0 unitatea. Elkarrekin berriro! - ibaizabal.com · Orrialde bikoitz motibagarriko ariketak egiteko,...

0 unitatea. Elkarrekin berriro!

Oinarrizko gaitasunakZientzia, teknologia eta osasun kulturarako gaitasuna: 6-11. orriakGizarterako eta herritartasunerako gaitasuna: 6-11. orriak

Helburuak Ebaluazio irizpideakEskola komunitateko pertsonak zein direnjakitea.

Eskola komunitateko pertsonak aipatzea eta haienfuntzioak azaltzea.

Eskolan errespetuzko eta elkarlanako jarreraizan behar dela ulertzea.

Ikaskideekin eta eskolako beste pertsonekinlankidetzan jarduteko adibideak proposatzea.

Bizikidetza arauak ezagutzea eta errespetatzea,eskolan eta eskolatik kanpo.

Eskolan eta eskolatik kanpo errespetatu behar direnbizikidetza arauak ezagutzea.

Elkarrizketa: gatazkak konpontzeko modu onenadela ulertzea.

Elkarrizketaren bitartez gatazkak konpontzea.

Talde lanaren abantailak ezagutzea. Talde lanaren abantailak azaltzea.

EdukiakKontzeptuak Prozedurak Jarrerak

Eskola komunitatea. Eskola komunitateko pertsonakzein diren jakitea eta haienfuntzioak azaltzea.

Eskola komunitateko kide guztiakerrespetatzea.

Bizikidetza arauak. Eskolan eta eskolatik kanpo betebehar diren bizikidetza arauakaintzat hartzea (etxean, kalean,garraio publikoetan...).

Bizikidetza arauak errespetatubehar direla ulertzea.

Gatazkak konpontzea:elkarrizketa.

Gatazkak elkarrizketaren bidezkonpontzeak dituen abantailakazaltzea.

Elkarrizketa gatazkakkonpontzeko modurik onena delaaintzat hartzea.

Lankidetza: talde lana. Talde lanetan modu aktiboanparte hartzea.

Talde lanak dituen abantailezkontzientzia hartzea.

Iraupena

irai la urri a aza roa aben dua urta rrila otsai la mar txoa api rila maia tza ekai na

BalioakElkarlana. Beste pertsonekin bizikidetzan, elkarlanak duen garrantzia ezagutzea.Nork bere buruari eta gainerakoei begirunea. Pertsonen arteko bizikidetzarako,errespetua oinarrizkoa dela ulertzea.Jarrera demokratikoa. Gainerakoen iritziak errespetatu behar direla ulertzea.

MetodologiaEskolak ongi funtziona dezan eskola komunitateko pertsona guztien lana garrantzitsuadela azpimarratuko da, eta eskolan eta eskolatik kanpo jarraitu behar diren bizikidetzaarauak ezagutu behar direla.Ikasle berriak baldin badaude, gelakideak jolastokiko jolasetan haiek kontuan hartzeraeta ahalik eta azkarren integratzen laguntzera bultzatuko da.Gatazkak konpontzeko elkarrizketak dituen abantailak azpimarratzea; haurrak besteenlekuan jartzera bultzatuko da, hobeto ulertzen saiatzeko eta elkar ulertzeko.

TaldekatzeaUnitateko ariketak egiteko, bizpahiru ikasleko taldeak osatuko dira. Ondoren,erantzunak ikasle guztien artean eztabaidatuko dira, kontzientziazio hobea lortzeko.

DiziplinartekotasunaUnitate honek Hizkuntzarekin du zerikusia, ahozko eta idatziko adierazpena etaulermena bultzatzen dituelako.

1. unitatea. Gure gorputza

Oinarrizko gaitasunakHizkuntza komunikaziorako gaitasuna: 15, 19 eta 23. orriakMatematikarako gaitasuna: 17 eta 21. orriakZientzia, teknologia eta osasun kulturarako gaitasuna: 13–23 eta 25. orriakInformazioa tratatzeko eta teknologia digitala erabiltzeko gaitasuna: 13 eta 24. orriakGizarterako eta herritartasunerako gaitasuna: 20. orriaGiza eta arte kulturarako gaitasuna: 23. orriaIkasten ikasteko gaitasuna: 24 eta 25. orriakNorberaren autonomiarako eta ekimenerako gaitasuna: 25. orria

Helburuak Ebaluazio irizpideak

Elikaduran parte hartzen duten aparatuakizendatzea.Irudietako organoak zein diren jakitea, dagozkienaparatuekin lotzea eta haien funtzioa azaltzea.

Elikaduran parte hartzen duten aparatuakezagutzea eta haien funtzionamendua ulertzea.

Zirkulazio aparatuaren funtzioak azaltzea.

Harreman funtzioan parte hartzen dutenaparatuak eta sistemak zein diren jakitea etahaien funtzionamendua ulertzea.

Harreman funtzioan parte hartzen duten aparatueneta sistemen ezaugarriak ezagutzea.

Gizakien ugalketa motak zein diren jakitea.Arren eta emeen ugalketa aparatuei dagozkienorganoak ezagutzea. Arren eta emeen ugalketa aparatuei dagozkien

organoak ezagutzea.Behar dutenei lagundu egin behar zaielaulertzea.

Arreta berezia behar dutenei laguntzeko moduakaipatzea.

Barra grafikoak egiten ikastea. Datu errazekin barra grafikoak eraikitzea.


Elikadura funtzioa: digestioaparatua, arnasa aparatua,iraitz aparatua etazirkulazio aparatua.

Elikadura aparatuen organoak zein direnjakitea eta organo bakoitza dagokionfuntzioarekin lotzea.

Elikaduran parte hartzen dutenaparatuak ezagutzeko jakin-mina.

Zentzumen organoak, zatiak etafuntzioak ezagutzea.Nerbio sistemaren atalak etafuntzionamendua azaltzea.

Harreman funtzioa:zentzumenak, nerbiosistema eta lokomozioaparatua.

Lokomozio-aparatuaren atalak zein direnjakitea: hezurrak eta muskuluak, etahaien funtzioak.

Harreman funtzioan partehartzen duten zentzumenaketa aparatuak eta sistemakezagutzeko interesa.

Garapenaren faseak azaltzea.Ugalketa funtzioa: garapenfaseak eta ugalketaaparatua.

Arren eta emeen ugalketa organoakbereiztea.

Ugalketa funtzioan partehartzen duten aparatuakezagutzeko jakin-mina.

Gainerakoekiko lankidetza. Urritasun fisikoak dituzten pertsoneilagundu behar zaiela ulertzea.

Arreta berezia behar duteneilagundu behar zaiela ulertzea.

Grafikoak. Barra grafikoak egitea eta interpretatzea. Grafikoak egiteko interesa.

Iraupena


BalioakGainerakoei zerbitzuak eskaintzea. Behar dutenei lagundu behar zaiela ulertzea.Jakin-mina. Nork bere ingurutik kanpoko errealitateak ezagutzeko interesa erakustea.

MetodologiaKomenigarria izango litzateke unitatean ikasitako funtzioetan parte hartzen dutenaparatuen eta organoen irudiak ikasleei erakustea, edo, izanez gero, hezurdura edoeredu anatomikoak erakustea, azalpenak osatzeko.Zentzumenen atala lantzeko, proposatu ikasleei objektuak ekartzeko, esaterako: lixazati bat, fruta, kolonia pote bat… ukimenaz, usaimenaz, etab. zuzenean sentsazioakbereizteko.Azpimarratu garraio publikoetan erreserbaturiko eserlekuak errespetatu egin behardirela eta gainerako eserlekuak ere behar dutenei utzi behar zaizkiela.

