Post on 11-Apr-2015
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
LUDOTEKA ZERBITZUA ETA HAUR ETORKINEN BERTAKOTZE PROGRAMA
1. SARRERA
2. ESKU HARTZEAREN TESTUINGURUA
2.1. OÑATI HERRIA
2.2. OÑATIKO ZERBITZUAK
2.3. AZPIEGITURAK
2.4. PERTZEPZIO SOZIALA
3. ESKU HARTZE HEZITZAILEAREN DISEINUA
3.1. LUDOTEKA
3.1.1. Helburu zehatzak
3.1.2. Heduei eta inguruneari dagokienez ludotekak dituen helburuak
3.1.3. Norentzat: haurrentzat
3.1.4. Baliabide materialak eta giza baliabideak
3.1.5. Programa
3.1.5.1. Espazioa eta antolamendua
3.1.5.2. Programazioaren ezugarri orokorrak
3.1.6. Ekintzak eta sekuentziazioa
3.1.7. Metodologia
3.1.7.1. Pedagogia nagusiak
3.1.7.2. Estrategia metodologikoak
3.1.8. Ebaluazioa
3.1.9. Gurasoak
3.2. HAUR ETORKINEN BERTAKOTZE PROGRAMA
3.2.1. Helburu zehatzak
3.2.2. Norentzat: haur eta nerabe etorkinentzat
3.2.3. Baliabide materialak eta giza baliabideak
3.2.4. Programa
3.2.4.1. Haur eta nerabe etorkinek bertakotze prozesuan
dituzten beharrak
3.2.5. Ekintzak eta sekuentziazioa
3.2.6. Metodologia
3.2.6.1. Murgiltze metodoaren ezaugarriak
3.2.7. Ebaluazioa
4. ONDORIOAK
2008ko abuztua 1
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
1. SARRERA
AHK Koop. E. enpresa ludoteka zerbitzua eta haur etorkinen
bertakotze programa kudeatzeko proposamen batekin aurkezten da.
3 eta 17 urte arteko haur eta gazteei giza balioetan oinarritutako
kalitatezko hezkuntza eta aisialdi euskalduna eskaintzen dien herri
onurako Oñatiko aisialdi, hezkuntza eta kultura kooperatiba bat gara.
Horretarako, aniztasuna kontuan hartuta eta familiarekin elkarlanean,
haur eta gazteen heziketa integrala lantzen dugu, bizitzari aurre
egiteko eta behar dituzten konpetentzia orokorrak garatuz.
Gure herrian erreferente izan nahi dugu honako ezaugarri
hauengandik:
Langileria kualifikatua.
Ikaslearen heziketa integrala, hezkuntza eta aisialdi konpetentzia
orokorrak ardatz hartuta:
Komunikatzen ikasi
Norbera izaten ikasi
Elkarrekin bizitzen ikasi
Egiten eta ekiten ikasi
Pentsatzen eta ikasten ikasi
Jolasarekin ikasi
Etengabeko berrikuntza
Eleaniztasuna
Kudeaketan etengabeko hobekuntza
Zerbitzuen eskaintza
Gizarte, ingurumen eta garapen iraunkorrarekin konpromisoa
2008ko abuztua 2
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
Gure balio eta printzipioak honakoak dira:
Euskalduna
Humanista, pertsonak du garrantzia
Berritzailea, proiektu berriei irekita
Lankidetzaren aldekoa
Hezkuntza proiektuarekin identifikatua
Talde egonkorra eta esperientziaduna
Adostasunaren aldekoa
Integratzailea
Solidarioa
Parte hartzailea
Ingurumenarekin konprometitua
Aurkeztuko ditugun bi programen abiapuntua ezberdina da.
Ludotekaren kasuan, herrian zerbitzu berria izanik, proiektua martxan
jartzean kontuan izan beharko dugu jendearen erantzunek, beharrek,
eskaerek, iritziek, ideiek, eta abarrek gure lana baldintzatuko dutela
eta horrek malgutasunez definitutako herri proiektu bat eskatzen
duela. Etorkinen bertakotze programan, berriz, dagoeneko zerbitzu
finko bat izanik, helburua orain arteko lanari jarraipena ematea
izango da; betiere, hobe daitezkeen aspektuak proposatuz eta
aldatuz.
,
2. ESKU-HARTZEAREN TESTUINGURUA
2.1. OÑATI HERRIA
Proiektu hau aurrera eramateko eta herrian kokatzeko beharrezkoa
da erabiltzaileak izango diren haur eta gazteen ingurune hurbila
2008ko abuztua 3
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
ezagutzea. Hau da, ikasleak bizi diren testuingurua ezagutzea
beharrezkoa da errealitatean oinarritutako programa bat izateko.
Oñati Gipuzkoa probintziako hego-mendebaldean kokatuta dago.
Debagoiena osatzen duten herrietako bat da.
Herri-gune osoa mendiz inguratutako bailara zabal batean dago.
Herriko bizitzaren oinarria kalean baldin badago ere, mendi inguruan
hainbat auzo daude.
Euskal Herriko beste herri askotan gertatu den moduan, baserriko
bizimoduak behera egin duen heinean, herriko erdigunea indartu egin
da. Hori, gehienbat, industrializazioaren eragina izan da.
Oñatin, kooperatibismoaren eta industria mugimenduaren
garapenaren ondorioz, industria sektoreak indar handia hartu du. Lan
munduaren %60 sektore horrek hartzen du. Oñatiko merkataritza
jarduera ere esanguratsua da, eta haren erabiltzaileak herritarrak
dira. Bertako sukaldaritza eta ostalaritza eskaintza ere zabala da.
Emakumearen lan munduratzea dela eta, azken urte hauetan lanaren
eta familiaren arteko kontziliazioa gero eta zailagoa da eta horrek
zerbitzu hezitzaileen eskaera handitu du.
Bestalde, Oñatin azken urteetan kanpotarren presentzia handitu egin
da. Presentzia hori kalean, eskoletan eta lan eremuetan antzeman
daiteke.
Sarritan, etorkinekin gertatzen dena da euskara komunikaziorako
tresna moduan ikusi beharrean, eskolarekin bakarrik lotzen dutela.
Baina Oñatin euskara eskolan erabiltzeaz gain, kalean eta lagun
artean erabiltzen den hizkuntza da, eta, ondorioz, biztanleen artean
komunikazio hizkuntza erabiliena da. Oñati herri euskalduna da eta
2008ko abuztua 4
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
bertako biztanleriaren zati handi batek euskara ezagutu eta
eguneroko bizitzako harremanetarako erabiltzen du.
2008ko abuztua 5
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
2.2. OÑATIKO ZERBITZUAK
Oñatin herriko gazteek erabiltzen dituzten zerbitzuak ugariak dira.
Harremanak bideratzeko toki egokiak izateaz gain, momentu
puntualetan ere erabilgarriak izango dira gure programetan. Alde
batetik, ikasleen nahi eta interesen arabera zerbitzu horiek hor
daudela jakitea komenigarria da; eta bestetik, denborarekin, horien
erabilgarritasuna zein izan daitekeen aztertzea ere komeniko
litzateke.
