Post on 05-Mar-2021
Proposta de Traballo Fin de Máster (máximo 2 páxinas)
Profesor/a titor/a
Francisco Ónega López Eduardo Corbelle Rico José María Tubío Sánchez
Título
Proposta metodolóxica e análise de viabilidade de actuacións de re-organización parcelaria privada. Estudo de caso na parroquia da Rigueira (A Pastoriza-Lugo)
Obxectivos
� Definir os criterios e requerimentos dos propietarios e usuarios de terras en relación á
distribución parcelaria resultante � Identificar os principais obstáculos á hora de realizar un proceso de re-organización
parcelaria privada � Propoñer un protocolo de actuación para impulsar ditos proxectos � Avaliar os custes deste tipo de proxectos
Metodoloxía
1.-Revisión do marco legal 2.-Análise da estrutura de propidade, uso da terra e sectores produtivos agrarios na parroquia 3.-Identificación de axentes interesados en participar no proxecto 4.-Realización de grupos focais para a identificación de criterios e requerimentos 5.-Proposta metodolóxica do proceso de re-organización 6.-Estimación de custos e identificación de principais obstáculos 7.-Identificación de fontes de financiamento dispoñibles
Medios necesarios
Breve bibliografía orientativa
Propuesta de trabajo fin de master
Profesor tutor
Elsa Coimbra
Título
Canis lupus y homo sapiens: retos y provechos de la biodiversidad en territorio gallego
Objetivos
Nivel I
� Identificar las principales prácticas, actitudes y valores sociales (incluyendo normas y
políticas) cara a la presencia del lobo en Galicia
� Comprender cuales son los principales retos y oportunidades y de qué forma se relacionan
con la más amplia problemática de la conservación de la biodiversidad en el territorio
Nivel II
1) Al nivel metodológico: desarrollar una práctica de investigación (empírica y teórica) robusta.
Integrar metodologías cualitativas que reflejen los contextos socio-culturales y así
enriquecer la investigación/políticas de sostenibilidad, aun ampliamente orientadas hacia
las ciencias naturales o abordajes técnicos.
2) Al nivel de la investigación: Contribuir para el conocimiento de actitudes y practicas cara a la
biodiversidad y mejor comprender las dinámicas inherentes al sistema socio-ecológico del
territorio.
3) Al nivel de gestión practica: proporcionar herramientas que apoyen la implementación y
evaluación de políticas promotoras de sostenibilidad cara a los recursos naturales en Galicia
Metodología
La investigación puede asentar en tres ejes principales: a) político normativo (normas, leyes y
estrategias de gestión); b) científico (abordajes cognitivos que enmarcan la especie y la
problemática); c) cultural (educación, medios de comunicación, arte, turismo/ocio).
Fuentes de información:
a) Análisis documental: artículos científicos, documentos oficiales, artículos de prensa,
informes, etc.
b) entrevistas semi-estructuradas a diversos actores (administración, ambientalistas,
ganaderos, cazadores, expertos, etc.)
c) Cualquier otro suporte informativo (ejemplo: documentales, campañas educativas, etc.)
Algunas premisas metodológicas
a) Definir una área clave y exponer una perspectiva histórica del contexto socio-ecológico
(evolución de la relación canis lupus - homo sapiens)
b) La investigación asume que hay diferentes conocimientos e intereses cara a la
problemática del lobo. Por ese motivo se encoraja a conocer y explorar la interacción de
las partes interesadas, por ejemplo, a través de grupos focales
Breve bibliografía
Espirito-Santo, Clara, 2007, Human Dimensions in Iberian Wolf Management in Portugal: attitudes and
beliefs of interest groups and the public toward a fragmented wolf population, Master Thesis in Geography
Department, Memorial University of Newfoundland
Fraser, Caroline, 2009, Rewilding the World: Dispatches from the Conservation Revolution, New York:
Metropolitan Books
Juiz de Almiron, J., et al., 2009, Plan de Gestión del lobo en Galicia, in
http://www.cienciasmarinas.uvigo.es/bibliografia_ambiental/mamiferos/Lobo/Plan%20de%20gestion%20de
l%20lobo%20en%20Galicia.pdf (last consulted 2011-08-29)
Llaneza, Luis and P. Núñez-Quirós “Distribution of the Iberian Wolf (Canis lupus signatus) in Galicia (NW
Spain): Concordance Between Field Sampling and Questionnaires” in Wildlife. Biology. Practice, June 5(1),
pp. 23-32
Machlis, gary E., 1992, The contribution of sociology to biodiversity research and management in Biological
Conservation, 62, pp. 161-170
Martens, P., 2006, «Sustainability, Science or Fiction?» in Sustainability: Science, Practice, & Policy 2(1):36–
41. http://www.mesadeoleaginosos.org.uy/infoInteres/07julio/material/Sustainability.pdf
(última consulta 08.09.2011)
Millenium Ecosystem Assessment, 2005, www.millenniumassessment.org, (última consulta 31.05.2010)
Nota extra:
El lugar para un abordaje sociológicamente informado en el campo de la biodiversidad y la gestión de
recursos naturales se encuentra cada vez más reconocido y buscado, tanto por investigadores como por
instituciones de ámbito político. Se reconoce la necesidad de incorporar más información sobre el modo
como la biodiversidad se expresa socialmente y de acuerdo con diversas partes interesadas, de modo a
formar una base sostenible para la toma decisiones en la gestión de los recursos – humanos y naturales – del
territorio que compartimos.
Proposta de Traballo Fin de Máster (máximo 2 páxinas)
Profesor/a titor/a
Francisco Javier López González
Título
Elección e aplicación de variables para unha posible caracterización rural dos concellos da provincia de A Coruña/Lugo/Ourense/Pontevedra (a elixir unha delas).
Obxectivos
� Búsqueda e análise doutras metodoloxías aplicadas na caracterización rural dos
concellos galegos. � Definición das distintas tipoloxías de espazos rurais a contemplar e elección xustificada
de concellos testigo de cada unha. � Elección xustificada e descrición das variables a ter en conta para cada tipoloxía. � Aplicación na provincia elixida. � Implementación mediante un SIX que permita a actualización dos resultados e a súa
xestión.