TaldekatzeaOrrialde bikoitz motibagarriko ariketak egiteko, bizpahiru ikasleko taldeak osatuko dira;"Gure mundua maitatuz" zatiko «Taldean» atala, lauzpabost ikasleko taldeetan, etagainerako ariketak, bakarka edo binaka.

DiziplinartekotasunaUnitate honek Matematikarekin du zerikusia, barra-grafikoak sortzeko ariketetan; etaHizkuntzarekin, ahozko eta idatzizko adierazpena eta ulermena garatzeko ariketetan.Gorputz Heziketarekin ere badu lotura, giza gorputzaren ezagutzari buruzko edukietan.

BaliabideakIkusi web orri hauek:http://ares.cnice.mec.es/ciengehi/index.htm Web orri horretan elikadura, harreman etaugalketa funtzioei buruzko edukiak daude.http://www.educa.jcyl.es/educacyl/cm/zonaalumnos/tkPopUp?pgseed=1180704476302&idContent=8333&locale=es_ES&textOnly=false Web orri horretan giza gorputzarenaparatuei eta sistemei loturiko ariketak daude.

2. unitatea. Zentzumenak

Oinarrizko gaitasunakHizkuntza komunikaziorako gaitasuna: 29, 31, 33 eta 37. orriakMatematikarako gaitasuna: 35. orriaZientzia, teknologia eta osasun kulturarako gaitasuna: 27–37 eta 39. orriakInformazioa tratatzeko eta teknologia digitala erabiltzeko gaitasuna: 27 eta 38. orriakGizarterako eta herritartasunerako gaitasuna: 34. orriaGiza eta arte kulturarako gaitasuna: 37. orriaIkasten ikasteko gaitasuna: 38 eta 39. orriakNorberaren autonomiarako eta ekimenerako gaitasuna: 39. orria

Helburuak Ebaluazio erizpideakZentzumen organoak eta haien funtzioakezagutzea.

Bost zentzumenen eta dagozkien organoenzerrenda egitea.

Zentzumen organoen atalak zein diren jakitea. Zentzumen organoen atalak ezagutzea etadagokien zentzumenarekin lotzea.

Dastamenaren eta usaimenaren arteko loturaulertzea.

Dastamenak eta usaimenak zaporeak antzemateanduten lotura azaltzea.

Zentzumen organoak osasuntsu izan behardirela ulertzea eta horiek zaintzenespezializaturiko sendagileak zein diren jakitea.

Zentzumen organoak eta haiek zaintzeazarduratzen diren espezialistak lotzea.

Zentzumenen batean urritasuna duten pertsonenmugak ezagutzea eta behar duten laguntzaematea.

Zentzumenen batean urritasuna duten pertsonenmugak aipatzea eta laguntzeko moduakproposatzea.

Zentzumen organoen funtzionamenduaezagutzea, esperimentazioaren bitartez.

Zentzumen organoak estimuluetara nola egokitzendiren azaltzea.


Zentzumenak: ikusmena,entzumena, dastamena,usaimena eta ukimena.

Zentzumen organoak eta haien atalakzein diren jakitea.

Zentzumen organoak etahaien atalak ezagutzekointeresa.

Zentzumen organoenzaintza.

Zentzumen organoak zaintzekooinarrizko arauen zerrenda egitea.

Zentzumen organoakosasuntsu mantendu behardirela ulertzea.

Zentzumenen sendagileak. Zentzumen organoak zaintzenespezializaturiko sendagileak zein direnjakitea.

Sendagileek gaixotasunakprebenitzeko egindako lanaaintzat hartzea.

Zentzumen urritasunak. Zentzumen urritasunak dituztenpertsonen mugak zein diren jakitea.

Zentzumen urritasunakdituzten pertsonei lagundubehar zaiela ulertzea.

Zentzumen organoenfuntzionamendua.

Zentzumen organoenfuntzionamenduaren esperimentazioa.

Zentzumen organoenfuntzionamendua ezagutzekojakin-mina.

Iraupena


BalioakElkarlana. Zentzumenen batean urritasuna duten pertsonei bizimodua erraztea guztionlana dela ulertzea.Enpatia. Zentzumenen batean urritasuna duten pertsonen lekuan jartzea, haienegoera hobeto ulertzeko eta behar duten laguntza emateko.

MetodologiaUnitate hau ez da oso zaila ikasleentzat, gaia aurrez landu dutelako. Komeni da, halaere, zentzumen organoen irudiez laguntzea, azalpena osatzeko.Bereziki azpimarratu behar da zentzumen organoetan sor litezkeen kalteak prebenitubehar direla, eta komeni dela sendagile espezialistengana jotzea aldika; batez ere,ikusmen, entzumen eta ahoko azterketak egiteko.Ikasgelan zentzumen organoak babesteari buruzko ariketa praktikoak egin daitezke.Esaterako, ikusmena babesteko eguzkitakoak ekartzea; mingaina garbitzeko hortz-eskuilak ekartzea, etab.

TaldekatzeaOrrialde bikoitz motibagarriko ariketak egiteko, bizpahiru ikasleko taldeak osatuko dira;"Gure mundua maitatuz” ataleko «Taldean» atala, lauzpabost ikasleko taldeetan, etagainerako ariketak, bakarka edo binaka.

DiziplinartekotasunaUnitate honek Matematikarekin du zerikusia, estimuluen aurreko erantzunaegiaztatzeko esperimentuak diseinatzean eta egitean. Zerikusia du Hizkuntzarekin ere,ahozko eta idatzizko adierazpena eta ulermena bultzatzen baitu.

BaliabideakIkusi web orri hau:http://www.pulevasalud.com/ps/subcategoria.jsp?ID_CATEGORIA=188&RUTA=1-4-188 Web orri horretan zentzumenekin eta zentzumen organoak zaintzearekin lotutakohainbat baliabide daude.

3. unitatea. Osasuna

Oinarrizko gaitasunakHizkuntza komunikaziorako gaitasuna: 45, 47 eta 51. orriakMatematikarako gaitasuna: 43 eta 49. orriakZientzia, teknologia eta osasun kulturarako gaitasuna: 41–51 eta 53. orriakInformazioa tratatzeko eta teknologia digitalak erabiltzeko gaitasuna: 41 eta 52. orriakGizarterako eta herritartasunerako gaitasuna: 48. orriaGiza eta arte kulturarako gaitasuna: 51. orriaIkasten ikasteko gaitasuna: 52 eta 53. orriakNorberaren autonomiarako eta ekimenerako gaitasuna: 53. orria

Helburuak Ebaluazio irizpideakOsasuna zer den ulertzea. Osasuntsu egotea zertan datzan azaltzea.Jakien elikagaiak ezagutzea. Jakien elikagaien zerrenda egitea.Dieta orekatuetako jakiak ezagutzea, elikagaienpiramideak lagunduta.

Dieta osasuntsua izateko elikagaiak aukeratzea,elikagaien piramideak lagunduta.

Elikadura osasuntsua izateko oinarrizko arauakikastea.

Elikadura osasuntsua izateko ohitura egokiak zeindiren jakitea.Osasunari on egiten dioten ohiturak zein direnjakitea.

Ohitura osasuntsuak izan behar direla ulertzea.Kirolaren eta aisialdiaren onurak ezagutzea.

Atseden egokiaren onurak azaltzea.

Etxean sor litezkeen ezbeharrak zein direnjakitea. Osasuntsu egoteko, ezbeharrak saihestubehar direla ulertzea.

Etxean sortzen diren ezbehar ohikoenak aipatzeaeta horiek saihesteko hartu behar diren neurriakazaltzea.

Aisialdia planifikatzen ikastea. Astebetez, arratsaldeetan egingo diren jarduerakplanifikatzea.