Hala ere, zerbitzu horiek betetzen ez dituzten hutsune batzuk bete
daitezke ludoteka eta etorkinen bertakotzean egingo den lanarekin.
Eskola kirola, Aloña Mendi kirol elkartea eta Uda kanpaina
Ikasleentzat kirol eskaintza zabala dago Oñatin. Bertan, gaztetxoen
partaidetza oso handia da eta horrek ludotekan eta etorkinen
bertakotze programan parte hartzea baldintza dezake. Zenbait
ekintza haiekin elkarlanean egingo direla aurreikusten dugu.
Kultur Etxea
Oñatiko Kultur Etxean Udaleko Kultura Zerbitzua dago kokatuta,
eta zenbait azpi-zerbitzu eskaintzen ditu.
Kultur Etxean toki garrantzitsua duen zerbitzuetako bat liburutegia
da. Orokorrean, ikasleak zerbitzu hau erabiltzera ohituta daude
eta, besteak beste, honako hauek egitera joaten dira: ikastera,
informazioa jasotzera eta maileguak egitera.
Beste zerbitzuetako batzuk KZgunea, erakusketa aretoa, zinema
aretoa, Santa Ana antzokia, udal komunikabideak eta Errekalde
Herri Eskolako musika taldeentzako lokalak dira.
Kultur arloko ekintzak egiteko asmoa dugunez, oso baliagarria
izango litzateke hauekin elkarlana eta zerbitzu hauen erabilera.
2008ko abuztua 6
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
Gaztelekua
Oñatiko Gaztelekuan hiru zerbitzu mota eskaintzen dira: Gazte
Informazioa, Topalekua eta Informatika Gunea.
Hiru zerbitzu horien erabilera zuzena nerabe etorkinek izango
duten arren, bertako instalazioak oso egokiak izan daitezke beste
adin tarte batzuetarako, betiere nerabeen espazioak errespetatuz.
Haurrek Gaztelekua ezagutzeari komenigarria deritzogu,
etorkizunean haiek izango baitira erabiltzaileak.
Udal Euskaltegia
Nahiz eta helduei zuzendutako zerbitzua izan, euskara maila
handia duten nerabe etorkinek aukera dute euskara formala eta
akademikoa sakontzeko euskaltegiko irakasle batekin.
Turismo Bulegoa eta Natur Eskola
Herriaren ezagutza eta naturaren inguruan programaketa
interesgarriak sor daitezke. Horretarako, Turismo Bulegoarekin eta
Natur Eskolarekin hartu-emanak ezin bestekoak dira.
Elkarteak
Herriko funtzionamenduan errealitate bat izanik, haur eta
nerabeek hauek ezagutu eta bertan parte hartzea interesgarria da.
Udalekuak
Uztailean zehar eskaintzen dira, goizez, astelehenetik ostiralera.
Bertan, 3-4 eta 12 urte arteko haurrek hartzen dute parte.
2008ko abuztua 7
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
Kontuan izanda Ludoteka eta bertakotze programaren egutegia
eskolakoaren parekoa izango dela, bi proiektu hauen jarraipen
bezala egokia da.
2.3. AZPIEGITURAK
Herriko zerbitzuak eskaintzeko Udalak hainbat lokal ditu: Olakuako
Dorrea, Gaztelekua, Kiroldegia, Kultur Etxea, Lizaur kaleko lokala,
Euskaltegia, etab.
Horien artean, Ludotekarako Lizaur kaleko lokala erabiliko da eta haur
eta nerabe etorkinen bertakotze programarako Olakuako Dorrea eta
Gaztelekua.
2.4. PERTZEPZIO SOZIALA
Gaur egun aisialdi arloaren inguruan eskaintza gabezia nabaria da
Oñatin. Eskaintzen diren zerbitzuak puntualak izaten dira eta ez dute
proiektu bateragarririk.
Programatutako aisialdiaren eskaria handituaz doala kontuan hartuta,
hura asetzeko behar erreala existitzen da.
Bestetik, Oñatiko Udalak kalitatezko proiektu orokor eta bakarraren
beharra ikusi du, eta, hori dela eta, zerbitzu horiek kudeatzeko
enpresa bat azpikontratatzea erabaki du.
2008ko abuztua 8
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
3. ESKU-HARTZE HEZITZAILEAREN DISEINUA
3.1 LUDOTEKA
3.1.1. Helburu zehatzak
Helburu hezitzaileak
Jolasa edo ekintza ludikoa denbora librerako baliabide hezitzaile
eta sortzaile bezala erabiltzea bultzatu.
Izaera kritikoa eta iniziatiba gaitasuna daukaten pertsonen
garapen integrala errazten duen baliabidez hornituriko
ekipamendua sortu.
Ondorengo ardatzekin zerikusia duten ohiturak eta jarrera
irizpideak sustatu: errespetua, elkarbizitza lankidetza,
erantzukizuna, autonomia, berdintasuna, solidaritatea,
aniztasunaren balioak indartu, tolerantzia, bakerako hezkuntza
eta aniztasunarekiko errespetua.
Osasunerako hezi, egunerokotasunetik hasita, higiene ohiturak
sustatuz.
Haurren ekintza berritzaileak sustatzen dituzten egoera eta
tresna hezitzaileak ahalbidetu.
Haurra talde handiagoko kide izatera bideratu.
Helburu sozialak
Inklusioaren ikuspuntutik, hezintasun fisiko, psikiko edo
sentsorialak dituzten haurrak Ludotekan integratu. Modu berean,
Ludoteka haur horien beharretara egokitu, irisgarritasuna
bermatuko duten azpiegiturak, baliabideak eta arreta eskaini.
2008ko abuztua 9
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
Zerbitzuarekiko elkarbizitza egokia izatearen alde jokatu,
ezberdintasunarekiko eskubidea errespetatuz.
Prebentzio inespezifikoaren ikuspuntutik lan egin, inguruko haur
populazioaren beharrak antzemanaz.
Neska eta mutilen arteko aukera berdintasuna bermatu
zerbitzuan, baita zerbitzutik bideraturiko ekimen guztietan ere.
Ludotekaren garapenean haur eta gurasoen inplikazioa sustatu.
Haurraren komunikatzeko gaitasuna sustatu eta haren emozio
eta sentimenduak identifikatzen eta adierazten lagundu.
Helburu motrizak
Garapen psikomotorra (psikomotriza?) handitu.
Gaitasun motor fina garatu.
Gero eta mugimendu fisiko indartsuagoak, zailagoak eta
zehatzagoak lortzen lagundu.
Lateralitatea behin betiko berrestea.
Euskara helburuak
Aisialdian euskararen erabilera sustatu eta bermatu.
Haurren euskara hiztegia aberastu.
Integrazio helburuak
Elkarren arteko harremanetarako espazioak eskaini talde
naturaletan lan eginaz, haurren integrazioa laguntzen duten
aspektuak bultzatuz.