Metodoloxía
Este traballo tería unha fase inicial de búsqueda das metodoloxías propostas por outros autores, para ver o que está feito ao respecto e intentar presentar elementos diferenciadores e orixinais. Á vista dos resultados, e sendo conscientes da diversidade de espazos rurais que podemos atopar ao noso ao redor, sería necesario establecer distintas tipoloxías, xustificando as mesmas en base a posibles aplicacións posteriores relacionadas coa planificación territorial ou coa aplicación de políticas nacionais e comunitarias (de tipo agrario ou de desenvolvemento rural, por exemplo). Cos tipos definidos, cumpriría establecer unha serie de concellos testigo para cada un que permitan a correcta elección das variables a considerar en cada caso, de entre as dispoñibles a través de fontes de datos accesibles. Neste paso, podería introducirse unha análise estatística para apoiar a elección en base á presenza de diferenzas significativas nunha determinada variable. Unha vez obtidos os datos, habería que aplicalos á provincia elixida para ver e analizar os resultados da tipificación. Facendo esta aplicación a través dun SIX, poderíanse xestionar as variables para ver distintas opcións (e facer unha restruturación das variables elixidas inicialmente se se considera necesario) e actualizar os resultados dun xeito máis sinxelo.
Medios necesarios
Os medios necesarios para a realización deste traballo son preferentemente bibliográficos, ben sexa en formato papel, ben a través da rede coa consulta de páxinas web institucionais e privadas (para a investigación das metodoloxías ao respecto publicadas e para a obtención de datos). Requerirase tamén software que permita a implementación do SIX proposto, e no caso de facerse, outro para a análise estatística comentada.
Breve bibliografía orientativa
Bibliografía relacionada coa definición dos espazos rurais, os sistemas urbanos, as novas relaciones cidade-campo, os procesos de urbanización, as políticas europeas aplicadas preferentemente ao rural... Datos estatísticos para a análise do caso da provincia elixida (obtidos preferentemente a partir do IGE e do INE, ademais doutras fontes en función das variables seleccionadas).
Proposta de Traballo Fin de Máster (máximo 2 páxinas)
Profesor/a titor/aJosé María Tubío Sánchez, Rafael Crecente Maseda
TítuloLas cesiones urbanísticas en Coruña y Málaga
Introducción Coruña y Málaga son dos municipios relevantes, el primero en la costa atlántica española, y el segundo en la costa mediterránea, además de ser ambos capitales de provincia. Sin embargo, es probable que existan diferencias en cuanto a la manera que ambos municipios tienes de gestión de las cesiones urbanísticas. Estas diferencias serán más visibles si se comparan los años de crecimiento económico (hasta 2007) con los años de crisis económica.
Objetivos
Definir los tipos de cesiones contempladas en la ley del suelo gallega y malagueña según los instrumentos y objetivos de esa cesión.
Determinar a percepción que tanto o municipio (alcalde, arquitecto, oficina agraria) como os usuarios do solo (constructores, agricultores, propietarios) tienen de eses intrumentos.
Definir el tipo de cesión según la categoría de suelo que contemplen ambas leyes autonómicas.
Determinar cesiones por instrumento utilizado y por tipo de suelo del que se ha obtenido para el período de años 2004-2011.
Determinar licencias de construcción concedidas (licencias en polígonos y licencias directas) y m2 de suelo urbanizado.
A través de las respuestas obtenidas en una serie de entrevistas a los principales agentes, dar una explicación de las diferencias encontradas.
Desarrollar una explicación que dé cuenta de las diferencias obtenidas.
Metodología-Análisis cuantitativo de los datos sobre cesiones urbanísticas.-Análisis cuantitativo para obtener una explicación de las diferencias en Coruña y Málaga.
Medios necesarios-Acceso a bibliografía (parte de ella será proporcionada por los tutores).-Cuenta de Skype-Curiosidad por conocer lo que sucede en ambas ciudades, y por explicar las diferencias.
Breve bibliografía orientativaOscar, A., Alfonso, R. (2008) ¡No hay suelo gratis! Un aporte desde la economía institucional urbana al desarrollo del principio de reparto equitativo de cargas y beneficios de la urbanización.
Proposta de Traballo Fin de Máster (máximo 2 páxinas)
Profesor/a titor/a
Corbelle Rico, Eduardo
Título
Clasificación orientada a obxectos para a actualización automática de SIGPAC
Obxectivos
� Ensaiar un método de clasificación automática para a actualización das clases de uso da
terra contidas na lenda de SIGPAC
�
�
Metodoloxía
O traballo consistirá no ensaio e selección dun método para a actualización automática da
información de uso da terra de SIGPAC a partir de información remota: ortofotografías do plan
nacional, datos lídar, imaxes de satélite. Probablemente sexa necesario seleccionar unha área
reducida (un número de parroquias, por exemplo) nas que se dispoña de verdade terreo.
Medios necesarios
Sistema de información xeográfica (por definir)
Aplicación de tratamento estatístico (R)
Breve bibliografía orientativa
Hermosilla, T., Díaz-Manso, J.M., Ruiz, L.A., Recio, J.A., Fernández-Sarría, A., Ferradáns-
Nogueira, P., 2012. Analysis of parcel-based image classification methods for monitoring the activities
of the Land Bank of Galicia (Spain). Applied Geomatics.
Proposta de Traballo Fin de Máster (máximo 2 páxinas)
Profesor/a titor/aJosé María Tubío Sánchez, Rafael Crecente Maseda
TítuloA ordenación do territorio en Asturias e Galicia. Por que a diverxencia?
Introdución Tense comentado que unha das principais dificultades para a xestión territoiral é a alta fragmentación da propiedade. Sen embargo, tanto Asturias como Galicia, presentan similitudes en termos de fragmentación. O tamaño de parcela urbana e rústica en Asturias é 0,07e 0,67 respectivamente. Por simplificar o caso Galego, escollendo unha provincia como a lucense, o tamaño de urbana e rústica é 0,054 e 0,41 respectivamente. Aínda que as cifras son similares, a ordenación do territoirio en Lugo e Asturias difere moitísimo. Parece polo tanto, que en Asturias o elevado número de parcelas de pequeño tamaño non representa unha dificultade para a xestión territorial. Como se pode explicar esto?