Osasuna zer den ulertzea.Jakien elikagaien zerrenda egitea

Osasuna eta elikadura.

Jakien elikagaiak eta jakiak lotzea.

Jakien elikagaiak ezagutzekointeresa.

Elikagaien gurpila. Elikagaiak taldeka sailkatzea. Elikagai motak ezagutzekojakin-mina.

Elikagaien piramidea interpretatzea.Dieta orekatua.Dieta orekatuak sortzea.

Dieta orekatuak izateak dituenonurak ulertzea.

Ohitura osasuntsuak. Elikadura, higiene, atseden eta kirolohitura osasuntsuak azaltzea.

Osasuntsu egoteko, ohituraosasuntsuak izateak duengarrantzia aintzat hartzea.

Etxeko ezbeharrak. Etxean sor litezkeen ezbeharrak etahoriek saihesteko moduak zein direnjakitea.

Etxeko ezbeharrak saihestekointeresa.

Denbora planifikatzea. Aisialdia planifikatzeko taula bat egitea. Denbora ongi planifikatzeakdituen abantailak ulertzea.

Iraupena


BalioakNork bere buruari begirunea. Osasuntsu egoteko ohitura egokiak izan beharrazjabetzea.Erantzukizuna. Etxeko ezbeharrak saihestea etxean bizi diren guztien lana delaulertzea.

MetodologiaHaurren esperientzietatik abiatuko gara, hala elikadura nola ohitura osasuntsuetan,ohitura kaltegarriak hautemateko eta zuzentzen saiatzeko.Ikasgelan supermerkatu birtual bat sor daiteke elikagaien irudiekin, haurrek dietaorekatuak sortzeko produktu egokiak aukeratzen ikas dezaten eta iraungitze dateierreparatzen ikas dezaten.Ikasleei adieraziko zaie kirolean nahiz jolasetan garrantzitsuena ez dela irabaztea,besteekin harremanetan jartzea eta ongi pasatzea baizik.Etxean ezbeharrak saihesteko hartu behar diren neurriei umeek arreta jar diezaietenlan egin.


DiziplinartekotasunaUnitate honek Matematikarekin du zerikusia, aisialdia planifikatzeko ariketaren bitartez,eta Hizkuntzarekin, ahozko eta idatzizko adierazpena eta ulermena bultzatzendituelako. Era berean, kirolari eta osasunari buruzko edukiak estu lotuta daude GorputzHeziketarekin.

BaliabideakIkusi web orri hauek:http://clic.xtec.cat/db/act_es.jsp?id=1212. Web orri horretan elikadura osasuntsuariburuzko hainbat ariketa daude.http://www.curiosikid.com/view/index.asp?pageMS=23040&ms=158&jump=true Weborri horretan elikagaiei buruzko hainbat jolas daude (jakien elikagaiak, dieta orekatuak,etab.).

4. unitatea. Ekosistemak

Oinarrizko gaitasunakHizkuntza komunikaziorako gaitasuna: 59, 61 eta 65. orriakMatematikarako gaitasuna: 57. orriaZientzia, teknologia eta osasun kulturarako gaitasuna: 55–65 eta 67. orriakInformazioa tratatzeko eta teknologia digitalak erabiltzeko gaitasuna: 55, 63 eta 66.orriakGizarterako eta herritartasunerako gaitasuna: 62. orriaGiza eta arte kulturarako gaitasuna: 65. orriaIkasten ikasteko gaitasuna: 66 eta 67. orriaNorberaren autonomiarako eta ekimenerako gaitasuna: 67. orria

Helburuak Ebaluazio irizpideakEkosistemak zer diren ulertzea. Ekosistemak zer diren definitzea eta definizioa

irudiez ilustratzea.Ekosistemen osagaiak ezagutzea. Ekosistemen elementuak zein diren jakitea.Izaki bizidunek jatekoa lortzeko duten moduarenarabera bereiztea.

Izaki bizidun ekoizleak eta izaki bizidunkontsumitzaileak bereiztea.

Izaki bizidunek elikadura kateetan duten lekuazein den jakitea.

Ekoizleek elikadura kateetan beti zergatik egonbehar duten azaltzea.

Ekosistema batean, espezie bereko edoezberdineko izaki bizidunen artean eratzen direnharremanak ezagutzea.

Ekosistema bateko izaki bizidunen artean sorlitezkeen harremanak aipatzea.

Lurreko ekosistema nagusiak aipatzea.Ekosistema motak ezagutzea.Uretako ekosistema motak zein diren jakitea.

Giza jarduerak ez dituela gainerako espezieakarriskuan jarri behar ulertzea.

Legez ezarritako tamaina baino arrain txikiagoakzergatik ez diren kontsumitu behar azaltzea.

Elikagai kateak interpretatzea. Elikadura katea sortzea, eta katea osatzen dutenizaki bizidunen arteko harremana azaltzea.


Ekosistemak eta osagaiak. Ekosistema baten osagaiak zein direnjakitea.

Ekosistema baten osagaiakezagutzeko jakin-mina

Elikadura kateak. Izaki bizidun ekoizleak eta izaki bizidunkontsumitzaileak bereiztea.

Ekoizleen eta kontsumitzaileenarteko aldea ezagutzekointeresa.

Ekosistema bateko izaki bizidunenarteko harremanak zein diren jakitea.

Espezie bereko izakibizidunen artekoharremanak. Espezie ezberdinetako izaki bizidunen

arteko harremanak azaltzea.

Ekosistema bateko izakibizidunen arteko harremanakezagutzeko jakin-mina.

Lurreko ekosistemak eta uretakoekosistemak bereiztea.

Ekosistema motak.

Lurreko eta uretako ekosistema motakzein diren jakitea.

Ekosistema motak ezagutzekointeresa.

Espezieak kontsumitzea. Arraina kontsumitzeko arauak azaltzea. Uretako ekosistemakzaintzeko, arrainen tamainakerrespetatu behar direlaulertzea.

Elikadura kateakinterpretatzea.

Izaki bizidunek elikadura kateetandituzten harremanak azaltzea.

Elikadura kateetan sortzendiren harremanak ezagutzekojakin-mina.

Iraupena


BalioakIngurumenari begirunea eta errespetua. Izaki bizidunak zaintzeko eta haiek bizidiren ingurumena babesteko konpromisoa hartu behar dela ulertzea.Zentzuzko kontsumoa. Espezieak zentzuz kontsumitu behar direla ulertzea,desagertu ez daitezen.

MetodologiaEkosistema guztietan osagai bizidunak eta bizigabeak daudela azpimarratuko da, etaadibideen bitartez azalduko da, ekosistemetako izaki bizidunak, elkarren menpe ezezik, lurraren, hezetasunaren, tenperaturaren eta bestelako osagai bizigabeen menpeere badaudela.Adibideen bitartez, izaki bizidunen arteko Elkarlana harremanak azaltzea: familia–gizakien kasuan–, txori multzoak, arrain sardak, etab.Posible balitz, interesgarria izango litzateke mendira edo parkera irtetea, haurrek izakibizidunak ikusteko aukera izan dezaten. Irakasleak bertatik bertara erakutsi ahalizango die izaki bizidunen elikadura katea.Oso garrantzitsua da ikasleak jabetzea arrainak kontsumitzean tamaina errespetatubeharraz, uretako ekosistemak babesteko.


DiziplinartekotasunaUnitate honek Matematikarekin du zerikusia elikadura kateak eta konparatzeko taulaksortzean. Eta zerikusia du Hizkuntzarekin ere, ahozko eta idatzizko adierazpena etaulermena garatzen laguntzen duelako.

BaliabideakIkusi web orri hau:http://clic.xtec.cat/db/act_es.jsp?id=2962 Web orri horretan Penintsulako ekosistemaklantzeko hainbat ariketa daude.