3.1.2. Helduei eta inguruneari dagokienez ludotekak dituen
helburuak:
Astialdia hezkuntza-espazio gisa onartzea.
2008ko abuztua 10
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
Haur, guraso eta hezitzaileengan jostailuaren, objektu eta jarduera
ludikoaren ikuspegi berria sortzea, merkaturatutako jostailuaren
esklusibitatea zabalduz. Jostailu guztien artetik haurraren garapen
integralari ekarpena egiten diotenak bakarrik aukeratu eta
eskaintzea.
Jarduera ludikoak eskaintzen dituen pedagogia eta hezkuntza
mailako aukeren aurrean, haurrengandik hurbil dauden pertsona
helduekin (gurasoak, senide hurbilak, beste hezitzaile batzuk,
etab.) sentsibilizazioko eta prebentzioko lan bati ekitea, jolas
haurtzarotik hurbil dauden guztiek antzemateko moduko
errealitate oso garrantzitsu bilaka dadin.
3.1.3. Norentzat: haurrentzat
Ludoteka 4 eta 12 urte bitarteko haurrei eskainitako ekipamedua da.
Adin tarte hori oso zabala da, eta, haurtzaroko adin tarte bakoitzaren
ezaugarri orokorrak kontuan izanda, alde handia dago mutur batetik
bestera. Haur Ludotekaren antolamenduan berariazko garrantzia
duen aldagaia da, horregatik gomendagarria da adin tarte
bakoitzaren ezaugarriei egokitutako programazioa egitea.
Programazioak adin tarte bakoitzari egokitua izan beharko luke,
betiere malgutasunez. Hau da egiten den proposamena: 3-4 urtetik
6ra artekoak eta bestetik 7 urtetik 10era artekoak. Hori Oñatiko
Ludotekaren ezaugarri, baliabide eta, batez ere, errealitate sozio-
demografikoaren baitan egongo da, komunitate edo udalerri honek
dituen beharretara egokituz.
2008ko abuztua 11
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
3.1.4. Baliabide materialak eta giza baliabideak
Baliabide materialak
Ludotekak bere helburuak betetzeko baliabide materialak behar ditu,
eta horiek bi ataletan bana daitezke: azpiegiturakoak eta esku
hartzekoak. Lehenengoak oinarrizko antolaketa egiteko (mahaiak,
aulkiak, armairuak…) eta espazioarekin lotutakoak dira. Esku
hartzekoak zerbitzuaren dinamika eta ekintzak garatzeko
beharrezkoak direnak dira.
Erabiliko diren materialek gutxieneko irizpide batzuk jarraitu beharko
dituzte: sormen-irizpideak, irizpide pedagogikoa, dibertimendu
irizpidea, sendotasun irizpidea eta irizpide praktikoa. Horiekin batera
bazterketa-irizpideak jarraituko ditugu, eta jolas beliko, sexista eta
beldurgarriak baztertu.
Bestetik, teknologia berriei dagokienez, paper garrantzitsua joka
dezakete 10-12 urteko haurren eskaintzaren barruan, ez direlako
Ludotekan egiten den eskaintzarekin identifikatzen, material eta
dinamikak infantilak egiten zaizkielako. Helburua ez da teknologia
berriak erabiliz gaztetxoak erakartzea, beraien errealitatera
moldatzea baizik. Horren bidez, jendartean hainbeste eskatu eta
komentatzen den teknologia berrietan hezteko beharrari erantzun
nahi zaio, hori zeharka eta modu naturalean landuz, eta haurtzarotik
nerabezarora dagoen aldaketa hain bortitza ekiditeko bideak jorratuz.
Giza baliabideak
Ludotekaren izaera eta helburua kontuan izanik, eta eskaintzen den
zerbitzuaren kalitatea bermatzeko, langileen trebakuntza profesionala
profil hezitzailea duena izango da. Gainera, formazio profesionalaz
2008ko abuztua 12
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
aparte bestelako ezaugarri pertsonalak izatea komeni da:
komunikatzeko gaitasuna, errealitatera egokitzeko gaitasuna,
inplikazioa, etab.
Kalitatearekin lotura zuzena duen beste elementu bat hezitzaileen
kopurua da. Ludotekako lantaldea bi hezitzailek osatuko dute.
Barne laneko funtzioak kudeaketarekin lotura zuzena dutenak dira:
material egokiak eskuratu, espazioaren antolaketa, barne
hausnarketa, koordinazioa, planifikazioa, ebaluazioa, zerbitzuaren
difusioa, etab.
Arreta zuzenarekin lotutako funtzioak dinamizazio eta harremanekin
zerikusia dutenak dira: elkarrekintza esanguratsuak sustatu,
erabiltzaile guztiei arreta eskaini, materialen erabilera egokia eta
sormenezkoa sustatu, interesa piztu, gurasoekin harremana, etab.
Funtzio garrantzitsuena erreferente egokia izatea izango da.
3.1.5. Programa
3.1.5.1. Espazioa eta antolamendua
Lehen aipatu bezala, Ludotekak berezkoa duen ezaugarria jolasa eta
harremanak eskuartzearen lan ardatz eta tresna nagusi moduan
hartzea da. Beraz, ingurune fisikoak eta programaketak jolas eta
jostailuaren munduarekin lotura izan beharko dute. Ludotekaren
diseinuan ezinbestekoa da espazioaren eta jolas baliabideen
antolaketa kontuan hartzea.
2008ko abuztua 13
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
Dinamika ezberdinak aurrera eramateko beharrezko ditugun
baliabideez hornitua egon beharko du guneak, eta espazio gune
ezberdinak bereiztu daitezke:
Mahaien gunea.
Mahaiek eta aulkiek osatuko dute gune hori, bertan jokoekin
aritzeko, margotzeko, etab.
Gune mugitua.
Bertan joko handiagoak eta mugituagoekin aritzeko aukera dute;
adibidez: mahai futbola, billarra, mahai tenisa, kanasta, diana,
etab.
Gune sinbolikoa.
Bertan jolas sinbolikoa landuko litzateke: mozorrotzeko txokoa,
etxea, anbulategia, denda…
Sormen gunea.
Adierazpen artistiko gunea.
Irakurketa gunea.
Hau ez da liburutegi formatuarekin planteatzen, liburuek lan
hezitzailea egiteko ematen duten aukerarekin baizik. Hauek
(ZEINTZUEK?) bakarka edo taldeka lan egin, bestelako ekintza eta
gaiak bideratu, bakoitzaren eskemak eta pentsaerak ezagutu,
gaitasun sozialak landu eta gehiagorako aukera ematen baitute.
Baliabideen antolamendua ere oso garrantzitsua da. Jolasak gaien
arabera sailka ditzakegu, erabiltzeko adinaren arabera edo dituzten
onura psikopedagogikoen arabera. Dena dela, sailkatzeak berak
Ludotekan modu estrategikoan kokatzeko aukera ere ematen du,
dauden jolas bilduma eta jostailuen erabilera kontrola eta kontrol
pedagogikoa izatea ere ahalbidetuaz.