Obxectivos
Determinar as principais ferramentas de xestión da terra que actúan dentro do municipios asturianos e nos municipios lucenses (leis de urbanismo, leis relacionadas coa xestión de usos rústicos, etc,) que limitan aos concellos á hora de usar o territorio.
Determinar a percepción que tanto o municipio (alcalde, arquitecto, oficina agraria) como os usarios do solo (construtores, agricultores, propietarios) teñen deses instrumentos.
Explicar as diferencias entre un municipio lucense e un asturiano. Tratar de elaborar unha hipótese explicativa de por que nun municipio
Asturiano se xestiona o solo de forma diferente ó galego e porque alí a fragmentación da propiedade non parece ser un impedimento.
Metodoloxía-Revisión de literartura sobre Galicia e Asturias.-Entrevistas semiestruturadas (por telefono ou presenciais) os principais axentes involucrados na xestión territorial nun municipio lucense e noutro asturiano -Análise da información obtida.
Medios necesarios-Acceso a bibliografía (parte dela será proporcioanda polos titores).-Conta de Skype/coche?-Curiosidade por responder á pregunta.
Breve bibliografía orientativa
Proposta de Traballo Fin de Máster (máximo 2 páxinas)
Profesor/a tutor/aJosé María Tubío Sánchez, Francisco Ónega López
TítuloLa fragmentación de la tierra en la periferia europea. Una aproximación a las tendencias actuales en la gestión territorialIntroducción Numerosos países de la Europa periférica comparten una serie de problemas relacionados con la fragmentación de la tierra. Aunque hubiesen llegado a esta fragmentación por diferentes medios (restitución de títulos de propiedad o reparto de ellos ellos después de la caída del Muro de Berlín o la fragmentación en el noroeste español, resultado de esquemas de gestión territorial del pasado), los problemas son comunes (crecimiento descontrolado de asentamientos, abandono de tierras, etc.), y todas estas regiones o países están buscando nuevas formas gestionar sus territorios que permitan superar las barreras que supone la fragmentación del mismo. Cuál es el estado actual de la cuestión? Podemos algunos rasgos comunes en la gestión de tierras en la periferia de Europa
Objetivos
Conocer tipos de fragmentación de la tierra y cuáles de ellos representan un problema a la hora de gestionar el territorio
Analizar que tipo de problemas territoriales tratan de ser gestionados. Relatar cuales son los principales instrumentos de gestión utilizados y
cuáles son las tendencias que puedan seguir en el futuro. Evaluar críticamente y comparativamente el funcionamiento de esos
instrumentos, tratando de señalar algunas de debilidades de esos instrumentos.
MetodologíaUna breve revisión de literatura (mínimo 15 referencias) en torno al problema a estudiar.Escoger un determinado número de países de la periferia europea (no se recomienda más de 4). Realización de entrevistas semi-estruturadas (a través de e-mail o skype) con miembros de la administración u organizaciones implicadas en la gestión territorial (parte de estos contactos serían proporcionados por nosotros). No se recomienda más de 4 entrevistas por país.Análisis de la información obtenida.
Medios necesariosAcceso a bibliografía sobre el tema.Conocimiento de inglés.Curiosidad.
Breve bibliografía orientativaDijk, T. 2003. Dealing with Central European land fragmentation. Eburon.Jacobs, H. M. (No. 6): "Agricultural land protection policy for Albania: Lessons from Western Europe, North America, and Japan", Working Paper, Albania Series, pp. 1-28.Marot N, 2010, “Planning capacity of Slovenian municipalities” Acta geographica Slovenica 50(1) 131-157.
Proposta de Traballo Fin de Máster (máximo 2 páxinas)
Profesor/a titor/aJosé María Tubío Sánchez, Rafael Crecente Maseda
TítuloGestión urbanística en Salamanca y Lugo Introducción Salamanca y Lugo son dos ciudades insertadas en contextos territoriales parecidos, pues son ciudades de interior y son además ciudades históricas. Ambas ciudades tienen también la similitud de no haber estado expuestas al gran boom urbanístico de las áreas litorales. En dos ciudades que tienen dinámicas similares, cómo se realiza la gestión urbanística? Cuáles son los principales instrumentos? Ha habido algún tipo de variación en la gestión urbanística que esté influído por las circunstancias económicas que atraviesa actualmente la economía española?
Obxectivos
Determinar las principales características de cada uno de los instrumentos de gestión urbanística que contemplan la legislación gallega y de Castilla y León (contextos donde la ley recomienda usarlos, agentes encargados de gestión, etc.).
Determinar a percepción que tanto o municipio (alcalde, arquitecto, oficina agraria) como os usuarios do solo (constructores, agricultores, propietarios) tienen de eses instrumentos.
Analizar durante los años 2004-2011 los instrumentos utilizados en la gestión urbanística.
Determinar para instrumento, las siguientes características: fecha de ejecución, superficie total, suelo neto residencial, tipo de vivienda, edificabilidad, nº máximo de plantas, sistemas generales, espacios libres, red viaria, presupuesto de la urbanización
Localización geográfica de los lugares donde se ha aplicado el instrumento.
A través de las respuestas obtenidas en una serie de entrevistas a los principales agentes, dar una explicación de las diferencias encontradas.
Metodología-Análisis cuantitativo de los datos sobre gestión urbanística.-Análisis cuantitativo para obtener una explicación de las diferencias.
Medios necesarios-Acceso a bibliografía (parte de ella será proporcionada por los tutores).-Cuenta de Skype-Curiosidad por conocer lo que sucede en ambas ciudades, y por explicar las diferencias.
Breve bibliografía orientativaDel Caz, R., Gigosos, P. (2004). Planes parciales residenciales, (Ed.) Junta de Castilla y León.
Proposta de Traballo Fin de Máster (máximo 2 páxinas)
Profesor/a titor/a
Francisco Javier López González
Título
Definición e análise de indicadores para a caracterización dun espazo xeográfico como rural, como ferramenta para a planificación territorial. O caso de Galicia.
