu argazkian ageri diren ontziei erreparatzeko: Zein iruditzen zaie handiena? Haien ustez, zer tamainatakoak izan daitezke gurutzaontziak?… Egin jarduerak ahoz talde osoarekin, eta bultzatu ikasleak balizko erantzunei buruz hitz egitera eta Matematikako hizkuntza behar bezala erabiltzera.

Arina: 58 m. Izurdea: 98 m.

Badiak eta Izurdeak.

Luzeena: Izurdea. Laburrena: Arina.

Eskatu ikasleei luzerak ordenatzeko baliatu duten prozesua arrazoitzeko, eta gogora ekarri haiekin batera nola ordenatzen diren bi zifrako zenbakiak. 58 , 78 , 95 Arina , Badia , Izurdea

Hitz egiteko gogoz Zenbat metro luze da Arina itsasontzia?

Eta Izurdea?

Zein itsasontzik dute 70 m-tik gorako luzera?

Zein itsasontzi da luzeena? Eta laburrena?

Erabili hamarreko eta bateko hitzak, eta azaldu zer alde dagoen Arina eta Badia itsasontzien luzeren artean.

1

EGITEN JAKIN

Publizitatea aztertzea.

Lau eta bost zifrako zenbakiak

ARINA Luzera: 58 m

BADIA Luzera: 78 m

IZURDEA Luzera: 95 m

15

MedialiburuaZenbakiak eta hezurrak.

Page 16: 3 HEZKUNTZA LEHEN Matematika...6 E 1 8 H 125 5 ehuneko 1 1 2 hamarreko 1 5 bateko 5 100 1 20 1 5 125 ehun eta hogeita bost 1 E 1 2 H 1 9 B 4 E 1 7 B Has gaitezen! 10 Erantzunak 1 267

ADIBIDEA

Ikasturtearen hasiera ospatzeko, ongietorri-festa egiten ari dira Mikelen ikastetxean. Guztira, 253 pertsona daude.

253 zenbakiak hiru zifra ditu.

253 5 2 E 1 5 H 1 3 B

253 5 200 1 50 1 3

253 berrehun eta berrogeita hamahiru irakurtzen da.

1 Osatu zure koadernoan.

2 Begiratu adibideari eta deskonposatu abako bakoitzean adierazitako zenbakia.

346 5 … E 1 … H 1 … B

346 5 … 1 … 1 …

… 5 … E 1 … H

… 5 … 1 …

E H B

E H B

4 E 1 2 H1 3 B

4 0 0 1 2 0 1 3E H BE H BE H B

E H B

Hiru zifrako zenbakiak

Hiru zifrako zenbakiek ehunekoak, hamarrekoak eta batekoak dituzte.

E H B

2 5 3

16

Erantzunak1 346 5 3 E 1 4 H 1 6 B 5 300 1 40 1 6

580 5 5 E 1 8 H 5 500 1 80

2 7 E 1 4 H 5 700 1 40

5 E 1 6 B 5 500 1 6

9 E 1 7 H 1 5 B 5 900 1 70 1 5

3 Gorriz: 798, 578.

Urdinez: 381, 680.

Horiz: 846, 812.

4 Laurehun eta laurogeita bost.

Zazpiehun eta hirurogeita hamar.

Seiehun eta hamabost.

Zortziehun eta sei.

Bostehun eta laurogeita hamabost.

MedialiburuaHiru zifrako zenbakiak deskonposatzea.

Ikasgelako materialaZenbakiak deskonposatzeko horma-irudia.

Page 17: 3 HEZKUNTZA LEHEN Matematika...6 E 1 8 H 125 5 ehuneko 1 1 2 hamarreko 1 5 bateko 5 100 1 20 1 5 125 ehun eta hogeita bost 1 E 1 2 H 1 9 B 4 E 1 7 B Has gaitezen! 10 Erantzunak 1 267

Izendatu 0tik 9ra arteko zenbaki bakoitza hitz batekin. Ondoren, idatzi zenbakiak, esaldi bat osatzeko moduan.

SORMENA

750 819 513

916

609

3 Kopiatu zenbakiak zure koadernoan eta inguratu.

8 zifraren balioa batekotan 8 da.

8 zifraren balioa batekotan 80 da.

8 zifraren balioa batekotan 800 da.

4 Idatzi zenbaki bakoitza letraz edo zifraz.

Buruketak

5 Irakurri eta ebatzi.

Lagun batzuk autobus-geltokira joan dira. Anek zazpiehun eta berrogeita hamar zenbakiko autobusa hartu behar du; Gorkak, seiehun eta bederatzi zenbakikoa; Marenek, bederatziehun eta hamasei zenbakikoa; eta Unaik, zortziehun eta hemeretzi zenbakikoa.