2008ko abuztua 14
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
Sailkatzeko adibide gisa: kale jolasak, eraikuntza jolasak, puzzleak,
enkajeak, elkarketak, mahai jolasak, adimen jolasak, jolas sinbolikoak,
musika jolasak, bideoak, zintak, CDak, trebetasun jolasak, liburu,
komiki eta aldizkariak.
Programazioari dagokionez, Ludotekan erabiltzeko estrategia
metodologiko ezberdinak daude, eta landu nahi dugun arloaren
arabera programazio bat edo beste proposatuko da. Betiere, kontuan
hartu behar da inguruan beste ekintzaren bat egiten den edo ez, herri
edo auzoak eskaintzen dituen ekintzei ez gainjartzearren.
3.1.5.2. Programazioaren ezaugarri orokorrak
Programazioa lantzeko orduan kontuan hartu behar dira,
zeharkako balio modura, genero ikuspegia, aukera berdintasuna,
hizkuntza normalizazioa eta integrazioa:
Neska-mutilen egoera eta behar desberdinak kontuan hartu behar
dira eskaintza egiteko orduan. Generoak badu zerikusirik eskaintzak
neska eta mutilengan sorraraz lezakeen interesean.
Eskaintzak euskararen normalizazioa bultzatu behar du.
Zailtasunak dituzten haurrei erraztasunak eman behar zaizkie,
informazioa helarazteaz gain eskaintzan parte har dezaten.
Zehar lerroekin batera eta ahal den neurrian Sare Bereziaren
egitekoen artean dauden beste programak (informazioa eta
sustapena) landu behar dira Ludotekatik, hura garatzen duten
beste eragileekin batera.
Eskaintza hezitzailea egin behar da. Horrek zera esan nahi du:
haurren heziketan parte hartzen duten beste eragileen lanaren
osagarri izan behar duena eta, aldi berean, haurren heziketa
prozesuan sor daitezkeen gabeziak, zailtasunak… gainditzeko
2008ko abuztua 15
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
laguntza eta aukerak eskaini behar dituena; haurrek gainditu behar
dituzte, besteen laguntzarekin.
Programazioak ekintzen zerrenda soil bat baino gehiago izan behar
du.
Prozesu bat landu behar da haurrekin elkarlanean.
Erreferentziazko pertsona heldu batek gidatu behar du prozesu hori.
Eskaintzaren bidez “balio” batzuk landuko dira.
Programazioak eskarien eta beharren etengabeko azterketan
oinarritu behar du. Horiek egitean kontuan hartzeko aldagai
garrantzitsua da adin tarteen banaketa; aurretik aipatu bezala,
adin tarte bakoitzaren behar eta ezaugarriei egokitutako
programazioa diseinatzea komeni dena, alegia.
Programazioa egiteko orduan, herrian dauden beste zerbitzu eta
baliabideak kontuan hartu behar dira, etorkinen bertakotze
programarekin eta Gaztelekuarekin, adibidez, baliabideak egoki
erabili eta eskaintza modu koherentean egiteko. Ekipamenduak
komunitatean txertatuta egon behar du. Eskaintzak koherentea
izan behar duela esaten dugunean, zera adierazi nahi dugu: haur,
nerabe eta gazteentzako eskaintzan ez duela etenik egon behar,
jarraia eta koherentea izan behar du.
Aipatutako horiek ahal den modu egoki eta aberasgarrienean
egiteko ezinbesteko zeregina da koordinazioa. Hori Ludotekari
dagozkion esparru guztietan izan behar da kontuan, bai barne
lanekoan eta baita kanpo eragileei dagokienez ere (Sare Berezia
eta bestelako eragileak hatzen dituena).
3.1.6. Ekintzak eta sekuentziazioa
2008ko abuztua 16
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
Ekintzak unitate didaktiko eta proiektu ezberdinetan definituko dira.
Betiere, aurrez definitutako helburuak lortu nahian. Adibidez:
baserrria, liburu astea, Inauteriak, urtaroak, sukaldaritza, herria
ezagutu, etab.
Egutegia eskola garaiko izanik, hamar proiektu aurreikusten ditugu,
hilabete bakoitzerako bat.
3-4 urtetik 6ra bitarteko haurrak 17:00etatik 18:30era egongo dira
eta 7 urtetik 10era bitartekoak 18:30etik 20:00etara. Saioen denbora
banaketa honako hau izango da: hasierako eta amaierako 15
minutuak harrerako eta saioari amaiera eman eta jasotzeko erabiliko
dira; tarteko denbora, berriz, unitate edota proiektua gauzatzeko
erabiliko da
3.1.7. Metodologia
Korronte pedagogiko ezberdinen artean hiru dira aisialdiaren
pedagogia nagusiak. Hala ere, errealitatearen aniztasunak sailkapen
teoriko horren mugak gainditzen ditu, eta batzuen eta besteen artean
zenbait ezaugarri konpartitzen dira.
3.1.7.1. Pedagogia nagusiak
Proiektuaren pedagogia
Ondorengo ezaugarri hauek dira aisialdiko pedagogia honekin lotu
daitezkeenak:
Taldea eta hartu-eman pertsonalen garrantzia.
Proiektu hezitzaile baten existentzia (garapen pertsonala eta soziala
helburu duena).
2008ko abuztua 17
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
Proiektuaren definizioa eta garapena modu parte-hartzailean
burutzea.
Konprometitua eta konpromisoaren sortzailea: intentsitate handiko
pedagogia da, behin betiko eragin iraunkorra lortu nahi duena.
Hezitzaile eta begiraleei ere konpromiso sendoa eskatzen die.
Elkarbizitza eta esperientzia praktikoaren bidez nortasun
pertsonalaren garapen integrala bilatzen da
Lehenengo honetan kokatzen da gure Ludoteka proiektua, nahiz eta
zenbait tresna eta baliabide jardueren pedagogiarekin lotura estua
duten.
Jardueraren pedagogia
Jarduerak berak du garrantzia, eta, horrekin batera, jolastokia edo
jolaserako ekipamenduak.
Baliabideak eta ekipamenduak definitzen du egiten den jarduera.
Subjektua erabiltzailea da eta "aukeratzeko" askatasuna du
jarduera, jolas edo tailer ezberdinen artean.
Subjektua erabiltzailea den neurrian, konpromiso, ardura eta
partaidetza txikiagoa eskatzen zaio. Ondorioz, ez du erakunde edo
talde horren partaide izatearen sentimendurik.
Intentsitate txikiko pedagogia da, konpromiso txikiagoa eskatzen
dio hezitzaileari zein
Subjektu hartzaileari.
Funtzio ludikoa du, dibertitzea eta gozatzea da helburu nagusia.
Subjektu hartzaileen zaintza eta babesa da pedagogia honek
betetzen duen beste funtzio bat.
Emaitzaren pedagogia
2008ko abuztua 18
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
Eredu honen adibideak ondorengo hauek lirateke: kirol taldea,
abesbatza, dantza taldea, antzerki taldea edo zaletasun baten
inguruan sortutako taldeak (maketak, rol-jokoak, filatelikoak...).