Obxectivos
� Breve análise dos conceptos de rural e urbano ao longo da historia. � Definición dos problemas na caracterización dos espazos rurais na actualidade. � Descrición dos criterios actuais para a delimitación dos espazos rurais. � Xustificación (ou non) da necesidade desta caracterización. � Análise da situación en Galicia.
Metodoloxía
Este traballo requeriría dun estudo máis ou menos minucioso do concepto de ruralidade a través do tempo, describindo a problemática actual para a súa caracterización (principalmente polo proceso de rururbanización) e facendo ficapé na descrición dos criterios nacionais e supranacionais que hoxe en día se empregan para a concreción dos espazos rurais fronte aos urbanos. Unha vez descritos estes criterios, cumpriría analizar a súa eficacia e xustificar a súa aplicación de cara á unha correcta planificación territorial e á aplicación das políticas nacionais e europeas que requiran dunha tipificación do territorio. Á vista do anterior, remataría o traballo cun estudo de caso na realidade de Galicia, é dicir, coa aplicación dos criterios observados e a análise dos resultados obtidos. Trátase por tanto dun traballo eminentemente recopilativo, aínda que cunha compoñente de diagnose que levaría a considerar se os criterios aplicados na actualidade, a través do emprego de determinados indicadores e variables, axústanse ao pretendido coa caracterización.
Medios necesarios
Os medios necesarios para a realización deste traballo son preferentemente bibliográficos, ben sexa en formato papel, ben a través da rede coa consulta de páxinas web institucionais a nivel galego, español e europeo.
Breve bibliografía orientativa
Bibliografía relacionada coa definición dos espazos rurais, os sistemas urbanos, as novas relaciones cidade-campo, os procesos de urbanización, as políticas europeas aplicadas preferentemente ao rural... Documentos da Comisón Europea, do Comité das Rexións e doutras institucións como o Parlamento Europeo, relacionados coa delimitación dos espazos rurais, coa ordenación do territorio e co desenvolvemento rural. Datos estatísticos para a análise do caso galego (obtidos preferentemente a partir do IGE, ademais doutras fontes en función dos indicadores aplicables).
Proposta de Traballo Fin de Máster (máximo 2 páxinas)
Profesor/a titor/a
Corbelle Rico, Eduardo
Carreira Pérez, Xoan Carlos
Título
Mellor canto máis grande? A influencia da dimensión na eficiencia das explotacións agrarias
Obxectivos
� Propoñer un modo de medir a eficiencia das explotacións, en función do modelo
produtivo concreto.
� Construír un modelo estatístico que relacione a eficiencia das explotacións agrarias e a
súa dimensión produtiva.
�
�
Metodoloxía
O traballo tomaría como datos de partida a información estatística dispoñible sobre
rendementos e eficiencia das explotacións. Dado o carácter relativamente reducido do tempo
dispoñible (6 ECTS), podería limitarse a un só modelo produtivo. Dúas partes son
fundamentais: unha discusión teórica sobre cal é o indicador máis axeitado para medir o
rendemento ou eficiencia da explotación, e cal o indicador máis axeitado para medir a
dimensión. Nunha segunda fase, realizaríase un exercicio de construción dun ou varios
modelos estatísticos entre os indicadores seleccionados.
Medios necesarios
Breve bibliografía orientativa
Proposta de Traballo Fin de Máster (máximo 2 páxinas)
Profesor/a titor/a
Andrés Manuel García Lamparte
Título
Análise dos obstáculos legais e de gobernanza para o desenvolvemento da agricultura urbana
na cidade de Lugo.
Obxectivos
� Coñecer os impedimentos legais e institucionais que poden atopar as iniciativas de
fomento da agricultura urbana na cidade de Lugo.
� Analizar o coñecemento e receptividade dos actores locais á implementación deste
tipo de iniciativas
� Deseñar unha proposta de actuación para facilitar a implementación de plans de
agricultura urbana na cidade de Lugo
Metodoloxía
Revisión de iniciativas a nivel de planeamento e gobernanza municipal para fomentar a
agricultura urbana.
Revisión do marco legal do concello de Lugo.
Entrevistas con axentes locais.
Análise da información obtida e proposta de actuacións para facilitar a implementación de
plans de agricultura urbana en Lugo.
Medios necesarios
Acceso a bibliografía sobre o tema.
Un ordenador con procesador de textos.
Breve bibliografía orientativa
Hadgson, K; Caton Campbell, M; Bailkey, M. (2011) Urban agricultura: growing healthy,
sustainable places. American Planning Association, Washington DC.
Proposta de Traballo Fin de Máster (máximo 2 páxinas)
Profesor/a titor/aJosé María Tubío Sánchez, David Miranda Barrós
TítuloPlaneamento urbanístico e ponencias de valores catastrais nos municipios galegos.Introdución Un dos graves problemas dos municipios galegos non é que non teñan suficientes recursos para o financiamento dos seus servizos, senón que algúns autores afirman que cobran moi poucos impostos. Por outra banda hai autores que afirman que os concellos galegos fiscalizaron o seu urbanismo e só o usan para obter financiamento para cubrir os custes dos servizos que prestan. Podemos botar luz sobre esta aparente contradición?
Obxectivos
Determinar os municipios que aprobaron recentemente un plan xeral (de acordo coa lei 9/2002), fan ponencias de valores, seguindo o artigo 28.2 sobre o procedemento de valoración catastral na Lei de Catastro Inmobiliario 1/2004.
Determinar que municipios non fixeron a ponencia de valores. Determinar como variaron os ingresos debido ao IBI nos municipios
que fixeron ponencias de valores, ademais de coparalos cos municipios que non fixeron ponencias (escoller dous municipios de similares característiicas que fixeron ponencia e dous que non fixeron ponencia)
Atopar unha resposta a por que uns municipios fixeron ponencias de valores e outros non.
Metodoloxía-Revisión de literatura sobre a fiscalidade nos municipios galegos (en torno a unhas 10 referencias)-Entrevistas semiestruturadas (por telefono ou presenciais) ós principais axentes locais con responsabilidades urbanísticas.-Análise da información obtida.
Medios necesarios-Acceso a bibliografía (parte dela será proporcioanda polos titores).-Conta de Skype.-Curiosidade por responder á pregunta.