5. unitatea. Natur paisaiak

Oinarrizko gaitasunakHizkuntza komunikaziorako gaitasuna: 75, 77, 79 eta 83. orriakMatematikarako gaitasuna: 81. orria.Zientzia, teknologia eta osasun kulturarako gaitasuna: 73-83 eta 85. orriakInformazioa tratatzeko eta teknologia digitalak erabiltzeko gaitasuna: 73 eta 84. orriakGizarterako eta herritartasunerako gaitasuna: 80. orriaGiza eta arte kulturarako gaitasuna: 83. orriakIkasten ikasteko gaitasuna: 84 eta 85. orriakNorberaren autonomiarako eta ekimenerako gaitasuna: 85. orria

Helburuak Ebaluazio irizpideakPaisaia motak ezagutzea.Kostako paisaiak eta lehorrekoak bereiztea.

Natur paisaia motak bereiztea. Kostako etalehorreko paisaien erliebe formak zein direnjakitea.

Erliebe formak paisaiaren arabera sailkatzea.

Lur gaineko ur motak zein diren jakitea eta haienzerrenda egitea.Erreketako elementuak ezagutzea.

Erreken, itsasoen eta ozeanoen ezaugarriakezagutzea.

Mareak bereiztea.

Paisaiek berezko landaredia eta fauna dutela aintzathartzea.

Euskal Herriko zona klimatikoak ezagutzea.Landaredia eta fauna bereiztea.

Landarediaren eta faunaren definizioa osatzea.

Parke nazionalak eta naturalak espezieakbabesteko garrantzitsuak direla aintzat hartzea.

Landaredia eta fauna babesteko jarrera egokiakazaltzea.

Mapa fisikoak interpretatzen jakitea. Mapa fisikoetako koloreen erabilgarritasunaazaltzea.


Paisaiaren erliebea: kostakoeta barneko paisaiak.

Kostako eta lehorreko paisaienberezko erliebeak zein direnjakitea.

Kostako eta lehorreko paisaiaketa haien erliebe ezaugarriakezagutzeko jakin-mina

Erreken elementuak ezagutzea.Erreken ibilguko atalak bereiztea.

Lur gaineko uren ezaugarriak:errekak, itsasoak etaozeanoak. Itsas uren mugimenduak zein

diren jakitea.

Lur gaineko uren berezitasunakezagutzeko interesa.

Landaredia eta fauna bereiztea.Landaredia eta fauna.Euskal Herriko berezkolandaredia eta fauna zein direnjakitea.

Euskal Herriko berezkolandaredia eta fauna ezagutzekomotibazioa.

Gune babestuak. Natura, landaredia eta faunababesteko eremuak sortu etababestu behar direla ulertzea.

Zenbait ingurune natural berezikibabestu behar direla ulertzea.

Mapa fisikoak. Mapa fisikoak interpretatzea. Mapa fisikoak natur paisaienerliebea ezagutzeko erabilgarriakdirela onartzea.

Iraupena


BalioakIngurumenari begirunea eta errespetua. Ingurune naturala errespetatu eta zaindubehar dela ulertzea.Erantzukizuna. Ingurune naturala eta bertako landaredia eta fauna zaintzea guztionerantzukizuna dela ulertzea.

MetodologiaNatur paisaien motak lehen zikloan ikasi dituztenez, unitate honetan errazagoa izangoda paisaia bakoitzeko kontzeptu berriak sartzea. Landarediak, eta batez ere faunak,oso erraz bereganatzen dute haurren arreta, eta, beraz, ez da oso zaila izangokontzeptu horiek azaltzea.Unitate honetan bereziki azpimarratuko da natur paisaiak eta bertako landaredia etafauna babestu behar direla.Mapa fisikoei dagokienez, haurrek haiek erabiltzen eta islatzen dituzten elementuenarabera koloreak interpretatzen ikasi beharko dute.


DiziplinartekotasunaUnitate honek zerikusia du Hizkuntzarekin, ahozko eta idatzizko adierazpenabultzatzen duelako, eta Matematikarekin, taulak sailkatzean eta mapak irakurtzean.

BaliabideakIkusi web orri hau:http://ares.cnice.mec.es./ciengehi/index.html Web orri horretan klimarekin zerikusiaduten hainbat eduki daude.

Unidad 6. Pertsonek eraldatutako paisaiak

Oinarrizko gaitasunakHizkuntza komunikaziorako gaitasuna: 89, 91, 93 eta 97. orriakMatematikarako gaitasuna: 95. orriaZientzia, teknologia eta osasun kulturarako gaitasuna: 87–97 eta 99. orriakInformazioa tratatzeko eta teknologia digitalak erabiltzeko gaitasuna: 87 eta 98. orriakGizarterako eta herritartasunerako gaitasuna: 94. orriaGiza eta arte kulturarako gaitasuna: 97. orriaIkasten ikasteko gaitasuna: 98 eta 99. orriakNorberaren autonomiarako eta ekimenerako gaitasuna: 99. orria

Helburuak Ebaluazio irizpideakNatur paisaiak eta eraldatutako paisaiakbereiztea. Paisaian eragiten diren eraldaketakezagutzea.

Pertsonek paisaietan eragiten dituzten eraldaketenondorioak zein diren jakitea.

Pertsonok paisaiak zergatik aldatzen ditugunulertzea.

Pertsonok paisaiak eraldatzeko ditugun arrazoienzerrenda egitea.

Giza jarduerak paisaian dituen ondorionegatiboak zein diren jakitea. Paisaiakbabesteko neurriak ezagutzea.

Landa eremuetara turismoak dakartzan onurakazaltzea.

Eraldatutako paisaia motak bereiztea.Eraldatutako paisaiak eta haien ezaugarriakezagutzea. Hiri eremuen berezko ezaugarriak azaltzea.Garapena eta ingurumena bateragarriak direlaulertzea.

Ingurumena errespetatzen duten garapenalternatiboak proposatzea.

Paisaiak deskribatzen ikastea. Paisaiak azaltzea, eta natur elementuak etaeraldatutako elementuak aipatzea.


Paisaiaren eraldaketak. Pertsonek paisaiak eraldatzeko dituztenarrazoiak zein diren jakitea.

Gizakia garatzeko paisaiakeraldatu behar direla ulertzea.

Paisaiari eragindakokalteak.

Pertsonek paisaiari eragiten dizkiotenkalteak zein diren jakitea.

Paisaian eragindakokalteekiko jarrera kritikoa.

Paisaia babestea. Paisaia babesteko hartu behar direnneurriak azaltzea.

Paisaia babestu beharrazjabetzea.

Hiri paisaiak eta landa paisaiakbereiztea.

Eraldatutako paisaiak: hiripaisaiak eta landa paisaiak.

Hirietako eta herrietako bizimoduaazaltzea.

Hirietako eta herrietakobizimodua ezagutzekointeresa.

Paisaia errespetatzea. Paisaia errespetatzen duten jarduerakzein diren jakitea.

Ingurumena errespetatzenduten jarrerak aintzat hartzea.

Paisaia azaltzea. Paisaia osatzen duten elementuak zeindiren jakitea.

Paisaiak aztertzeko etaazaltzeko interesa.

Iraupena


BalioakIngurumenari begirunea eta errespetua. Giza jarduerek ingurumenean ahalik etainpaktu txikien eragin behar dutela ulertzea.