Espezialitate batean trebatzea da helburua. Ondo pasatzea
garrantzitsua da, baina jardueraren edukian hobekuntza lortzea da
helburu nagusia.
Proiektuaren pedagogian bezala, inplikazioa, jarraikortasuna eta
konpromiso iraunkorra eskatzen du. Subjektua ez da erabiltzailea,
aktorea baizik.
Ikasketa aktiboan oinarritzen da (entrenatzea, entseatzea...);
betiere, emaitzak hobetzeari begira.
Esfortzua eta diziplina garrantzitsuak dira, baina
dibertimenduarekin batera. Ez da beti dibertigarria, baina bai
pozgarria emaitzak onak badira.
Gehiegizko lehiaren arriskua dute, harremanak eta prozesua
gaiztotuz.
Gizarte zibilaren baitatik sortutako taldeak izaten dira (zaletasun
bat lantzeko sortuak).
3.1.7.2. Estrategia metodologikoak
Ludotekan estrategia metodologiko ezberdinak erabiliko ditugu parte
hartzen duten erabiltzaileen arabera. Tresna hauen erabilpena lortu
nahi diren helburu eta edukien araberakoa da.
Harremana
Harremana da lan hezitzailea egiteko tresna nagusia, horrek emango
digu bestelako esparruetan lan egiteko gakoa. Harremana funtsezkoa
da pertsonen arteko komunikazioan eta horren bidez egiten da
heziketa lanik garrantzitsuena. Hori kontuan izanda, hezitzailearen
2008ko abuztua 19
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
eta haurraren artean sortzen den harremana "harreman hezitzaile"
moduan defini dezakegu; hezitzailea haurraren eredua izango da
Ludotekan, hezitzailea izango da helduaren figura erreferentea
espazio honetan, eta, ondorioz, zentzuz erabili behar du berezko
tresna hau.
Jolas librea
Haurrak jolas-material ezberdina erabil dezake; horien bitartez,
irudimena erabiliz errealitatea bere modura eraldatzen du. Era
berean, bere ‘berdinkideekin’ jolasteko aukera izango du, eta horrela
sozializazio prozesua indartu. Jolas mota bakoitzak parte hartzaile
bakoitzaren alderdiren bat garatuko du, funtzio espezifiko bat izanik.
Eskaintzen den materiala kontuan izan behar da. Librea izatea ez du
esan nahi beti nahi duenean jolastuko duenik; hezitzaileak
esperimentaziora bideratu behar du. Adibidez: beti margotzen dagoen
haur bat, bestelako bizipenak eta sentsazioak izatera motibatu.
Jolas gidatua
Aurkezpen jolasak, konfiantza, lankidetza, distentsio jolasak…
helburu, hezitzaileek zuzenduak, jolasaren bidez eta taldean nahiz
bakarka egiten direnak, taldearen eraiketa eta mantentzea laguntzen
dute. Modu berean, animazio dinamika ezberdinak egiten dira -dantza
eta abestiak esaterako-, lankidetza, elkar laguntza, errespetua eta
halako balio eta jarrera batzuk transmititzeko asmoz.
Erabiltzaileen helburua jolastea bada ere, hezitzaileek hori tresna
moduan erabili behar dute; jolastea ez da ekintza baten helburu soila
izango: "hezkuntza-asmoa".
Tailerrak
2008ko abuztua 20
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
Ekintza zehatzen bidez haurren irudimen eta sormena lantzea da
asmoa, era berean balio eta jarrera konkretu batzuk transmititzeko
asmoz; ingurunearen zainketaren garrantzia, osasuna zaintzea,
gatazken konponbidea eta sexuen arteko diskriminaziorik eza,
esaterako.
Kirola
Kirola harreman sozial eta komunikazio tresna baliagarria da. Bizitza
estilo osasuntsua izateaz gain, askotariko esperientziak probatzea,
balio eta harremanak landu, nork bere burua ezagutu, frustrazioa
gainditzen lagundu, txandak errespetatu, talde lana… eta halako
elementu asko garatu daitezke.
Besteak
Izaera puntualagoa duten ekintzen bidez helburu zehatzak lantzeko
tresnak dira: irteerak, gurasoekin eta familiekin ekintzak, bideo
emanaldi konkretuak, festa zehatzak…
3.1.8. Ebaluazioa
Ebaluazioa Ludotekan egiten den lanaren zati garrantzitsua da; haren
helburua da bertan egiten den lanaren garapenean eragiten duten
esparruak aztertu eta hura hobetzeko estrategiak bilatzen laguntzea.
Ebaluazioak bi ezaugarri nagusi izango ditu: jarraitua eta integratua
izatea.
Ebaluazio jarraitua
2008ko abuztua 21
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
Zerbitzuaren funtzionamendua aztertu eta identifikatzen diren
premiei erantzun egokia emateko lau ebaluazio fase/modu
planteatzen dira:
Eguneroko ebaluazioa: eguneroko dinamikan izandako gertaerak,
parte hartzea, harremanak, materialen egokitasuna, lana garatzeko
oztopo eta alderdi positiboak… jasotzen dira.
Hileroko ebaluazioa: eguneroko ebaluazioan oinarrituta, ebaluazio
orokorragoa.
Hiruhileroko ebaluazioa: epe honetan jasotako elementu
esanguratsuenen sintesia da. Hileko eta eguneroko ebaluazioetan
oinarrituta dago eta ikuspuntu globalagoa dauka.
Urteko ebaluazioa: beste ebaluazio tresnetan oinarrituta, urtearen
balorazio orokorra da. Hurrengo proposamena osatzeko baliabide
garrantzitsua da, zerbitzuak dituen premiak eta hobetzeko erronkak
azalduko dira, besteen artean.
Ebaluazio integratua
Oso garrantzitsua da eragile zuzen eta zeharkakoen parte hartzea
ebaluazioan, haien ikuspuntua ezberdina baita. Sumatutako beharrak
eta proposamenak aztertu eta planteatzerakoan guztion iritzia eta
ekarpenak kontuan izatea bermatzen da.
Ebaluazio hau esanguratsua izateko, zerbitzuaren epe baten inguruan
izan behar du. Gutxieneko denbora epe moduan hiru hilabete izan
daiteke, eta bertan parte hartzeko gutxieneko partaideak
hezitzaileak, erabiltzaileak eta udal arduradunak dira.
3.1.9. Gurasoak
2008ko abuztua 22
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
Ludoteka zerbitzuan gurasoek hartzen duten papera ikuspuntuaren
arabera aldatzen da: batetik, hartzaile soil izan daitezke, baina ez dira
Ludotekaren erabiltzaile zuzenak izango, haren helburua haurrekin
lan egitea baita. Bestetik, gurasoek Ludotekarekiko harremanetarako
figura papera joka dezakete, haurren erantzule zuzenak baitira.
Bigarren baieztapen hori da indartu behar dena, gurasoen figura
erreferentea, elkarlanean aritzekoa eta Ludoteka 'aparkaleku' soila
bihurtzen ez duena.