485770

806

615

595929

Berrehun eta hirurogeita hamabi.

Bostehun eta laurogeita hamazazpi.

Zortziehun eta berrogeita hamar.

Bederatziehun eta zortzi.

Zer koloretakoa da lagun bakoitzak hartu behar duen autobusa?

Zer zenbaki du geltokian dagoen beste autobusak? Idatzi nola irakurtzen den.

846 798

381 680

578 812

0 Zuri 1 Izar 2 Handia …

102 Izar zuri handia

ADIBIDEA

17

1

Bederatziehun eta hogeita bederatzi.

272

597

850

908

5 Anek: autobus gorria. Gorkak: autobus laranja. Marenek: autobus berdea. Unaik: autobus urdina.

Autobus horiak, 513. Bostehun eta hamahiru.

SORMENA. Erantzun librea. (EL) 0 Handia 1 Txikia 2 Zuri 3 Hori 4 Altua 5 Baxua 6 Polit 7 Itsusi 8 Etxe 9 Aulki

864 F Etxe polit altua

953 F Aulki baxu horia

IRADOKIZUNAKGaldetu ikasleei hiru zifrako zer zenbaki idatzi beharko genukeen laukian hiru koloreez inguratuta egoteko (888).

Page 18: 3 HEZKUNTZA LEHEN Matematika...6 E 1 8 H 125 5 ehuneko 1 1 2 hamarreko 1 5 bateko 5 100 1 20 1 5 125 ehun eta hogeita bost 1 E 1 2 H 1 9 B 4 E 1 7 B Has gaitezen! 10 Erantzunak 1 267

1 Kopiatu eta osatu zure koadernoan.

■ 30 ehuneko 5 … milako

■ 40 ehuneko 5 … milako

■ 60 ehuneko 5 … milako

■ 90 ehuneko 5 … milako

2 Idatzi zenbat bateko diren eta nola irakurtzen diren.

■ 2 milako.

■ 3 milako.

■ 5 milako.

■ 6 milako.

■ 8 milako.

■ 9 milako.

ADIBIDEA

4 milako 5 4.000 B 4.000 lau mila irakurtzen da.

3 Deskonposatu zenbaki bakoitza eta idatzi nola irakurtzen den.

ADIBIDEA

1.483

M E H B

1 4 8 3

1.483 5 1 M 1 4 E 1 8 H 1 3 B

1.483 5 1.000 1 400 1 80 1 3

1.483 mila laurehun eta laurogeita hiru irakurtzen da.

■ 3.987■ 2.050■ 4.103■ 6.320

Gaur, zirku-emanaldi berria estreinatu dute, eta izugarrizko arrakasta izan du. Zenbat sarrera saldu dituzte guztira?

10 ehuneko 5 Milako 1 5 1.000 bateko 1.000 mila irakurtzen da.

Lau zifrako zenbakiak

10 ehuneko 5 Milako 1

10 E 5 1 M

1 M 5 1.000 B

1.000 mila irakurtzen da.

M E H B

1 0 0 0100

100100

100100

100

100

100

100 100

18

Erantzunak

1 3 milako. 6 milako.

4 milako. 9 milako.

2 2 milako 5 2.000 B. Bi mila irakurtzen da. 3 milako 5 3.000 B. Hiru mila irakurtzen da. 5 milako5 5.000 B. Bost mila irakurtzen da. 6 milako 5 6.000 B. Sei mila irakurtzen da. 8 milako 5 8.000 B. Zortzi mila irakurtzen da.

9 milako 5 9.000 B. Bederatzi mila irakurtzen da.

3 3 M 1 9 E 1 8 H 1 7 B 5 3.000 1 900 1 80 1 7 Hiru mila bederatziehun eta laurogeita zazpi.

2 M 1 5 H 5 2.000 1 50 Bi mila eta berrogeita hamar.

4 M 1 1 E 1 3 B 5 4.000 1 100 1 3 Lau mila ehun eta hiru.

6 M 1 3 E 1 2 H 5 6.000 1 300 1 20 Sei mila hirurehun eta hogei.

MedialiburuaLau zifrako zenbakiak I.

Ikasgelako materialaZenbakiak deskonposatzeko horma-irudia.