Breve bibliografía orientativaÁLVAREZ-CORBACHO, X.: «Os ingresos urbanísticos dos concellos galegos», en LAGO PEÑAS, S, ÁLVAREZ CORBACHO, X, Territorio, financiamento e control de gasto. Chaves de economía pública galega II, Editorial Galaxia, 2008.
RODRÍGUEZ-GONZÁLEZ, R.: «Usos del suelo, ¿ordenación, sostenibilidad o fiscalidad?», en COLEXIO OFICIAL DE ARQUITECTOS DE GALICIA, O espazo litoral, 2008.
TERÉ PÉREZ, A.: «El control externo del urbanismo», Auditoría Pública, 52, pp. 19-32, 2010.
Proposta de Traballo Fin de Máster (máximo 2 páxinas)
Profesor/a titor/a
Alfonso Morales
Rafael Crecente
Andrés García-Lamparte
Título
SISTEMAS ALIMENTARIOS LOCALES
Obxectivos
� Generar conocimiento sobre el concepto de sistema alimentario local en Galicia
� Explorar otras realidades y establecer vínculos y redes con otros grupos de
investigación aplicada en la temática
� Contribuir a promover los sistemas alimentarios locales en la práctica
Metodoloxía
El trabajo podrá emplear diferentes métodos de las ciencias sociales, dado que el tema está en
constante cambio y se incorporan continuamente nuevos enfoques y argumentos innovadores. Nuevas
herramientas legales, ejemplos de buenas prácticas, modelos de negocio, prácticas de producción,
análisis de organizaciones sociales etc. Análisis de datos existentes, revisión bibliográfica, entrevistas,
observaciones en campo y análisis de redes, serán los principales métodos a utilizar.
Medios necesarios
Información y referencias bibliográficas
Desplazamientos para realización de entrevistas
Skype para comunicación con directores TFM
Breve bibliografía orientativa
Caton Campbell, Marcia. 2004. “Building a common table: The role for planning in community food systems.” Journal of Planning Education and Research, 23, p. 341-355. Hendrickson, Mary et.al. 2008. The Global Food System and Nodes of Power. A report prepared for Oxfam. Jeffrey O’Hara Market Forces: creating jobs through public investment in local and regional food systems. Union of Concerned Scientists. Martinez et al. 2010. “Local Food Systems: Concepts, Impacts, and Issues.” USDA ERS Report Series. No. 87. Available at http://www.ers.usda.gov/publications/err97/ Morales, Alfonso. 2010. “Planning and the Self-Organization of Marketplaces.” Journal of Planning Education and Research. 30(2): 182-197. Mukherji and Morales, Zoning for Urban Agriculture, APA Zoning Practice, March 2010 Pothukuchi, Kami. 2004. Community Food Assessment: A First Step in Planning for Community Food Security. Journal of Planning Education and Research. 23:356-377 Robert P King, et al.. Comparing the Structure, Size, and Performance of Local and Mainstream Food Supply Chains. Economic Research Report No. (ERR-99) 81 pp, June 2010. USDA
Proposta de Traballo Fin de Máster (máximo 2 páxinas) Profesor/a titor/a Francisco Ónega López Eduardo Corbelle Rico José María Tubío Sánchez Título Demanda e oferta de terras nas explotacións gandeiras: quen dá máis?. Estudo de caso nas comarcas de Terra Chá‐Lugo‐Meira. NOTAS: ‐ Terán preferencia os/as alumnos/as que teñen unha bolsa da Fundación Juana de Vega ‐ No caso de haber máis dunha persoa interesada poderase propoñer máis dun traballo (sexa nunha comarca diferente, sexa poñendo o énfase da investigación en diferentes aspectos) Obxectivos
‐ Analiza‐la mobilidade de terras existente na zona rural de comarcas agrarias, en especial no que se refire á demanda de terras por parte das explotacións gandeiras presentes.
‐ Caracteriza‐los obstáculos percibidos polos agricultores á hora de amplia‐la base territorial das súas explotacións
‐ Identifica‐las preferencias dos agricultores á hora de buscar máis terra Metodoloxía Farase unha revisión bibliográfica sobre a cuestión de mobilidade de terras en Galicia. Deseñarase unha enquisa a realizar a agricultores das comarcas obxecto de estudo. Para mellora‐la enquisa e depura‐los puntos de análise realizarase un grupo focal con técnicos con experiencia de traballo no sector agrario das zonas de estudo, tanto do ámito público (oficinas agrarias comarcais) como privado (cooperativas e empresas de servizos). Un dos aspectos a investigar será a localización espacial da demanda potencial de terras. Realizarase a enquisa a unha mostra de gandeiros das comarcas obxecto de estudo. Farase unha análise das respostas á enquisa, incluínda unha análise espacial da demanda de terras e a potencial dispoñibilidade das mesmas. Finalmente tratarase de identificar os obstáculos que impiden que a dispoñibilidade potencial de terras pase a acceso real ás mesmas, sexan estes do lado da demanda ou da oferta. Medios necesarios Dada a necesidade de levar a cabo traballo de campo é recomendable dispoñer de permiso de circulación e, preferiblemente, vehículo propio. Utilizaranse diversas fontes bibliográficas de orixe diversa e en distintos soportes. Requerirase tamén software SIX que permita a análise espacial proposta.
Breve bibliografía orientativa Belzile, J.A e Öberg, U. (2012). Where to begin? Grappling with how to use participant interaction in focus group design. Qualitative Research 12(4) 459–472
Crecente Maseda, R. (2010) Metodoloxía de análise da posesión e uso da terra para o estudo das dinámicas territoriais e o apoio da xestión de terras. Estudio de caso da comarca da Terra Cha (descargable en http://agader.xunta.es/UserFiles/File/USC_AGADER/InformeTecnicoActividades.pdf)
García, M.; Ibáñez, J.; y Alvira F. (2000). El análisis de la realidad social. Métodos y técnicas de investigación (3ª Ed.). Madrid: Alianza.