Gurasoek gauza asko jaso ditzakete Ludotekatik, hala nola
zerbitzuaren izaeraren inguruko informazioa, beren seme-alaben
garapenaren beste ikuspuntu bat, bertako programazioaren eta
komunitatean egingo direnen berri, jostailuen inguruko aholkularitza,
eta abar. Hori guztiori, eguneroko harremanaren edota saio puntualen
bidez egin daiteke, landu nahi denaren arabera.
Horrek erabiltzaile soil bilakatzen ditu gurasoak; eta, horregatik, hori
aldatu eta eragile aktibo bihurtzeko gurasoek eman dezaketena
gehitu eta ustiatu behar da Ludotekatik; beren parte hartzea, egiten
denaren inguruko iritzia, dakitena transmititu eta esperientziak
elkartrukatu, beharrezkoa den kasuetan Ludotekako ekintza konkretu
eta komunitarioetan lagundu, eta abar. Hala ere, hori bakoitzak eman
dezakeenaren arabera egingo da.
Gurasoekin harremana hobetzeko eta gurasoen figura aktiboagoa
bultzatzeko, familiei zuzendutako proiektu bereziak aurreikusten
ditugu. Asteko ekintzez gain, asteburuko ekintza puntual bereziak
antolatuko dira guraso eta haurrek elkarrekin jolastu eta ondo
pasatzeko.
2008ko abuztua 23
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
2008ko abuztua 24
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
3.2. HAUR ETORKINEN BERTAKOTZE PROGRAMA
3.2.1. Helburu zehatzak
Helburu hezitzaileak
Izaera kritikoa eta iniziatiba gaitasuna daukaten pertsonen garapen
integrala errazten duen baliabidez hornituriko ekipamendua sortu.
Ondorengo ardatzekin zerikusia duten ohiturak eta jarrera irizpideak
sustatu: errespetua, elkarbizitza lankidetza, erantzukizuna,
autonomia, berdintasuna, solidaritatea, aniztasunaren balioak
indartu, tolerantzia, bakerako hezkuntza eta aniztasunarekiko
errespetua.
Osasunerako hezi, egunerokotasunetik hasita, higiene ohiturak
sustatuz.
Haurren ekintza berritzaileak sustatzen dituzten egoera eta tresna
hezitzaileak ahalbidetu.
Haurra talde handiagoko kide izatera bideratu.
Helburu sozialak
Zerbitzuarekiko elkarbizitza egokia izatearen alde jokatu,
ezberdintasunarekiko eskubidea errespetatuz.
Prebentzio inespezifikoaren ikuspuntutik lan egin, inguruko haur
populazioaren beharrak antzemanaz.
Neska eta mutilen arteko aukera berdintasuna bermatu zerbitzuan,
baita zerbitzutik bideraturiko ekimen guztietan ere.
Etorkinen bertakotze programaren garapenean haur, gazte eta
gurasoen inplikazioa sustatu.
Haurraren komunikatzeko gaitasuna sustatu eta haren emozio eta
sentimenduak identifikatzen eta adierazten lagundu.
Ikasleen autoestima hobetzea.
2008ko abuztua 25
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
Euskara helburuak
Euskaraz egiteko gai direla konturaraztea.
Euskararen aldeko jarrera baikorrak lortzea.
Nagusiekin euskaraz egiteko ohitura hartzea.
Elkarren artean euskaraz egiteko ohitura hartzea.
Euskara jakiteak Euskal Herrian bizi eta hura ulertzeko eskaintzen
duen aberastasunaz ohartaraztea.
Erdal giroko euskaldunekin euskaraz egitea.
Integrazio helburuak
Elkar harremanetarako espazioak eskaini talde naturaletan lan
eginaz, haur eta gazte integrazioa laguntzen duten aspektuak
bultzatuz.
Jarrera interkultural mesedegarriak sustatu.
→ Bizitza ulertzeko modu ezberdinak errespetatu eta
onartzea.
→ Beste kultura horietako alderdi positiboak aintzat jotzea.
→ Beste kulturetako balio eta jokamoldeak ezagutu eta
enpatizatzea.
→ Gure kulturakoak ez diren pertsona eta giza taldeez
ditugun aurreiritziak (ala aurriritziak?) gainditzea.
Helburu akademikoak
Eskola gaitasunean dituzten arazoen aurrean laguntzea.
Gurasoek bete ezin duten laguntza akademikoa eskaini.
Gazteen etorkizuneko ikasketetarako informatu eta motibatu.
3.2.2. Norentzat: Haur eta nerabe etorkinentzat
2008ko abuztua 26
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
4-5 urtetik 17 urte arteko haur eta gazte etorkinei eta etorkinen
seme-alabei zuzendutako programa da. Adin tarte hori oso zabala da,
eta, haurtzaroko adin tarte bakoitzaren ezaugarri orokorrak kontuan
izanda, alde handia dago mutur batetik bestera. Adinaz gain,
antolamenduan berariazko garrantzia duen aldagaia da euskara
maila; horregatik, gomendagarria da adin tarte bakoitzaren
ezaugarriei eta euskara mailari egokitutako programazioa egitea.
Egiten den proposamena adinari dagokionez honakoa da: 4-5 urtetik
7ra artekoak; bestetik, 8 urtetik 11ra artekoak; eta azkenik, 12 urtetik
17ra artekoak.
Bestetik, beharrezkoa da, banaketa horretaz gain, euskara mailaren
araberako taldeak definitzea.
3.2.3. Baliabide materialak eta giza baliabideak
Baliabide materialak
Haur eta nerabe etorkinen programak baliabide materialak behar ditu
helburuak betetzeko, eta horiek bi ataletan bana daitezke:
azpiegiturakoak eta esku hartzekoak. Lehenengoak oinarrizko
antolaketa egiteko (mahaiak, aulkiak, armairuak…) eta espazioarekin
lotutakoak dira; esku hartzekoak, berriz, zerbitzuaren dinamika eta
ekintzak garatzeko beharrezkoak direnak dira.
Erabiliko den materiala talde bakoitzaren arabera oso ezberdina
izango da; txikienekin irudi eta fitxekin osatutakoa eta nagusiagoekin
profil akademikoagoa duten fitxa eta testuekin.
2008ko abuztua 27
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
Bestetik, teknologia berriei dagokienez, paper garrantzitsua joka
dezakete, ikasleentzat tresna motibagarria izan baitaiteke eta sarean
dauden webguneetako materiala erabiltzeko aukera ematen duelako.
Giza baliabideak
Bertakotze programaren izaera eta helburua kontuan izanik, eta
eskaintzen den zerbitzuaren kalitatea bermatzeko, langileen
trebakuntza profesionala profil hezitzailea duena izango da. Gainera,
formazio profesionalaz gain, bestelako ezaugarri pertsonalak izatea
komeni da: komunikatzeko gaitasuna, errealitatera egokitzeko
gaitasuna, inplikazioa, etab.
Kalitatearekin lotura zuzena duen beste elementu bat hezitzaileen
kopurua da. Bertakotze programako lantaldea bi hezitzailek osatuko
dute.