Page 19: 3 HEZKUNTZA LEHEN Matematika...6 E 1 8 H 125 5 ehuneko 1 1 2 hamarreko 1 5 bateko 5 100 1 20 1 5 125 ehun eta hogeita bost 1 E 1 2 H 1 9 B 4 E 1 7 B Has gaitezen! 10 Erantzunak 1 267

4 Idatzi zenbakiak letraz edo zifraz.

Letraz ■ 2.786 ■ 4.915 ■ 6.098 ■ 8.590 ■ 9.206 ■ 9.009

Zifraz ■ Hiru mila berrehun eta hogei. ■ Zazpi mila eta zazpiehun.

■ Zazpi mila bostehun eta hogeita bi. ■ Bederatzi mila eta berrogeita hiru.

5 Konparatu zenbaki pare bakoitza eta idatzi dagokion ikurra.

EGIN HONELA

Konparatu 1.483 eta 1.490

1 5 14 5 48 , 9

1.483 , 1.490

M E H B

1 4 8 3

1 4 9 0

■ 3.987 eta 4.002

■ 7.140 eta 7.129

■ 8.392 eta 8.397

■ 5.296 eta 5.301

■ 6.357 eta 6.341

■ 9.035 eta 9.053

Buruketak

6 Ebatzi.

■ Landerrek material berria jaso du gaur bere liburu-dendan:

2 1.000 paper-zorroko kutxa bat eta 100eko 2 kutxa.2 1.000 arkatzeko kutxa bat eta 100eko 6 kutxa.2 1.000 kartoi meheko 2 kutxa eta 100eko 3 kutxa.2 1.000 klipeko 3 kutxa eta 100eko 2 kutxa.

Gauza bakoitzetik zenbat ale jaso ditu?

■ Gimnasio bat egiteko, adreilu hauek eraman dituzte: 9 edukiontzi, bakoitza 1.000 adreilukoa; 8 edukiontzi, bakoitza 100 adreilukoa; eta 7 edukiontzi, bakoitza 10 adreilukoa. Zenbat adreilu eraman dituzte guztira?

7 Pentsatu eta erantzun.

Igogailu batean sar daitekeen pisu maximoa 1.450 kg baino handiagoa da, eta 1.455 kg baino txikiagoa. Pisu maximoaren zifren batura 13 da. Zenbat kilo sar daitezke, gehienez, igogailuan?

19

1

4 Bi mila zazpiehun eta laurogeita sei.

Lau mila bederatziehun eta hamabost.

Sei mila eta laurogeita hamazortzi.

Zortzi mila bostehun eta laurogeita hamar.

Bederatzi mila berrehun eta sei.

Bederatzi mila eta bederatzi.

3.220 7.700

7.522 9.043

5 3.987 , 4.002 5.296 , 5.301

7.140 . 7.129 6.357 . 6.341

8.392 , 8.397 9.035 , 9.053

6 Paper-zorroak: 1.200. Arkatzak: 1.600. Kartoi meheak: 2.300. Klipak: 3.200.

9.870 adreilu eraman dituzte guztira.

7 1.453 kg sar daitezke.

MedialiburuaLau zifrako zenbakiak.

MedialiburuaLau zifrako zenbakiak konparatzea II.

IRADOKIZUNAKGogoratu ikasleei zenbaki txikiena beti jartzen dela ikurraren erpinean.

Page 20: 3 HEZKUNTZA LEHEN Matematika...6 E 1 8 H 125 5 ehuneko 1 1 2 hamarreko 1 5 bateko 5 100 1 20 1 5 125 ehun eta hogeita bost 1 E 1 2 H 1 9 B 4 E 1 7 B Has gaitezen! 10 Erantzunak 1 267

1 Deskonposatu zenbakiak.

148 5 1 E 1 4 H 1 8 B 5 5 100 1 40 1 8

ADIBIDEA■ 194 ■ 328 ■ 2.576 ■ 5.792

■ 207 ■ 460 ■ 3.609 ■ 4.850

2 HITZ EGITEKO GOGOZ. Azaldu nola kalkulatzen duzun zifra baten balioa zenbaki batean, zer posiziotan dagoen kontuan hartuta.

3 Idatzi zenbaki bakoitzaren zifra gorriaren balioa batekotan.

ADIBIDEA 459 4 E 5 400 B■ 289 ■ 618 ■ 3.603 ■ 5.291

■ 476 ■ 812 ■ 7.532 ■ 6.974

4 Idatzi.

5 Ordenatu zenbakien multzoak.

Txikienetik handienera:

■ 345, 456, 289 eta 190

■ 1.618, 3.861, 2.189 eta 1.980

Handienetik txikienera:

■ 516, 816, 618 eta 880

■ 5.489, 7.984, 7.893 eta 8.943

6 Idatzi zenbaki bakoitza.

■ 1 HM 1 2 M 1 5 E 1 6 H 1 8 B

■ 2 HM 1 6 M 1 8 E 1 9 H

■ 4 HM 1 1 M 1 3 E 1 6 B

■ 8 HM 1 7 M 1 9 H 1 8 B

7 Idatzi zifraz, eta ondoren, ordenatu zenbakiak handienetik txikienera.

■ Hamabost mila berrehun eta hogeita bost.