MetodologiaIkasgelan paisaia motak eta babes neurriak ikasi aurretik, komeni da ingurunenaturalen batera joatea; horrela, bisitaturiko eremua erreferentziatzat hartu ahal izangoda.Pertsonok, gainerako izaki bizidunek bezala, bizitzeko, gehiago edo gutxiago, ingurukopaisaia eraldatu behar dugula azaltzea (inurriek, esaterako, inurritegiak eraikitzeko;txoriek, habiak egiteko, etab.).Komeni da azpimarratzea paisaia modu ordenatuan eraldatu behar dela ingurumenariahalik eta kalterik txikiena eragiteko. Guztiok ingurumena errespetatu eta babestubehar dugula nabarmentzea.


DiziplinartekotasunaUnitate honek zerikusia du Hizkuntzarekin, irakurtzean ulermena, eta ahozko etaidatzizko adierazpena bultzatzen dituelako.

BaliabideakIkusi web orri hauek:http://www.honoloko.com/Honoloko.html Web orri horretan simulazio jolas bat dago,gure jarduerek ingurumenean eragiten dituzten ondorioak ebaluatzeko.http://www.mediambient.bcn.es/verdia/cas/cont.htm Web orri horretan, ingurumenaridagokionez, jarrera egokiei buruzko hainbat ariketa daude.

7. unitatea. Energia

Oinarrizko gaitasunakHizkuntza komunikaziorako gaitasuna: 103, 107 eta 111. orriakMatematikarako gaitasuna: 105. orriaZientzia, teknologia eta osasun kulturarako gaitasuna: 101-111 eta 113. orriakInformazioa tratatzeko eta teknologia digitalak erabiltzeko gaitasuna: 101, 109 eta 112.orriakGizarterako eta herritartasunerako gaitasuna: 108. orriaGiza eta arte kulturarako gaitasuna: 111. orriaIkasten ikasteko gaitasuna: 112 eta 113. orriakNorberaren autonomiarako eta ekimenerako gaitasuna: 113. orria

Helburuak Ebaluazio irizpideakEnergiaren agerbideak aipatzea.Energia agertzeko eta eraldatzeko moduak

ezagutzea.Energia nola eraldatzen den azaltzea.

Energia iturriak zer diren azaltzea.Energia iturri bat zer den jakitea. Izaki bizidunekbehar dituzten eta makinek erabiltzen dituztenenergia iturriak zein diren jakitea.

Makinak eta erabiltzen dituzten energia motaklotzea.

Argi iturriak ezagutzea. Argi iturriek igortzen dituzten argi motak aipatzea.

Argiaren aurrean duten jarreraren arabera, gorputzmoten zerrenda egitea, eta gorputz horienezaugarriak zein diren jakitea.

Argi-islapenaren kontzeptua ulertzea. Gorputzopakuak, zeharrargiak eta gardenak bereiztea.

Itzalak nola sortzen diren azaltzea.Argi naturalaren osaera ezagutzea. Argi zuria zerez osatuta dagoen azaltzea.Energia modu arduratsuan erabili behar delaulertzea.

Energia aurrezteko hiru modu proposatzea.

Argi zuria ostadarraren zazpi koloreak batuzsortzen dela frogatzea.

Argi zuriak ostadarraren zazpi koloreak dituela nolafroga daitekeen azaltzea.


Energia motak. Energiaren agerbideak zein direnjakitea.

Energiaren agerbideakezagutzeko jakin-mina.

Energiaren eraldaketak. Energiaren eraldaketak azaltzea. Energiaren eraldaketakezagutzeko interesa.

Energia eta izaki bizidunak. Izaki bizidunek behar duten energiaelikagaietatik lortzen dutela ulertzea.

Elikadura egokiak duengarrantzia aintzat hartzea.

Energia eta makinak. Makinek erabiltzen dituzten energiakbereiztea.

Makinek funtzionatzeko behardituzten energiak ezagutzekojakin-mina.

Argi iturriak. Argi iturriak zein diren jakitea. Argi iturriak ezagutzeko jakin-mina.

Gorputz motak, argiarenaurrean duten jarrerarenarabera.

Gorputz opakuak, zeharrargiak etagardenak bereiztea.

Argiaren aurrean dutenjarreraren arabera, gorputzmotak ezagutzeko interesa.

Argiaren deskonposizioa. Argi zuria osatzen duten koloreak zeindiren jakitea.

Argi naturalaren osaeraezagutzeko jakin-mina.

Energia eta kutsadura. Energia ekoizteak atmosfera kutsatzenduela ulertzea.

Kutsadura gutxitzeko, energiaaurreztu beharraz jabetzea.

Iraupena


BalioakArrazoizko kontsumoa. Energia egoki erabiltzen saiatzea, atmosfera beharrik gabeez kutsatzeko.

MetodologiaEnergiaren kontzeptua lantzean, azpimarratu behar da ikusten ez dugun arren lekuguztietan dagoela eta hainbat modutan agertzen dela gure eguneroko bizimoduan;adibidez, argindarra, argia edo beroa.Argi naturala ostadarraren zazpi koloreetan nola deskonposatzen den azaltzeko,beirazko prisma bat erabil daiteke. Prismarik izan ezean, egun eguzkitsu bateanhaurrekin jolastokira irten eta mangerako uraz ostadarra sor dezakegu.Eskolara objektu gardenak, zeharrargiak eta opakuak ekar daitezke, eta umeek,manipulatzean, bakoitzaren propietateak ezagutzeko. Era berean, linternaz jolasdaiteke, itzalen mugimenduak behatzeko.


DiziplinartekotasunaUnitate honek zerikusia du, batetik, Matematikarekin, taulak sailkatzeko ariketarenbidez; eta, bestetik, Hizkuntzarekin, ahozko eta idatzizko adierazpena bultzatzenduelako.

BaliabideakIkusi web orri hau:http://www.curiosikid.com/view/index.asp?pageMS=23040&ms=158&jump=true Weborri horretan argiarekin eta energia iturriekin zerikusia duten hainbat jolas daude.

8. unitatea. Energia eta ingurumena

Oinarrizko gaitasunakHizkuntza komunikaziorako gaitasuna: 119, 121 eta 125. orriakMatematikarako gaitasuna: 117. orriaZientzia, teknologia eta osasun kulturarako gaitasuna: 115-125 eta 127. orriakInformazioa tratatzeko eta teknologia digitalak erabiltzeko gaitasuna: 115, 123 eta 126.orriakGizarterako eta herritartasunerako gaitasuna: 122. orriaGiza eta arte kulturarako gaitasuna: 125. orriaIkasten ikasteko gaitasuna: 126 eta 127. orriakNorberaren autonomiarako eta ekimenerako gaitasuna: 127. orria

Helburuak Ebaluazio irizpideakEnergia berriztagarri eta ez berriztagarri nagusiakaipatzea.Energia ez berriztagarriak zergatik agor daitezkeeneta energia berriztagarriak zergatik ezin diren agortuazaltzea.

Energia iturriak bereiztea: energia berriztagarriaketa ez berriztagarriak.

Energia berriztagarriek ez berriztagarrien aldeandituzten abantailen zerrenda egitea.Energia erabiltzeak ingurumenean eragiten dituenondorio kaltegarriak ezagutzea.

Energia erabiltzeak ingurumenean eragitendituen ondorioak zein diren jakitea.

Energia ez berriztagarriak erabiltzean isurtzen direngasen ondorioak ezagutzea.

Energia iturrien erabilerak zein diren jakiteaeguneroko bizimoduan eta industrian.

Energia iturrien erabilerak aipatzea.

Energia iturri guztiek ingurumenari eragitendiotela ulertzea.

Energia aurreztea zergatik den beharrezkoaazaltzea.

Makinek funtzionatzeko behar dituzten energiaiturriak zein diren jakitea.

Energia mota ezberdinekin funtzionatzen dutenmakinak aipatzea.


Energia motak: energiaberriztagarriak eta ezberriztagarriak.

Bi energia iturriak azaltzea:berriztagarriak eta ez berriztagarriak.