Barne laneko funtzioak kudeaketarekin lotura zuzena dutenak dira:
material egokiak eskuratu, espazioaren antolaketa, barne
hausnarketa, koordinazioa, planifikazioa, ebaluazioa, zerbitzuaren
difusioa, etab.
Arreta zuzenarekin lotutako funtzioak dinamizazio eta harremanekin
zerikusia dutenak dira: komunikazio bideak erraztu, elkarrekintza
esanguratsuak sustatu, erabiltzaile guztiei arreta eskaini, materialen
erabilera egokia eta sormenezkoa sustatu, interesa piztu, gurasoekin
harremana, etab. Funtzio garrantzitsuena erreferente egokia izatea
izango da.
3.2.4. Programa
2008ko abuztua 28
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
3.2.4.1. Haur eta nerabe etorkinek bertakotze prozesuan
dituzten beharrak
Harrerako gizartearen kultura ezagutzeko eta horri
egokitzeko ikasleak duen beharra.
Arestian esan dugun moduan, ikasle etorkinak jatorrizko ingurune
kulturalean ikasitakoa (familiaren balioak, ohiturak, eskolarekiko
irudia eta abar) eta harrerako gizartean aurkitzen duena oso
desberdina izan daiteke. Guretzat oso arrunta den edozein gauza
edo jokaera mota ezohikoa izan daiteke ikaslearentzat, nahiz
familiarentzat. Hori dela eta, batzuetan pentsa dezakegu guk
proposatzen duguna ulertzeko edo ikasteko motelak direla.
Horregatik, denbora eta aukera eman behar diegu bai familiari bai
ikasleari jatorrizko kultura eta hemengo kultura norberaren
identitatean integratuz joateko.
Bestalde, guk ere ahaleginak egin behar ditugu eskolaren eta
familiaren arteko ikuspuntu ezberdintasunak argitzen eta ulertzen;
modu horretan, guztiok aberastuko gara kulturen arteko
elkarrizketaren bidez.
Ikasle etorkinaren kultura eta hizkuntza baloratzeko
dagoen beharra.
Ikasle berriak sentitu behar du bera, bere jatorrizko kultura eta
hizkuntza onartzen eta baloratzen ditugula. Horrek garrantzi
handia dauka norberarekiko estimua eta irudi positiboa
eraikitzeko, bai eta hemengo kultura eta hizkuntza onartzeko
jarrera ona izateko ere.
2008ko abuztua 29
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
Horretarako, komenigarria da dakiena besteen aurrean agerian
jartzeko aukera ematea eta, era berean, ikaslearen kulturako
erreferente batzuk ikastetxean eta gelan txertatzea. Dena den,
naturaltasunez jokatu beharra dago, topikoetan erori gabe.
Dakiena azaltzeko aukera eman bai, baina astunak izan gabe, inori
ez baitzaio atsegin tratu desberdina jasotzea.
Hemengo hizkuntzak ikasteko ikasle etorkinak duen
beharra.
Ikasle etorkin askok ez dute ez euskara, ez gaztelania ezagutzen.
Beraz, hizkuntza horiek ikasi beharko dituzte. Beste ikasle
batzuek, berriz, gaztelania dute ama hizkuntza. Horrek hasierako
harremanak erraztu egin ditzake, baina ez dugu ahaztu behar
hizkuntzak erreferente kultural zehatz batetik edaten duela. Beraz,
nahiz eta hizkuntza berbera izan, gure tonuera, hiztegia,
esapideak... ezberdinak izan daitezke eta gaizki-ulertuak argitu
beharko ditugu behin baino gehiagotan. Horrez gain, ingelesa ere
ikasten dute. Hori guztia dela eta, erabaki beharko dugu hizkuntza
bakoitzari emango zaion trataera: noiz, zein egoeratan, norekin eta
nola landuko diren.
Ikaslearen integrazioa lehenengo unetatik zaindu beharra.
Ikasle berria bazterturik senti ez dadin, komenigarria da beraren
integrazio prozesuari arreta berezia ematea. Etorri aurretik,
ikasgelan emango diogun harrera taldekideekin prestatuko dugu.
Elkarrekin jolasteko aukera emango diogu eta, behar izanez gero,
taldekideak berriari laguntza ematera gonbidatuko ditugu. Horrez
gain, ezberdintasunaren aurrean sor daitezkeen gatazkak eta
bazterkeriak gainditzen lagundu beharko diegu.
2008ko abuztua 30
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
Ikaste prozesua gertutik jarraitu beharra.
Ikaslearen integrazioa zaintzeaz gain, saiatu behar dugu haren
ikaste-prozesuari arreta jartzen, ahalmen guztiak ahal den
neurririk handienean gara ditzan. Beraz, haurraren aurrerapen,
oztopo edo zailtasunak aztertuko ditugu eta horiek gainditzeko
behar duen laguntza eskainiko diogu.
Ikasle guztiei kultur arteko hezkuntza eskaintzeko beharra.
Guztiontzat aberasgarria da gelan kultura ezberdinen presentzia
egotea. Ikasle guztiei eman behar diegu aukera kultura ezberdinak
ezagutzeko, baloratzeko. Horretarako, curriculumean kultura
ezberdinen presentzia bermatuko dugu, gaiak ikuspuntu
ezberdinetatik eta giza eskubideen ikuspegitik aztertuz.
3.2.5. Ekintzak eta sekuentziazioa
Ekintzak unitate didaktiko eta proiektu ezberdinetan definituko dira.
Betiere, aurrez definitutako helburuak lortu nahian. Adibidez,
aurkezpena, Euskal Herria, gure herria, urtaroak, nire etxea, baserria,
nire burua, etab.
3-4 urtetik 6ra bitarteko haurrak 17:00etatik 18:30era egongo dira
eta 7 urtetik 10era bitartekoak 18:30etik 20:00etara. Saioen denbora
banaketa honako hau izango da: hasierako eta amaierako 15
minutuak harrerako eta saioari amaiera eman eta jasotzeko erabiliko
dira: tarteko denbora, berriz, unitate edota proiektua gauzatzeko
erabiliko da
2008ko abuztua 31
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
3.2.6. Metodologia
Helburuak lortzeko metodologia egokia zehaztea beharrezkoa da.
Jarraian azalduko dugun metodologia gure esperientzian oinarritutako
hizkuntzen ikaste prozesuan gehien lagundu duena da: murgiltze
metodoa.
3.2.6.1. Murgiltze metodoaren ezaugarriak
Ulermena hizkuntzaren ikas-prozesuaren giltza da.
Irakasleok ikasleek ondo ulertzeko honako estrategiak erabiltzen
ditugu:
Testuinguruari lotuak:
→ Testuinguruaren laguntza aurrean izan.
→ Irudi bidezko laguntza eman.
→ Testuinguruan errotutako egoerak proposatu.
Irakasleen mintzairari lotuak:
→ Poliki hitz egin.
→ Errepikapenak egin.