■ Hogei mila bederatziehun eta hirurogeita hamabi.

■ Hirurogeita zortzi mila eta berrogeita hamasei.

■ Laurogeita hamar mila zazpiehun eta laurogeita hamar.

8 Idatzi letraz edo zifraz.

■ 13.a ■ 18.a ■ 17.a ■ 19.a ■ Hamabigarrena ■ Hamaikagarrena ■ Hamabosgarrena

9 Hurbildu.

■ Ehunekoetara: 232, 579, 816. ■ Milakoetara: 3.410, 8.790, 9.230.

1 Deskonposatu zenbakiak.

148 5 1 E 1 4 H 1 8 B 5 5 100 1 40 1 8

ADIBIDEA■ 194 ■ 328 ■ 2.576 ■ 5.792

■ 207 ■ 460 ■ 3.609 ■ 4.850

2 HITZ EGITEKO GOGOZ. Azaldu nola kalkulatzen duzun zifra baten balioa zenbaki batean, zer posiziotan dagoen kontuan hartuta.

3 Idatzi zenbaki bakoitzaren zifra gorriaren balioa batekotan.

ADIBIDEA 459 4 E 5 400 B■ 289 ■ 618 ■ 3.603 ■ 5.291

■ 476 ■ 812 ■ 7.532 ■ 6.974

4 Idatzi.

5 Ordenatu zenbakien multzoak.

Txikienetik handienera:

■ 345, 456, 289 eta 190

■ 1.618, 3.861, 2.189 eta 1.980

Handienetik txikienera:

■ 516, 816, 618 eta 880

■ 5.489, 7.984, 7.893 eta 8.943

6 Idatzi zenbaki bakoitza.

■ 1 HM 1 2 M 1 5 E 1 6 H 1 8 B

■ 2 HM 1 6 M 1 8 E 1 9 H

■ 4 HM 1 1 M 1 3 E 1 6 B

■ 8 HM 1 7 M 1 9 H 1 8 B

7 Idatzi zifraz, eta ondoren, ordenatu zenbakiak handienetik txikienera.

■ Hamabost mila berrehun eta hogeita bost.

■ Hogei mila bederatziehun eta hirurogeita hamabi.

■ Hirurogeita zortzi mila eta berrogeita hamasei.

■ Laurogeita hamar mila zazpiehun eta laurogeita hamar.

8 Idatzi letraz edo zifraz.

■ 13.a ■ 18.a ■ 17.a ■ 19.a ■ Hamabigarrena ■ Hamaikagarrena ■ Hamabosgarrena

9 Hurbildu.

■ Ehunekoetara: 232, 579, 816. ■ Milakoetara: 3.410, 8.790, 9.230.

AURRERA NOA!

369 eta 384 zenbakien arteko zenbakiak.

2.778 baino handiagoak eta 2.793 baino txikiagoak diren zenbakiak.

24

Erantzunak1 1 E 1 9 H 1 4 B 5 100 1 90 1 4

2 E 1 7 B 5 200 1 7

3 E 1 2 H 1 8 B 5 300 1 20 1 8

4 E 1 6 H 5 400 1 60

2 M 1 5 E 1 7 H 1 6 B 5 5 2.000 1 500 1 70 1 6

3 M 1 6 E 1 9 B 5 3.000 1 600 1 9

5 M 1 7 E 1 9 H 1 2 B 5 5 5.000 1 700 1 90 1 2

4 M 1 8 E 1 5 H 5 5 4.000 1 800 1 50

2 EE. Zer posiziotan dagoen erreparatu, eta ordena horri dagokion zero kopurua gehitu behar zaio zifra horri.

3 80 B 600 B 3.000 B 5.000 B

6 B 800 B 500 B 70 B

4 370, 371, 372, 373, 374, 375, 376, 377, 378, 379, 380, 381, 382 eta 383

2.779, 2.780, 2.781, 2.782, 2.783, 2.784, 2.785, 2.786, 2.787, 2.788, 2.789, 2.790, 2.791 eta 2.792

5 190 , 289 , 345 , 456 1.618 , 1.980 , 2.189 , 3.861 880 . 816 . 618 . 516 8.943 . 7.984 . 7.893 . 5.489

MedialiburuaAurrera noa!