Energia motak eta haienezaugarriak ezagutzeko jakin-mina.

Energia iturrien erabilerak:erabilera pribatua etapublikoa, erabileraindustriala.

Eguneroko bizimoduan eta industrianenergiari ematen zaizkion erabilerakbereiztea.

Energia erabilerak ezagutzekointeresa.

Energia erabiltzeakingurumenean dituenondorioak.

Energia erabiltzeak ingurumeneandituen ondorio kaltegarriak zein direnjakitea.

Energia mota oro sortzeaingurumenerako kaltegarriadela ulertzea.

Energia ez berriztagarriak mugatuakdirela ulertzea.

Energia ardurazkontsumitzea.

Energia aurrezteko moduak azaltzea.

Energia modu egokianaprobetxatu beharrazjabetzea.

Makinak eta energiaiturriak.

Makinek funtzionatzeko erabil ditzaketenenergia motak zein diren jakitea.

Makina bakoitzakfuntzionatzeko behar duenenergia mota ezagutzekointeresa.

Iraupena


BalioakErantzukizuna. Energia sortzeak ingurumenean kalteak beti eragiten dituela ulertzea,eta, beraz, energia modu arduratsuan erabili behar dugula, alferrik xahutu barik.

MetodologiaEnergia berriztagarriek, ez berriztagarrien aldean, dituzten abantailak azpimarratzea:garbiagoak dira eta ez dira agortzen.Umeek hainbat energia iturri ikusi ahal izateko, eguzki zeluladun kalkulagailu bat(agortzen ez den eta kutsatzen ez duen energiaz elikatzen da) eta piladun linterna bat(iraupen zehatza dute eta kutsagarriak dira) ekar daitezke.Umeei energia aurreztu behar dela ulertaraztea, energia ez berriztagarriak mugatuakdirelako eta amaitu egingo direlako, eta, halaber, energia berriztagarriak erabiltzeakere ingurumenari eragiten diolako.


DiziplinartekotasunaUnitate honek zerikusia du Matematikarekin, datuak taula batean sailkatzeko ariketan;eta Hizkuntzarekin, ahozko eta idatzizko adierazpena eta ulermena garatzen etahiztegia aberasten laguntzen duelako.

BaliabideakIkusi web orri hau:http://www.curiosikid.com/view/index.asp?pageMS=23040&ms=158&jump=true Weborri horretan energiari buruzko hainbat jolas daude.

9. unitatea. Lurraldearen antolamendua

Oinarrizko gaitasunakHizkuntza komunikaziorako gaitasuna: 135 eta 143. orriakMatematikarako gaitasuna: 137 eta 139. orriakZientzia, teknologia eta osasun kulturarako gaitasuna: 133-143 eta 145. orriakInformazioa tratatzeko eta teknologia digitalak erabiltzeko gaitasuna: 133, 141 eta 144.orriakGizarterako eta herritartasunerako gaitasuna: 140. orriaGiza eta arte kulturarako gaitasuna: 143. orriak.Ikasten ikasteko gaitasuna: 144 eta 145. orriakNorberaren autonomiarako eta ekimenerako gaitasuna: 145. orria

Helburuak Ebaluazio irizpideakLurraldeen muga motak bereiztea. Muga naturalak eta muga artifizialak bereiztea.Lurraldeak adierazteko moduak ezagutzea. Lurraldeak adierazteko moduen zerrenda egitea.

Euskal Herriaren mugak ezagutzea. Euskal Herriaren mugak aipatzea.Euskal Herri barruko lurralde banaketak izendatzea.Lurralde banaketak zein diren jakitea. Espainiako

probintzia banaketa ezagutzea.Euskal probintziak kostakoak eta lehorrekoakbereiziz sailkatzea.Autonomia erkidegoak aipatzea eta probintziabakarrekoak eta hainbat probintziatakoak bereizizsailkatzea.

Euskal Herriaren probintzia banaketa ezagutzea.

Gure autonomia erkidegoaren, hiriburuaren etaprobintzien izenak idaztea.

Konstituzioaren ostean, autonomia erkidegoen legegarrantzitsuena Autonomia Estatutua dela aintzathartzea.

Autonomia erkidegoetako gobernu sinboloak etaorganoak ezagutzea.

Autonomia erkidegoetako gobernu sinboloak etaorganoak aipatzea.

Immigrazioa zer den eta zerk eragiten duenjakitea. Immigranteei integratzen lagundu beharzaiela ulertzea.

Euskal gizartea multikulturala zergatik den azaltzea.

Mapa politikoak interpretatzen ikastea. Euskal Herriaren mugak mapa batean zein direnjakitea.


Muga naturalak eta artifizialak bereiztea.Lurraldearen mugak: muganaturalak eta artifizialak.

Euskal Herriaren muga naturalen etaartifizialen zerrenda egitea eta mapankokatzea.

Euskal Herriaren mugakezagutzeko interesa.

Lurraldearen irudikapena:planoak eta mapak.

Lurraldea irudikatzeko zenbait moduazaltzea.

Lurraldeak ezagutzekoplanoak eta mapak aintzathartzea.

Euskal Herriko lurraldeantolaketa.

Euskal Herriaren lurralde banaketakazaltzea.

Euskal Herriko lurraldeantolamendua ezagutzekointeresa.

Autonomia erkidegoak,sinboloak eta gobernuorganoak.

Autonomia erkidegoak zein diren jakiteaeta haien sinboloak eta gobernuorganoak azaltzea.

Autonomia erkidegoak,sinboloak eta gobernuorganoak ezagutzeko jakin-mina.

Immigrazioa. Immigrazioaren arrazoiak azaltzea.Etorkinei integratzen lagundu beharzaiela ulertzea.

Gainerako kulturakerrespetatzea eta norberarenkulturan duten garrantziaaintzat hartzea.

Iraupena


BalioakBerdintasuna. Pertsona guztiek, jatorria, arraza edo erlijioa gorabehera, eskubide etabetebehar berberak dituztela ulertzea.Tolerantzia. Gainerako kulturen ohiturak eta sinesmenak errespetatzea eta gurea nolaaberasten duten aintzat hartzea.

MetodologiaKomeni da umeek Euskal Herriko mapa fisikoak eta politikoak erabiltzea, horiekerabiltzen ohitu daitezen eta unitateko azalpenak praktikan froga ditzaten. Mapamutuak erabil daitezke muga politikoak eta muga naturalak edo erliebe eraketa(errekak, mendi sistemak, etab.) nagusiak kokatzeko.Bereziki azpimarratu behar da etorkinei euskal gizartean integratzen lagundu beharzaiela. Eskolan beste autonomia erkidego batzuetako edo beste herrialde batzuetakoikasleak baldin badaude, jaialdi multikulturala antola daiteke, kultura bakoitzekohaurrek bere jatorrizko herrialdeko berezitasunen bat erakusteko: musika, tradiziozkojanaria, jantziak, argazkiak...

TaldekatzeaOrrialde bikoitz motibagarriko ariketak egiteko, bizpahiru ikasleko taldeak osatuko dira;"Gure mundua maitatuz" zatiko «Taldean» atala, ikasle guztiak batera, eta gainerakoariketak, bakarka edo binaka.

DiziplinartekotasunaUnitate honek zerikusia du Matematikarekin, antolamendu eta sailkatze ariketetan; etaHizkuntzarekin, ahozko eta idatzizko adierazpenean.

BaliabideakIkusi web orri hauek:http://clic.xtec.cat/db/act_es.jsp?id=1410 Web orri horretan autonomia erkidegoeiburuzko ariketak daude (probintziak, kapitalak, mapak eta banderak).http://centros3.pntic.mec.es/cp.alhandiga/jmatch/cmedio/bander1.htm Orri horretanautonomia erkidegoen banderekin zerikusia duten jolasak proposatzen dira.