Giménez, M., Corbelle, E. e Ónega, F.J. (2012). A utilización do espazo polas explotacións gandeiras. Estudio da comarca da Terra Cha. En: Crecente Maseda, R. e Fra Paleo, U. (eds). Territorios a exame. Traballos de ordenación territorial. (pp 57‐69). Santiago de Compostela : Universidade de Santiago de Compostela, Servizo de Publicacións e Intercambio Científico. ISBN: 978‐84‐9887‐853‐0. Dep. Legal: LU. 42‐2012
Iglesia Anllo, L. (2010) . Análise de interaccións entre propiedade e uso da terra: estudio de caso no concello de Guitiriz (Lugo). Proxecto Fin de Carreira . Convocatoria: Xuño 2010 López Iglesias , E. (1995) El mercado de tierra en Galicia: unas primeras conclusiones a partir de una investigación comarcal Revista española de economía agraria, Nº. 174, págs. 215‐253
López Iglesias , E. (1996) Movilidad de la tierra y dinámica de las estructuras agrarias en Galicia: análisis de los obstacúlos que han frenado durante las últimas décadas las transformaciones en la estructura dimensional de las explotaciones, Ministerio de Agricultura, Pesca y Alimentación,. ISBN 84‐491‐0215‐4
López Iglesias , E. (2000) O sector agrário galego ás portas do século XXI: balance das súas transformaciones recentes Revista galega de economía: Publicación Interdisciplinar da Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais, Vol. 9, Nº. 1, ), págs. 167‐196
Ónega‐López, F.J., Crecente‐Maseda, R., Miranda‐Barrós, D., Tubío‐Sánchez, J.M., Corbelle‐Rico, E., Timmermans, W. Land banking and mobility in Galicia (Spain) in the frame of New Institutional Economics. 9th International Conference – Property Rights, Economics and Environment, Aix en Provence (France), 21‐23 June, 2012
Proposta de Traballo Fin de Máster (máximo 2 páxinas) Profesor/a titor/a Rafael Crecente Xavier Simón Francisco Ónega Título Innovación na Xestión de Terras en Galicia: criterios, identificación e análise e estudios de caso Obxectivos ‐ Deseñar unha metodoloxía/indicadores de caracterización e avaliación da innovación en materia de xestión de terras en Galicia ‐ Identificar experiencias e accións innovadoras en materia de xestión de terras en Galicia ‐ Analizar as expericiencias e accións identificadas seguindo a metodoloxía/indicadores Metodoloxía
‐ Revisión bibliográfica ‐ Identificación de variables e características que fan innovadora unha iniciativa de xestión de
terras. Levarase a cabo un ou dous grupos focais ‐ Búsqueda e selección de estudos de caso en Galicia. Realizaranse entrevistas a técnicos e
investigadores no eido. Algunhas das iniciativas potenciais a incluír seleccionaranse de traballos previos.
‐ Caracterización e avaliación das iniciativas seleccionadas a través de entrevistas ás persoas promotoras e outra información dispoñible.
‐ Buscarase tamén a posible relación entre a innovación na xestión de terras e noutros eidos, sexa produtivos, organizativos, tecnolóxicos, etc.
Medios necesarios Dada a necesidade de levar a cabo traballo de campo é recomendable dispoñer de permiso de circulación e, preferiblemente, vehículo propio. Utilizaranse diversas fontes bibliográficas de orixe diversa e en distintos soportes. Breve bibliografía orientativa Bibliografía relacionada coa xestión de terras, coa innovación no ámbito rural e coa aprendizaxe social/investigación participativa. Por exemplo:
‐ van der Jagt, P. et al. (Eds.) 2010, Far Land Near Future. Budapest: Farland.
‐ Crecente, R., Ónega, F. (2004). Innovando o rural. E ti que fas?. Santiago de Compostela: Consellería
de Política Agroalimentaria e Desenvolvemento Rural. (330 pp). Dep. Legal: C. 2937‐2004
‐ Flyvbjerg, B (2006).Five Misunderstandings About Case‐Study Research. Qualitative Inquiry. Volume 12 Number 2
‐ García, A.M, et al. (Eds) (2012) F:ACTS!: Forms for Adapting to Climate Change through Territorial Strategies – The Handbook. 120 pp. F:ACTS!‐Interreg IVC, Santiago de Compostela
‐ Wals, A.E.J et al (2009) The acoustics of social learning. Designing learning processes that contribute to a more sustainable world (descargable en http://arjenwals.files.wordpress.com/2012/08/acoustics‐digital.pdf)
Ademais, poderase utilizar información estatística e cartográfica para a caracterización de contexto dos diferentes estudos de caso.
Proposta de Traballo Fin de Máster Profesor/a titor/a Rafael Crecente Maseda Francisco Ónega López José María Tubío Sánchez Eduardo Corbelle Rico Título Mobilización produtiva de terras: organización da demanda e da oferta. Estudo de caso para a posta en produción agrogandeira de 1.000 ha en Galicia. NOTAS: ‐ Terán preferencia os/as alumnos/as que teñen unha bolsa da Fundación Juana de Vega Obxectivos Na actualidade estase a comezar un plan piloto de mobilización produtiva de terras en zonas con potencialidade agraria con superficies infrautilizadas e baixa demanda. O traballo acompañará dito plan, cos seguintes obxectivos específicos: ‐ Analiza‐la posibilidade de mobilizar bolsas de terra infrautilizadas en áreas de Galicia nas que non existe demanda de terras a través da organización da demanda doutras zonas. ‐ Definir un protocolo de acción para impulsar proxectos dese tipo. Metodoloxía Propóñense as seguintes etapas de traballo, que á súa vez requerirán de diferentes métodos e técnicas, dentro do ámbito da investigación participativa: ‐ Identificar demanda potencial de terras (dentro do conxunto de agricultores participantes), no marco do plan piloto ‐ Caracteriza‐los requerimentos da demanda potencial en relación a cantidade, tipoloxía e ubicación das superficies obxectivo ‐ Definir unha estratexia de búsqueda e identificación desas superficies en base a ferramentas SIX ‐ Realiza‐la búsqueda de superficies no ámbito territorial delimitado e contrasta‐los resultados cos demandantes ‐ Analiza‐la estrutura de propiedade das superficies identificadas ‐ Definir unha estratexia de mobilización das terras identificadas e analizar de xeito crítico a mesma cos socios participantes no plan. Dado que o traballo se insire nun plan piloto real, parte das etapas mencionadas virán parcialmente definidas (neses casos o traballo consistirá en tarefas de documentación e crítica) Medios necesarios
Dada a necesidade de levar a cabo traballo de campo é recomendable dispoñer de permiso de circulación e, preferiblemente, vehículo propio. Utilizaranse diversas fontes bibliográficas de orixe diversa e en distintos soportes. Requerirase tamén software SIX que permita a análise espacial.