Ikasgelako materialaZenbakiak deskonposatzeko horma-irudia.

Page 21: 3 HEZKUNTZA LEHEN Matematika...6 E 1 8 H 125 5 ehuneko 1 1 2 hamarreko 1 5 bateko 5 100 1 20 1 5 125 ehun eta hogeita bost 1 E 1 2 H 1 9 B 4 E 1 7 B Has gaitezen! 10 Erantzunak 1 267

Buruketak

10 Ikastetxe batean, koloretako txartelak saltzen dituzte, zenbait sari zozketatzeko.

■ Kolore horiko txartelek izan al dezakete 1.450 zenbakia? Eta 1.550 zenbakia?

■ Norak 1.278 zenbakia duen txartela erosi du. Zer koloretakoa izan daiteke?

11 Gorkaren familiak autoa erosi nahi du.

■ Zenbat balio du autorik merkeenak? Eta garestienak?

■ Zein modelok balio dute hamaika mila eurotik gora?

12 Begiratu zer adierazten duten seinaleek eta erantzun.

■ Zein kamioi igaro daitezke zubitik? Azaldu zergatik.

12 t

1

IKASITAKOA. Erantzun zure koadernoan.

Ba al dakit lau eta bost zifrako zenbakiak irakurtzen eta idazten?

Ba al dakit zenbaki ordinalak irakurtzen eta idazten?

Hurbiltzen al ditut zenbakiak ehuneko edo milako hurbilenera?

Jarri nota bat unitate honetan egin duzun lanari.

A modeloa 10.250 € B modeloa 9.990 €C modeloa 18.300 €D modeloa 14.990 €

13 tonatik gorako pisua duten ibilgailuak igarotzea debekatzen du.

13 tona 5 13.000 kilo13 t

12.680 kg 11.990 kg 13.100 kg11.950 kg

1etik 1.000ra arteko zenbakiak

1etik 1.500era arteko zenbakiak

1etik 2.000ra arteko zenbakiak

■ Zer adierazten du seinale bakoitzak?

15 t 17 t

25

6 12.568 26.890 41.306 87.098

7 15.225 20.972 68.056 90.790

90.790 > 68.056 > 20.972 > 15.225

8 Hamazortzigarrena. Hamazazpigarrena.

Hamahirugarrena. Hemeretzigarrena.

12.a 11.a 15.a

9 200 600 800

3.000 9.000 9.000

10 Kolore horiko txartelek 1.450 zenbakia izan dezakete, baina ez 1.550 zenbakia.

Horia edo berdea izan daiteke.

11 Merkeenak: B modeloa F 9.990 €. Garestienak: C modeloa F18.300 €.

C eta D modeloek.

12 15 tonatik gorako pisua duten ibilgailuak igarotzea debekatzen du. 17 tonatik gorako pisua duten ibilgailuak igarotzea debekatzen du.

Laranja eta gorria, 11.990 kg-ko eta 11.950 kg-ko pisua dutelako hurrenez hurren.

Page 22: 3 HEZKUNTZA LEHEN Matematika...6 E 1 8 H 125 5 ehuneko 1 1 2 hamarreko 1 5 bateko 5 100 1 20 1 5 125 ehun eta hogeita bost 1 E 1 2 H 1 9 B 4 E 1 7 B Has gaitezen! 10 Erantzunak 1 267

Publizitatea aztertzeaSarak eta haren familiak itsas bidaia bat egin nahi dute. Bidaia-agentzian, zenbait eskaintza dituen liburuxka bat eman diete. Sarak itsasontzi batzuen datu garrantzitsuenak irakurri ditu.

1 Zenbat metro luze dira itsasontzi horiek? Deskonposatu zenbaki bakoitza, eta adierazi letraz.

333 5 3 E 1 … Hirurehun …Matxitxako

2 Ordenatu lau itsasontzi irizpide hauen arabera:

■ Jatetxeko eserleku kopuru handienetik txikienera.

■ Zinemako eserleku kopuru txikienetik handienera.

■ Entzunaretoko eserleku kopuru handienetik txikienera.

3 Erantzun ikaskidearekin batera.

Beste liburuxka batean, beste itsasontzi bat zegoen, bigarren itsasontzi luzeena baino laburragoa eta hirugarren itsasontzi luzeena baino luzeagoa. Zer luzera izan ditzake?

MatxitxakoLuzera:

333 metro.Jatetxeko eserlekuak:

1.626 lagun.Zinemako eserlekuak:

1.762 lagun.Entzunaretoko eserlekuak:

1.346 lagun.