→ Elkarrizketak moldatu: gako-hitza esaldiaren hasieran
esanez, esaldia zati laburretan zatituz, hitzak errepikatuz.
Ad.: Zure anaia... zuk anaia txikia daukazu, ezta? Zenbat
urte dauzka zure anaiak?
→ Egin behar denari buruz pistak eman: Atzoko ipuina, bai?
Gogoratzen duzue? Ipuin hori irakurriko dugu?
→ Galderak egin ikasleak ulertu duela egiaztatzeko.
→ Lanari buruzko orientabide argiak eman.
Irakaslearen jarrerari lotuak:
2008ko abuztua 32
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
→ Keinu ugari erabili: “antzerkia egin”.
→ Ikasleari zuzenean hitz egin, aurpegira begiratuz.
→ Ikaslea esaten ari denari arreta berezia eman.
Hizkuntza komunikatzeko tresna da eta hizkuntza ikasten
da besteekin harremanetan egonda.
Denen arteko, taldeko elkarrizketetan lan egiten dugun bitartean,
hitz egiteko beharra eta parte hartzeko nahia sortzen da. Egoera
horietan hizkuntzaz baliatzen gara komunikatzeko hizkuntza
ikasten dugun bitartean. Gainera, elkarrekintzan negozia daiteke
esanahia, ulertzen ez dena argituz.
Faktore afektiboek garrantzi handia dute hizkuntza bat
ikasteko.
Garrantzitsua da ikaslea ohartzea kontuan hartzen dugula.
Ikasleak “kontatzen” dizkigun gauzei erreparatzen diegu eta
arretaz entzuten diogu, ondo dakigulako entzuleak interesik
azaltzen ez duenean kontatzeko gogoa desagertzen dela.
Gainera, ikaslearen ahaleginak hizkuntza berrian txalotu eta
baloratzen ditugu.
Ama-hizkuntzak garrantzia du bi arlotan: ikaste-prozesuan
eta arlo afektiboan.
Ama-hizkuntza geroko ikaskuntzen oinarria da eta ondo
garatutako ama hizkuntzak laguntzen dio haurrari bigarrena
ikasten, ama hizkuntzan garatutako konpetentzia beste hizkuntza
batera pasatzen baita. Ama-hizkuntzan konpetentzia ona duten
ikasleek hobeto ikasten dute bigarren hizkuntza.
Ama-hizkuntza ikaste-prozesuan daukan garrantziaz aparte, arlo
afektiboa ez da ahaztu behar, hori baita norberaren identitate-
2008ko abuztua 33
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
ezaugarri nagusietako bat. Ikerketek diote, gainera, ume batek
hiru urtean ama-hizkuntza gal dezakeela hura lantzen ez bada.
Galera hori gertatzen denean, gurasoekin duten lotura apurtzeko
arriskua dago, ezin baitute elkarren artean ondo komunikatu.
Aurretiko ezagutzaren garrantzia.
Ezagutza berria dakigunaren gainean eraikitzen dugu, gure
eskemak berriro eraikiz, eta ikasten duguna garapen hurbileko
eremuan gertatzen da. Ume bakoitza bere kultura eta
esperientzian oinarritzen da gauza berriak ikasteko.
Familiaren zeregina funtsezkoa da ikasleen heziketan.
Familiaren eta eskolaren arteko elkarlana oso garrantzitsua da
haurraren ikas-prozesua ondo bideratzeko.
3.2.7. Ebaluazioa
Ebaluazioa haur eta nerabeen bertakotze programan egiten den
lanaren zati garrantzitsua da; helburua da bertan egiten den lanaren
garapenean eragiten duten esparruak aztertu eta hura hobetzeko
estrategiak bilatzen laguntzea.
Ebaluazioak bi ezaugarri nagusi izango ditu: jarraitua eta integratua
izatea.
Ebaluazio jarraitua
Zerbitzuaren funtzionamendua aztertu eta identifikatzen diren
premiei erantzun egokia emateko lau ebaluazio fase/modu
planteatzen dira:
2008ko abuztua 34
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
Eguneroko ebaluazioa: eguneroko dinamikan izandako gertaerak,
parte hartzea, harremanak, materialen egokitasuna, lana garatzeko
oztopo eta alderdi positiboak… jasotzen dira.
Hileroko ebaluazioa: eguneroko ebaluazioan oinarrituta, ebaluazio
orokorragoa.
Hiruhileroko ebaluazioa: epe honetan jasotako elementu
esanguratsuenen sintesia da. Hileko eta eguneroko ebaluazioetan
oinarrituta dago eta ikuspuntu globalagoa dauka.
Urteko ebaluazioa: beste ebaluazio tresnetan oinarrituta, urtearen
balorazio orokorra da. Hurrengo proposamena osatzeko baliabide
garrantzitsua da; zerbitzuak dituen.
Premiak eta hobetzeko erronkak azalduko dira, besteen artean.
Ebaluazio integratua
Oso garrantzitsua da eragile zuzen eta zeharkakoen parte hartzea
ebaluazioan, haien ikuspuntua ezberdina baita. Sumatutako beharrak
eta proposamenak aztertu eta planteatzerakoan, guztion iritzia eta
ekarpenak kontuan izatea bermatzen da.
Ebaluazio hau esanguratsua izateko, zerbitzuaren epe baten inguruan
izan behar da. Gutxieneko denbora epe moduan hiru hilabete izan
daiteke, eta bertan parte hartzeko gutxieneko partaideak
hezitzaileak, erabiltzaileak eta udal arduradunak dira.
4. ONDORIOAK
Oñatiko herriari kalitatezko Ludoteka zerbitzua eta haur etorkinen
bertakotze programa eskaini nahi diogu. Horretarako, gure
2008ko abuztua 35
Ludoteka eta haur etorkinen bertakotze programaren proiektua
esperientzia eta herriko testuinguruaren ezagutza funtsezkoa izango
da.
Esperientziari dagokionez, osatuko ditugun lantaldeetako kideok urte
asko daramatzagu haur eta nerabeeen heziketa eta aisialdiko
lanetan: udaleku ireki eta itxietan, irakaskuntzan, eskola kirolean,
aisialdiko dinamizatzaile moduan, eta abar.
Hala ere, gure bereizgarrietako bat azken urteetan herriko haur eta
nerabe etorkinekin egin dugun lana da, Udalak eskaintzen zuen
etorkinen bertakotze programan lanean aritu garelako.
Testuinguruaren ezagutzari dagokionez, berriz, oñatiarrak izanik
herria bera eta herritarrak ongi ezagutzen ditugu: kale giroa,
elkarteak, zerbitzuak, kolektiboak, etab.
Horretaz gain, orain arteko lan esperientziak ikastetxeekin eta
bestelako hezkuntza zerbitzuekin harreman estuak ahalbidetu ditu:
batetik, gure lan esperientzia handiena ikastetxe eta zerbitzu horietan
izan da; eta bestetik, haur eta nerabe etorkinen bertakotze
programan egindako lanean ikastetxeekin elkarlana estua izan da.
2008ko abuztua 36