Breve bibliografía orientativa
‐ Belzile, J.A e Öberg, U. (2012). Where to begin? Grappling with how to use participant interaction in focus group design. Qualitative Research 12(4) 459–472
‐ Corbelle Rico, E., Díaz Manso, M., Crecente Maseda, R., Martínez Rivas, E. (2011) Mercado e mobilidade de terras en Galicia: Modelos de oferta e demanda a escala parroquial. Servizo de publicacións e intercambio científico, Univ. de Santiago de Compostela. Santiago de Compostela,
‐ Crecente Maseda, R. (2010) Metodoloxía de análise da posesión e uso da terra para o estudo das dinámicas territoriais e o apoio da xestión de terras. Estudio de caso da comarca da Terra Cha (descargable en http://agader.xunta.es/UserFiles/File/USC_AGADER/InformeTecnicoActividades.pdf)
‐ Giménez, M., Corbelle, E. e Ónega, F.J. (2012). A utilización do espazo polas explotacións gandeiras. Estudio da comarca da Terra Cha. En: Crecente Maseda, R. e Fra Paleo, U. (eds). Territorios a exame. Traballos de ordenación territorial. (pp 57‐69). Santiago de Compostela : Universidade de Santiago de Compostela, Servizo de Publicacións e Intercambio Científico. ISBN: 978‐84‐9887‐853‐0. Dep. Legal: LU. 42‐2012
‐ López Iglesias , E. (1995) El mercado de tierra en Galicia: unas primeras conclusiones a partir de una investigación comarcal Revista española de economía agraria, Nº. 174, págs. 215‐253
‐ López Iglesias , E. (1996) Movilidad de la tierra y dinámica de las estructuras agrarias en Galicia: análisis de los obstacúlos que han frenado durante las últimas décadas las transformaciones en la estructura dimensional de las explotaciones, Ministerio de Agricultura, Pesca y Alimentación,. ISBN 84‐491‐0215‐4
‐ López Iglesias , E. (2000) O sector agrário galego ás portas do século XXI: balance das súas transformaciones recentes Revista galega de economía: Publicación Interdisciplinar da Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais, Vol. 9, Nº. 1, ), págs. 167‐196
‐ Ónega‐López, F.J., Crecente‐Maseda, R., Miranda‐Barrós, D., Tubío‐Sánchez, J.M., Corbelle‐Rico, E., Timmermans, W. Land banking and mobility in Galicia (Spain) in the frame of New Institutional Economics. 9th International Conference – Property Rights, Economics and Environment, Aix en Provence (France), 21‐23 June, 2012
‐ van der Jagt, P. et al. (Eds.) 2010, Far Land Near Future. Budapest: Farland.
‐ Wals, A.E.J et al (2009) The acoustics of social learning. Designing learning processes that contribute to a more sustainable world (descargable en
http://arjenwals.files.wordpress.com/2012/08/acoustics‐digital.pdf)
Proposta de Traballo Fin de Máster (máximo 2 páxinas) Profesor/a titor/a David Miranda Barrós Miguel Ángel Pérez Dubois Francisco Ónega López Título Valoración de terras en Concentración Parcelaria: unha perspectiva comparada en Europa Obxectivos ‐ Coñecer diferentes metodoloxías de clasificación e valoración de terras nos procesos de concentración parcelaria en Europa. Metodoloxía ‐ Farase unha revisión bibliográfica sobre a concentración parcelaria en Europa, en especial no referente ó marco de clasificación e valoración de terras, coa idea de identificar as variables e aspectos máis importantes. ‐ Seleccionaranse as rexións europeas (5‐6) obxecto de estudo nas que exista a concentración parcelaria, atendendo fundamentalmente á relevancia e tradición de dito instrumento e á posibilidade de obtención de información. ‐ Deseñarase unha enquisa que será enviada ‐ Análise e discusión das respostas obtidas Medios necesarios Fundamentalmente medios bibliográficos. Requerirase un bo nivel de inglés escrito e lido.
Breve bibliografía orientativa
- "La concentración parcelaria en Galicia"; Crecente, R., Miranda, D., Álvarez, C.; Agricultura: Revista Agropecuaria.ISSN 0002-1334; vol 810; pp. 1108 - 1112; 01 Xan 1999
"Una revisión de la concentración parcelaria en Europa"; Crecente, R., Álvarez, C. J.; Revista Española de Estudios Agrosociales y Pesqueros. ISSN 1575-1198; vol 187; pp. 221 - 274; 01 Xan 2000
"Concentración Parcelaria en Galicia. Caracterización e Avaliación"; Crecente, R., Fra, U., Álvarez, C.; ISBN 84-453-3087-X, Santiago de Compostela; pp. 1 - 164; 01 Xan 2001
Proposta de Traballo Fin de Máster
Profesor/a titor/a
Luis Villares Naveira Francisco Ónega López José María Tubío Sánchez
Título
Conflitos na terra: análise da realidade administrativa dos conflitos de uso agroforestal na Provincia de Lugo
Obxectivos
- Caracteriza-la tipoloxía das denuncias existentes en materia de ordenación territorial en relación aos usos agroforestais na Provincia de Lugo.
Metodoloxía
Realizarase un inventario das denuncias efectuadas en instancias administrativas no ámbito da Provincia de Lugo en materia de incumprimentos de normativa reguladora de usos da terra agroforestais (forestacións de terras agrarias, arroteamentos de terras de monte, etc.). Deseñarase un marco de análise para as denuncias, definindo as variables a analizar entre as cales se atoparán datos de tipo espacial, e que tratará de respostar ás seguintes preguntas:
• Quen denuncia?
• Que proceso/acto se denuncia (dinámicas de uso/actividades obxecto de conflito) e onde se localiza (podendo ser a nivel de parcela catastral)?