BizkorraLuzera:

320 metro.Jatetxeko eserlekuak:

1.653 lagun.Zinemako eserlekuak:

1.653 lagun.Entzunaretoko eserlekuak:

1.371 lagun.

DeltaLuzera:

345 metro.Jatetxeko eserlekuak:

680 lagun.Zinemako eserlekuak:

640 lagun.Entzunaretoko eserlekuak:

990 lagun.

BidaideLuzera:

336 metro.Jatetxeko eserlekuak:

1.630 lagun.Zinemako eserlekuak:

1.648 lagun.Entzunaretoko eserlekuak:

1.350 lagun.

EGITEN JAKIN

26

Erantzunak1 333 5 3 E 1 3 H1 3 B 5 300 1 30 1 3

Hirurehun eta hogeita hamahiru.

320 5 3 E 1 2 H 5 300 1 20. Hirurehun eta hogei

345 5 3 E 1 4 H 1 5 E 5 300 1 40 1 5 Hirurehun eta berrogeita bost.

336 5 3 E 1 3 H 1 6 B 5 300 1 30 1 6 Hirurehun eta hogeita hamasei.

2 1.653 . 1.630 . 1.626 . 680 Bizkorra . Bidaide . Matxitxako . Delta

640 , 1.648 , 1.653 , 1.762 Delta , Bidaide , Bizkorra , Matxitxako

1.371 . 1.350 . 1.346 . 990 Bizkorra . Bidaide . Matxitxako . Delta

3 333 m-tik 336 m-ra artean.

MedialiburuaPublizitatea aztertzea.

IRADOKIZUNAK

Eskatu ikasleei lana banatzeko eta informazioa prestatzeko, besteen aurrean azaltzeko.

Page 23: 3 HEZKUNTZA LEHEN Matematika...6 E 1 8 H 125 5 ehuneko 1 1 2 hamarreko 1 5 bateko 5 100 1 20 1 5 125 ehun eta hogeita bost 1 E 1 2 H 1 9 B 4 E 1 7 B Has gaitezen! 10 Erantzunak 1 267

Jolastu zenbakiekinMateriala: Zenbakizko taula. Errotuladore bat.

Jokalari kopurua: 5

Jolasaren arauak:

Txandaka, parte-hartzaile batek, besteek ikusi gabe, ehunekoak eta milakoak idatziko ditu zenbakizko taulako zenbaki batean. Ondoren, taulako 10 zenbaki ezabatuko ditu.

Gainerako parte-hartzaileek zer zenbaki ezabatu dituen asmatu behar dute, eta beren koadernoetan idatzi, txikienetik handienera. Lortzen dutenek puntu bat jasoko dute.

Irabazlea: 6 puntu lortzen dituen lehenengoa izango da irabazlea.

1 Lauki hauek zenbakizko taula batekoak dira. Kalkulatu zer zenbaki dagokion irudi geometriko bakoitzari.

Matematikako erronkakBikoitiak ezabatzea

Egutegi baten orrialde batean, martxoko egun guztiak agertzen dira. Gutxienez zifra bat bikoitia duten zenbakiak ezabatzen badituzu, zenbat egun geratzen dira?

1MATEMATIKA MANIPULATIBOA

4.132

Zenbakizko taula

00 01 02 03 04 05 06 07 08 09

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

20 21 22 23 24 25 26 27 28 29

30 31 32 33 34 35 36 37 38 39

40 41 42 43 44 45 46 47 48 49

50 51 52 53 54 55 56 57 58 59

60 61 62 63 64 65 66 67 68 69

70 71 72 73 74 75 76 77 78 79

80 81 82 83 84 85 86 87 88 89

90 91 92 93 94 95 96 97 98 99

3. 5

27

Jolastu zenbakiekin1 Lauki laranja: 4.122 Zirkulu gorria: 4.112

Triangelu urdina: 4.111 Zirkulu urdina: 4.142

Lauki gorria: 4.143 Triangelu berdea: 4.144

Triangelu gorria: 4.135 Zirkulu laranja: 4.136

Lauki berdea: 4.127 Triangelu laranja: 4.128

Matematikako erronkakBikoitiak ezabatzea

Zifra bateko zenbaki hauek ezabatuko ditugu: 2, 4, 6 eta 8 F 4 zenbaki.

10etik 19ra artean, amaieran 0, 2, 4, 6 eta 8 dutenak F 5 zenbaki.

20tik 29ra artean, denak ezabatuko ditugu, 2 bikoitia baita F 10 zenbaki.

30 eta 31 zenbakien artean, 30 ezabatu behar dugu F 1 zenbaki.