10. unitatea. Udalerriaren antolamendua

Oinarrizko gaitasunakHizkuntza komunikaziorako gaitasuna: 149, 151, 153 eta 157. orriakMatematikarako gaitasuna: 155. orriaZientzia, teknologia eta osasun kulturarako gaitasuna: 147-157 eta 159. orriakInformazioa tratatzeko eta teknologia digitalak erabiltzeko gaitasuna: 147 eta 158.orriakGizarterako eta herritartasunerako gaitasuna: 154. orriaGiza eta arte kulturarako gaitasuna: 157. orria.Ikasten ikasteko gaitasuna: 158 eta 159. orriakNorberaren autonomiarako eta ekimenerako gaitasuna: 159. orria

Helburuak Ebaluazio irizpideakUdalbatza nork osatzen duten azaltzea.Udalaren funtzioak aipatzea.

Udalaren gobernu organoak eta haien funtzioakezagutzea.

Zinegotzigoak eta haien funtzioak lotzea.Eremu publikoak ezagutzea. Eremu publikoen erabilera azaltzea.Zerbitzu publikoak ezagutzea Udal zerbitzuak aipatzea eta zer diren azaltzea.Auzo elkarteen funtzionamendua ezagutzea. Auzo elkarteak zer diren azaltzea.Udal hauteskundeen prozesua ulertzea. Hauteskunde prozesua azaltzea.Festen eta tradizioen esanahia ulertzea. Parte hartu duten festa edo tradizio bat azaltzea.

Organigramak zertarako erabiltzen diren azaltzeaeta nola egiten diren ikastea.

Organigramak egiten ikastea.

Organigrama sinple bat egitea.


Alkatea eta zinegotziak, udalekoagintariak, zein diren jakitea.

Udalbatza.

Zinegotzigoetako zerbitzu publikoenantolamendua azaltzea

Udalerrien gobernuarenantolamendua etafuntzionamendua ezagutzekojakin-mina.

Eremu publikoa. Erabilera publikoko eremuak zein direnjakitea.

Eremu publikoak bizilagunenharremanetarako leku gisaezagutzea.

Zerbitzu publikoak zein diren jakitea.Zerbitzu publikoak.Zerbitzu publikoak eta bertako langileaklotzea.

Zerbitzu publikoek udalarenfuntzionamendu egokian duteneragina aintzat hartzea.

Bizilagunen eskubideak etabetebeharrak ezagutzea.Bizilagunen elkarteen funtzionamenduaazaltzea.

Herritarren parte-hartzea.

Udal hauteskundearen prozesuaulertzea.

Herritarrek udalean partehartzeko dituzten bideakezagutzeko interesa.

Kultura adierazpenak. Festa eta tradizio guztien balioa etaesanahia azaltzea.

Kultur adierazpenakerrespetatzea.

Organigrama. Organigrama bakun bat egitea. Organigramak informazioaantolatzeko bitarteko gisahartzea.

Iraupena


BalioakNork bere buruari eta gainerakoei begirunea. Kultura tradizio eta adierazpen guztiekesanahi bat dutela eta errespetua merezi dutela ulertzea.

MetodologiaKomeni da ikasgelan udal hauteskundearen prozesua antzeztea. Horretarako,hauteskundeak antola daitezke, hainbat neska-mutil zinegotzi karguetarako aurkeztuta;bozketak egin ostean, hauteskunde mahaia osatu eta zinegotziak hautatuko dira.Horiek bildu eta alkatea aukeratuko dute.Azkenik, zinegotziei zinegotzigoak banatuko zaizkie.Herriko jai nagusiren bat aprobetxatuta, kultur adierazpenen gaia landu daiteke.Ikasleei herriko festen jatorria eta esanahia azaldu eta gure kultura aberasten dutelakogarrantzitsuak direla azpimarratu.

TaldekatzeaOrrialde bikoitz motibagarriko ariketak egiteko, bizpahiru ikasleko taldeak osatuko dira;"Gure mundua maitatuz” zatiko «Taldean» atala, hiruzpalau ikasleko taldeetan, etagainerako ariketak, bakarka edo binaka.

DiziplinartekotasunaUnitate honek zerikusia du, batetik, Matematikarekin organigramak sortzeko ariketan;eta, bestetik, Hizkuntzarekin, ahozko eta idatzizko adierazpena eta ulermena bultatzenduelako.

11. unitatea. Gure iragana

Oinarrizko gaitasunakHizkuntza komunikaziorako gaitasuna: 163, 165, 167 eta 171. orriakMatematikarako gaitasuna: 172. orriaZientzia, teknologia eta osasun kulturarako gaitasuna: 161-171 eta 173. orriakInformazioa tratatzeko eta teknologia digitalak erabiltzeko gaitasuna: 161, 169, 172.orriakGizarterako eta herritartasunerako gaitasuna: 168. orriaGiza eta arte kulturarako gaitasuna: 171. orria.Ikasten ikasteko gaitasuna: 172 eta 173. orriakNorberaren autonomiarako eta ekimenerako gaitasuna: 173. orria

Helburuak Ebaluazio irizpideakLehen gizakien bizimodua ezagutzea. Herrialdenomadak eta sedentarioak bereiztea.

Gizakiak sedentario noiz bihurtu ziren azaltzea.

Erromatar Inperioa desagertu zenean zer gertatuzen azaltzea.

Erromatar Inperioaren zenbait berezitasunezagutzea.

Erromatar Inperioko lurraldeak zehaztea.Gazteluen garaian gizartearen egituraezagutzea.

Gazteluen garaian herrialdeetan zeuden gizartemailak irudietan ezagutzea eta gizartean zutenfuntzioa azaltzea.Amerika noiz aurkitu zuten esatea.Aurkikuntzen garaian gertatu ziren aldaketak

ezagutzea. Lurra biribila dela nola ziurtatu zen azaltzea.

Industria modernoa nola sortu zen ezagutzea. Industria modernoa nola sortu zen adieraztea.XX. mendean lortutako aurrerapen zientifikoaketa teknikoak ezagutzea.

XX. mendeko osasun, komunikazio eta garraioarloko aurrerapenen zerrenda egitea.

Gatazkak konpontzeko metodo baketsuakerabilgarriak direla ulertzea.

Eskoletan, Indarkeriarik gabeko eta Bakearenaldeko Eguna zergatik ospatzen den azaltzea.

Artearen garrantzia azpimarratzea, iraganarenisla den neurrian.

Libreki aukeraturiko artelan bat azaltzea.


Lehen gizakiak: herrialdenomadak eta herrialdesedentarioak.

Lehen herrialde nomaden ezaugarriakzein diren eta sedentario bihurtu artekoeraldaketa zein den jakitea.

Lehen gizakien bizimoduaezagutzeko jakin-mina.

Erromatarren garaia. Erromatar herriaren bizimodua etaohiturak azaltzea.

Erromatarren garaia etaerromatar gizartea ezagutzekointeresa.

Gazteluen garaia. Gazteluen garaiko gizartea ezagutzea. Gazteluen garaiko gizarteaezagutzeko jakin-mina.

Aurkikuntzen garaia. Amerika aurkitu ostean gertatu zirenaldaketa handiak azaltzea.

Aurkikuntzen garaikoaldaketak eta asmakizunakezagutzeko interesa.

Asmakizunen garaia. Industria modernoa nola jaio zenazaltzea.

Industria berriari esker sortuziren asmakizunak ezagutzekojakin-mina.

XX. mendeko aurrerapenak. XX. mendeko aurrerapen teknikoak etazientifikoak aipatzea.

XX. mendean lortutakoaurrerapenen garrantziaulertzea.

Borroka baketsua. Gatazkak konpontzeko metodobaketsuak erabiltzeak duen garrantziaazaltzea.