• Que tipoloxías se identifican?
• Cal foi a resolución do expediente? Que determina en materia de usos agroforestais?
• Cal é a situación actual da/s parcela/s referidas nas denuncias (evolución do uso/actividade)?
• Houbo xudicialización? En función do número de denuncias, farase ou non unha mostraxe. Realizarase unha análise estatística descritiva da información.
Medios necesarios
Dada a necesidade de levar a cabo traballo de campo é recomendable dispoñer de permiso de circulación e, preferiblemente, vehículo propio. Utilizaranse diversas fontes bibliográficas de orixe diversa e en distintos soportes. Empregarase software SIX para a análise espacial.
Breve bibliografía orientativa
- Corbelle, E., Crecente, R. (2008) "Estudio da evolución da superficie agrícola na comarca da Terra Chá
a partir de fotografía aérea histórica e mapas de usos, 1956-2004"; Recursos Rurais; vol 1(4); pp. 57 -
65
- Corbelle, E., Crecente, R. (2009) "Evolución histórica de la superficie agrícola utilizada en Galicia
(1962-2006). Integración de fuentes estadísticas y cartográficas."; Economía Agraria y Recursos
Naturales, ISSN 1578-0732; vol 9(2); pp. 183 – 192
- Crecente Maseda, R. (2010) Metodoloxía de análise da posesión e uso da terra para o estudo das
dinámicas territoriais e o apoio da xestión de terras. Estudio de caso da comarca da Terra Cha
(descargable en http://agader.xunta.es/UserFiles/File/USC_AGADER/InformeTecnicoActividades.pdf)
- García, M.; Ibáñez, J.; y Alvira F. (2000). El análisis de la realidad social. Métodos y técnicas de
investigación (3ª Ed.). Madrid: Alianza.
- Giménez, M., Corbelle, E. e Ónega, F.J. (2012). A utilización do espazo polas explotacións gandeiras.
Estudio da comarca da Terra Cha. En: Crecente Maseda, R. e Fra Paleo, U. (eds). Territorios a exame.
Traballos de ordenación territorial. (pp 57-69). Santiago de Compostela : Universidade de Santiago de
Compostela, Servizo de Publicacións e Intercambio Científico. ISBN: 978-84-9887-853-0. Dep. Legal: LU.
42-2012
Lexislación de referencia
- Lei 3/2007, de 9 de abril, de prevención e defensa contra ós incendios forestales de Galicia.
- Lei 7/2012, do 28 de xuño, de montes de Galicia
- Decreto 105/2006, do 22 de xuño, polo que se regulan medidas relativas á prevención de incendios
forestais, á protección dos asentamentos no medio rural e á regulación de aproveitamentos e
repoboacións forestais.
Proposta de Traballo Fin de Máster
Profesor/a titor/a
Luis Villares Naveira José María Tubío Sánchez Francisco Ónega López
Título
Conflitos na terra: análise da realidade administrativa dos conflitos urbanísticos na Provincia de Lugo
Obxectivos
- Caracteriza-la tipoloxía das denuncias existentes en materia de ordenación territorial en relación aos usos urbanísticos na Provincia de Lugo.
Metodoloxía
Realizarase un inventario das denuncias efectuadas en instancias administrativas no ámbito da Provincia de Lugo en materia de incumprimentos de normativa reguladora de usos e aproveitamentos urbanísticos (construcións ilegais, aproveitamentos irregulares, etc.). Deseñarase un marco de análise para as denuncias, definindo as variables a analizar entre as cales se atoparán datos de tipo espacial, e que tratará de respostar ás seguintes preguntas:
• Quen denuncia?
• Que proceso/acto se denuncia (dinámicas de uso/actividades obxecto de conflito) e onde se localiza (podendo ser a nivel de parcela catastral)?
• Que tipoloxías se identifican?
• Cal foi a resolución do expediente? Que determina en materia de usos agroforestais?
• Cal é a situación actual da/s parcela/s referidas nas denuncias (evolución do uso/actividade)?
• Houbo xudicialización? En función do número de denuncias, farase ou non unha mostraxe. Realizarase unha análise estatística descritiva da información.
Medios necesarios
Dada a necesidade de levar a cabo traballo de campo é recomendable dispoñer de permiso de circulación e, preferiblemente, vehículo propio. Utilizaranse diversas fontes bibliográficas de orixe diversa e en distintos soportes. Empregarase software SIX para a análise espacial.
Breve bibliografía orientativa
Consello de Contas de Galicia (2006). Informe de fiscalización sobre disciplina urbanística. Ejercicios
2005-2006.
García, M.; Ibáñez, J.; y Alvira F. (2000). El análisis de la realidad social. Métodos y técnicas de
investigación (3ª Ed.). Madrid: Alianza.
González Mariñas, P. (1944). Disciplina urbanística en Galicia, Revista Xurídica Galega, 2001.
Meilán Gil, J.; Fernández Carballal,A.; Raposo Arceo, J.: Comentarios a la Ley de Ordenación Urbanística
y Protección del Medio Rural de Galicia, Aranzadi, 2009.
Miguez Macho, L. (2011): "La aplicación de la legislación urbanística autonómica en el marco del texto
refundido de la ley del suelo: el caso de Galicia", dereito, Monográfico, pp. 275-396.
Parejo Alfonso, L.: “La disciplina urbanística”. Ed. Iustel, 2ª Ed. Madrid, 2012.
Pérez Novo, H. (2007). A disciplina urbanística e os deberes dos propietarios do solo. A protección da
ordenación do territorio en Galicia, Academia Galega de Seguridade Pública, pp. 57-66.
Sánchez Goyanes, E. (Dir.): “Derecho urbanístico de Galicia”. Ed. El Consultor de los ayuntamientos y
juzgados, S.A., Madrid, 2004.
Lexislación de referencia:
Lei 9/2002 de 30 de decembro de ordenación urbanística e protección do medio rural en Galicia (e
modificacións posteriores)
Decreto 28/1999, de 21 de xaneiro, polo que se aproba o Regulamento de disciplina urbanística para o
desenvolvemento e aplicación da Lei do solo de Galicia