Beraz, ezabatu behar ditugu: 4 1 5 1 10 1 1 5 20 zenbaki.

Martxoak 31 egun ditu, ezabatu gabekoak: 31 2 20 5 11 egun.

Ikasgelako materialaZenbakizko taula.

Page 24: 3 HEZKUNTZA LEHEN Matematika...6 E 1 8 H 125 5 ehuneko 1 1 2 hamarreko 1 5 bateko 5 100 1 20 1 5 125 ehun eta hogeita bost 1 E 1 2 H 1 9 B 4 E 1 7 B Has gaitezen! 10 Erantzunak 1 267

Buruketak lantzen

Irakurri arretaz buruketa bakoitza, eta ebatzi, lau urratsak eginez.

1 Ordenagailuko joko batean, Aritzek 125 puntu lortu zituen. Arrebak 74 puntu gehiago lortu zituen Aritzek baino. Zenbat puntu lortu zituen Aritzen arrebak?

2 Liburutegian, 250 liburu zeuden. Gaur, 59 liburu eraman dituzte maileguan. Zenbat liburu geratzen dira liburutegian?

3 Paulak 38 untxi erosi zituen baserrirako. Ondoren, oiloak erosi zituen: untxiak baino 90 gehiago, hain zuzen. Zenbat oilo ditu Paulak baserrian?

Buruketa lau urratsetan ebatziko dugu.

Atzo, 640 lagun etorri ziren film bat ikustera. Gaur, berriz, 95 lagun gutxiago etorri dira. Zenbat lagun etorri dira gaur filma ikustera?

1. Ulertu.

Datuak Atzo, 640 lagun etorri ziren film bat ikustera.

Gaur, berriz, 95 lagun gutxiago etorri dira.

Galdera Zenbat lagun etorri dira gaur filma ikustera?

2. Pentsatu zer egin behar den.

Gaur, 95 lagun gutxiago etorri direnez, 95 kendu behar zaio atzo etorritako pertsona kopuruari.

3. Kalkulatu.

6 4 02 9 5

5 4 5 Erantzuna: Gaur, 545 lagun etorri dira.

4. Egiaztatu.

Berrikusi ea ondo egin duzun guztia.

Buruketak ebazteko urratsak

28

Erantzunak1 125 1 74 5 199

Arrebak 199 puntu lortu zituen.

2 250 2 59 5 191 191 liburu geratzen dira.

3 38 1 90 5 128 128 oilo.

Ikasgelako materialaBuruketak ebazteko txartelak.

IRADOKIZUNAK

Planteatu ikasleei buruketa bera datu bat edo batzuk aldatuta. Esan horrek kalkuluaren faseari baino ez diola eragingo.

Page 25: 3 HEZKUNTZA LEHEN Matematika...6 E 1 8 H 125 5 ehuneko 1 1 2 hamarreko 1 5 bateko 5 100 1 20 1 5 125 ehun eta hogeita bost 1 E 1 2 H 1 9 B 4 E 1 7 B Has gaitezen! 10 Erantzunak 1 267

HONAINOKO BERRIKUSKETA

1 Deskonposatu zenbakiak.

E H B

3 4 8

E H B

2 9 0

E H B

6 9 5

E H B

8 0 7

2 Idatzi zifraz.

■ Hogeita bost. ■ Hogeita hamalau. ■ Berrogeita hamazazpi. ■ Laurogeita hamasei.

■ Laurehun eta hogeita hamazortzi. ■ Zortziehun eta hirurogeita hemeretzi.

3 Idatzi beste bosna zenbaki.

■ 0, 5, 10, 15, … ■ 10, 20, 30, 40, … ■ 50, 45, 40, 35, … ■ 100, 90, 80, 70, …

4 Jarri zenbakiak eta kalkulatu.

5 Berrikusi taulak eta osatu zure koadernoan.

4 3 2 5 …

7 3 2 5 …

5 3 3 5 …

6 3 3 5 …

8 3 3 5 …

9 3 3 5 …

2 3 4 5 …

3 3 4 5 …

7 3 4 5 …

9 3 4 5 …

Buruketak

6 Ikastetxeko jolastokian, 48 haur zeuden jolasten. Haietako 18 saskibaloian ari ziren. Zenbat haur ez ziren ari saskibaloian?

7 Enekok banillazko 49 izozki saldu ditu, eta txokolatezkoak, berriz, banillazkoak baino 9 gehiago. Txokolatezko zenbat izozki saldu ditu?