Gatazkak konpontzekoelkarrizketa erabilgarria delaaintzat hartzea.

Iraupena


BalioakBakea. Gatazkak beti bide baketsuen bidez konpontzen saiatu behar dela ulertzea,indarkeriak ez dituelako arazoak konpontzen, areagotu baizik.Esanahi estetikoa. Artelanak aztertzeko gaitasuna garatzea, ulertzeko eta bere balioaantzemateko.

MetodologiaIkasleek iraganari buruz duten ezagutzatik abiatuta, Historia kontzeptua irakatsiko da.Historiako aroak azaldu aurretik, komeni da “Bazen behin gizakia” obrako atalen batikustea, unitateko edukiak ulertzen laguntzeko. Komeni da, halaber, ikasgelara garaibakoitzeko harrizko erremintak, buztinezko tresnak, etab. ekartzea. Baita joan denmendean sortutako aurrerapenen tresnak ere.Gandhiren historia abiapuntu hartuta, azpimarratu elkarrizketa dela pertsonen artekogatazkak konpontzeko biderik onena.Prozeduren orria lantzean, artelanak behatuz gure arbasoen bizimoduari buruzkoinformazio baliotsua lor dezakegula nabarmendu.

TaldekatzeaOrrialde bikoitz motibagarriko ariketak egiteko, bizpahiru ikasleko taldeak osatuko dira;"Gure mundua maitatuz" zatiko «Taldean» atala, ikasle guztiak batera, eta gainerakoariketak, bakarka edo binaka.

DiziplinartekotasunaUnitate honek zerikusia du Hizkuntzarekin, ahozko eta idatzizko adierazpenabultzatzen duelako; zerikusia du Matematikarekin ere, informazioa giltza-eskemenantolatzeko ariketan.

BaliabideakIkusi web orri hau:http://ares.cnice.mec.es/ciengehi/index.html Web orri horretan Historiako hainbat aroriburuzko edukiak daude.

12. unitatea. Azken mendeko aldaketak

Oinarrizko gaitasunakHizkuntza komunikaziorako gaitasuna: 177, 179, 181 eta 185. orriakMatematikarako gaitasuna: 183. orria.Zientzia, teknologia eta osasun kulturarako gaitasuna: 175-185 eta 187. orriakInformazioa tratatzeko eta teknologia digitalak erabiltzeko gaitasuna: 175 eta 186.orriakGizarterako eta herritartasunerako gaitasuna: 182. orriaGiza eta arte kulturarako gaitasuna: 185. orriaIkasten ikasteko gaitasuna: 186 eta 187. orriak.Norberaren autonomiarako eta ekimenerako gaitasuna: 187. orria

Helburuak Ebaluazio irizpideakXX. mendean gizartean gertatu diren aldaketenzerrenda egitea.

XX. mendean lanean eta familian gertatu direnaldaketak ezagutzea.

Euskal Herriko herritar gehienek zein ekonomiasektoretan lan egiten duten azaltzea.Hirietara joandako migrazioaren arrazoiak azaltzea.Migrazioen arrazoiak ulertzea.Gizarte multikultural baten irudia aintzat hartzea etazertan datzan azaltzea.

XX. mendean medikuntzan eta hezkuntzanlortutako aurrerapenak ezagutzea.

Euskal Herrian bizi diren pertsonek zer osasuneskubide dituzten azaltzea.

Gizonen eta emakumeen arteko berdintasunagure gizarteak oraintsu erdietsi duen lorpenadela ulertzea.

Gizonen eta emakumeen eskubideen etabetebeharren berdintasuna adieraztea.

XX. mendean zientzian, garraioan etakomunikazioetan lortutako aurrerapenakezagutzea.

XX. mendean zientzian, garraioan etakomunikazioetan lorturiko aurrerapenak aipatzea.

Haurren eskubideak ezagutzea. Munduko haur guztiek izan behar dituzteneskubideak ezagutzea.Gelan inkesta txiki bat egitea.Inkestak egiten ikastea. Inkestak zertarako diren

erabilgarri ikastea. Inkestek zertarako balio duten azaltzea.


Ekonomia sektoreetan lanak izan duengarapena azaltzea.

XX. mendean lanean etafamilian izan direnaldaketak. Familiak XX. mendean izan duen

garapena azaltzea.

XX. mendean lanak eta familiakizan duen garapenaezagutzeko jakin-mina.

Migrazioak. Migrazioen arrazoiak azaltzea etagizarte multikulturala azaltzea

Migrazioetatik datozen kulturaekarpenak aintzat hartzea.

Medikuntza eta osasun arlokoaurrerapenak zein diren jakitea.

Medikuntza eta hezkuntzaarloko aurrerapenak.

Hezkuntza arloko aurrerapenakazaltzea.

Medikuntzan eta hezkuntzanlortutako aurrerapenakezagutzeko interesa.

Gizonen eta emakumeenarteko berdintasuna.

Sexuen arteko berdintasuna lortzekoegindako aurrerapenak aipatzea.

Gizonen eta emakumeenarteko berdintasun osoa lortubehar dela ulertzea.

Zientzia, garraio etakomunikazio arlokoaurrerapenak.

XX. mendean zientzian, garraioan etakomunikazioetan izandako hobekuntzakazaltzea.

Zientzian, garraioan etakomunikazioetan izandakoaurrerapenak ezagutzekojakin-mina.

Haurren eskubideak. Haurren eskubideak aipatzea. Haurren eskubideakerrespetatu behar direlaulertzea.

Inkestak. Inkestak egitea eta interpretatzea. Inkestak erabilgarriak direlaulertzea.

Iraupena


BalioakBerdintasuna. Gizonek eta emakumeek eskubide eta betebehar berak dituztelaulertzea.Nork bere buruari eta gainerakoei begirunea. Pertsona guztien eskubideakerrespetatu behar direla eta norberaren eskubideak errespetatzea exijitu behar delaulertzea.

MetodologiaJoan den mendean lanak izandako garapena lantzean, aipatu lehen sektoreamekanizatu eta bigarren sektorea automatizatu zelako garatu zela hirugarren sektorea.Migrazioaren eta egungo familia moten gaia landuko da, gizartea garatzearen ondoriogisa. Gizarte multikulturalen abantailak azpimarratuko dira.Garraiobide eta komunikazio arloko aurrerapenak azaltzeko irudiak erabil daitezke,izan diren garapenak ikasleek hobeto uler ditzaten.Balioen orrian, gogoratu umeei eskubideez gozatzeaz gain, gainerakoen eskubideakerrespetatu behar dituztela.

TaldekatzeaOrrialde bikoitz motibagarriko ariketak egiteko, bizpahiru ikasleko taldeak osatuko dira;"Gure mundua maitatuz" zatiko «Taldean» atala, hiru eta bost ikasle arteko taldeetan,eta gainerako ariketak, bakarka edo binaka.

DiziplinartekotasunaUnitate honek zerikusia du Matematikarekin, inkestak egiteko eta interpretatzekoariketan; eta Hizkuntzarekin, ahozko eta idatzizko adierazpena bultzatzen duelako.

BaliabideakIkusi web orri hau:http://espaiescoles.farmaceuticonline.com/cast/inici_c.html Web orri horretanmedikuntzari buruzko edukiak eta ariketak daude.

0 unitatea. Elkarrekin berriro! - ibaizabal.com · Orrialde bikoitz motibagarriko ariketak egiteko,...

Documents

Transcript of 0 unitatea. Elkarrekin berriro! - ibaizabal.com · Orrialde bikoitz motibagarriko ariketak egiteko,...