8 Pintura-erakusketa batera 94 gizon, 87 emakume eta 43 haur joan ziren. Zenbat pertsona joan ziren guztira?

9 Nekanek, bere urtebetetzea ospatzeko, tarta bat erosi du 18 €-an, eta pastelak 21 €-an. Zenbat gehiago kostatu ziren pastelak tarta baino?

48 1 16 82 2 2854 1 17 90 2 1667 1 9 75 2 9

29 1 5 1 15 14 1 32 1 68 1 12 1 36 15 1 22 1 10

1

29

Erantzunak1 348 5 3 E 1 4 H 1 8 B 5

5 300 1 40 1 8

290 5 2 E 1 9 H 5 200 1 90

695 5 6 E 1 9 H 1 5 B 5 5 600 1 90 1 5

807 5 8 E 1 7 B 5 800 1 7

2 25 34 57 96 438 879

3 20, 25, 30, 35, 40

50, 60, 70, 80, 90

30, 25, 20, 15, 10

60, 50, 40, 30, 20

4 64 71 76 54 74 66

49 56 52 47

5 8 15 24 8 28

14 18 27 12 36

6 48 2 18 5 30 30 haur ez ziren ari saskibaloian.

7 49 1 9 5 58 Txokolatezko 58 izozki saldu ditu.

8 94 1 87 1 43 5 224 224 pertsona.

9 21 2 18 5 3 3 € gehiago.

Ikasgelako materialaZenbakiak deskonposatzeko horma-irudia.

Ikasgelako materialaBiderkatzeko taulen horma-irudia.

Page 26: 3 HEZKUNTZA LEHEN Matematika...6 E 1 8 H 125 5 ehuneko 1 1 2 hamarreko 1 5 bateko 5 100 1 20 1 5 125 ehun eta hogeita bost 1 E 1 2 H 1 9 B 4 E 1 7 B Has gaitezen! 10 Erantzunak 1 267

Erantzunak

Buruzko kalkuluaBatu hamarrekoak bi zifrako zenbakiei

84 88 79 91

109 116 112 174

Kendu hamarrekoak bi zifrako zenbakiei

12 11 23 15

Buruketa xumeak1 65 2 30 5 35. 35 €.

2 44 1 30 5 74. 74 bidaiari.

Zer dakizu honetaz?1 141 972 570

34 318 235

Zer dakizu honetaz?Bi zenbakiren batuketa bururakoekin

Egin 387 1 65 batuketa.

1. Jarri zenbakiak.

2. Batu batekoak: 7 eta 5 berdin 12; idatzi 2, eta gorde 1 bururako. Batu hamarrekoak: 1, 8 eta 6 berdin 15; idatzi 5, eta gorde 1 bururako. Batu ehunekoak: 1 eta 3 berdin 4.

E H B3 8 7

1 6 5

4 5 2

batugaia batugaia

batura edo guztizkoa

Kenketa bururakoekin

Egin 574 2 283 kenketa.

1. Jarri zenbakiak.

2. Kendu batekoak: 3tik 4ra 1 dago. Kendu hamarrekoak: 8tik 17ra 9 daude, eta gorde 1 bururako. Kendu ehunekoak: 2 eta 1 berdin 3; 3tik 5era 2 daude.

E H B5 7 4

2 2 8 3

2 9 1

kenkizuna kentzailea

kendura

Kendu hamarrekoak bi zifrako zenbakiei

32 2 20

61 2 50

53 2 30

85 2 70

Buruketa xumeak

Kalkulatu buruz

1. Diru-zorroan 65 € nituen. Liburu bat erosi dut, 30 €-an. Zenbat diru geratzen zait?

2. Tren batean 44 bidaiari zeuden. Lehen geltokian, beste 30 lagun igo dira. Zenbat bidaiari daude orain trenean?

Ondo hasteko

26 1 70 5 96

47 1 80 5 127

24 1 60

68 1 20

29 1 80

46 1 70

52 1 60

84 1 90

49 1 30

71 1 20

Buruzko kalkulua

Batu hamarrekoak bi zifrako zenbakiei

89 2 40 5 49

1 Kalkulatu zure koadernoan.

■ 54 1 87 ■ 329 1 643 ■ 95 1 475 ■ 61 2 27 ■ 482 2 164 ■ 293 2 58

Zenbaki bat, zenbait batuketa edo zenbait kenketa

Idatzi hiru batuketa eta hiru kenketa, emaitza 57 dutenak.

30

IRADOKIZUNAKUnitatea hasi aurretik, komeni da ikustea ikasleek behar bezala egiten dituztela batuketaren eta kenketaren algoritmoa bururakoarekin.

MedialiburuaKenketak II.

MedialiburuaBatuketak.