Post on 10-Jun-2015
description
LINUX SARRERABanaketa desberdinak
Egitura logikoa
LINUX INSTALATZENUbuntu banaketa
Migraizio prozesuak, zailtasunakGure ikastola , assa
LINUX SARRERA
Banaketa desberdinak
LINUX SARRERA - Banaketa desebrdinak
HISTORIA LABURRA, KERNELAREN NONDIK NORAKOAK
UNICS SE 1969 urtean Bell Computer laborategian sortu zen. Garatu eta gero 1971., Kenneth Thompson eta Dennis Ritchie Unix lehen bertsioa argitaratu zuten.
Richard Stallmanek 80. hamarkadan GNU (GNU's not Unix) proiektuari hasiera heman zion. Iturrikode irekiaren lizentzia > GNU SE. Iraultza informatikoa.
GNU General Public License. Etekina helburu ez duten banaketa softwareantzako da eta erablitzailean 4 eskubide bermatzen ditu:1-. programak exekutatu, edozein dela xedea2-. programaren gainean aldaketak egin bakoitzaren beharrak bete ditzan, iturburua ezagutuz3-. zabaldu eta kopiatzeko aukera4-. aldaketak eginez geroaldatutako bertsioa zabaldu behar
LINUX SARRERA - Banaketa desebrdinak
HISTORIA LABURRA, KERNELAREN NONDIK NORAKOAK
Linux, Linus Torvalds finlandiarrak garatu zuen GNUn oinarritua, 1992 urtean Helsinkiko unibertsitatean. 1992 urtetik aurrera zabaltzen hasi zen. Izendapen egokiena gaurko baneketetan "GNU/Linux"kernelaren gaur egungo bertsioa 2.6 da, berria, Hurd, bidean dago ...
LINUX SARRERA - Banaketa desebrdinak
Banaketa piloa dago gaur egun, behar desberdinetara egokituak, kernel edo muin berdinarekin baino berezko ezaugarriekin.
Ezagunenak:
Ubuntu ,Lycoris, Xandros eta Lindows (erabilterrezak)
Gentoo, Debian eta Slackware (konfiguratu behar)
Mandriva, Suse eta Red Hat
Knoppix live cd
Lliurex, Guadalinex, Diocesanasekoa, Pequelin
LINUX SARRERA - Banaketa desebrdinak
Ubuntu (euskaraz): Debianen oinarritua (egonkorra, proba bertsioak), aldea, 6 hilean behin berritu eta 3 urtetan mantenu. Modan, hainbat aldaera edubuntu, xubuntu, kubuntu, server. + Instalazio erreza, baliabide asko sarean, dokumentazio asko.- Bertsio egonkorra ez da azkena.
Xandros (euskaraz):Corell Linuxen ondorengoa, fidagarritasuna helburu. Hainbat fitxategi kudeatzaile oso majoa omen dauka.DEB+ Erabilterrezena seguru aski, Ikasys proiektuan erabiliko da.- Ordaindu behar, jabedun sw -> ezin banatu
LINUX SARRERA - Banaketa desebrdinak
Debian (euskeraz): Mundan milaka boluntarioen ekarpenak elikatuta. Egonkorra eta fidagarriaren fama.3 bertsio merkatuan: egonkorra, proban, ezegonkorra edo "sid", 2/3 urtetan berria.+ Sw instalazio erreza eta potentea, apt-get- Beste banaketa batzuk baino oinarrizko paquete gutxiago (cd bat)
Lycoris, Lindows:Win-en itxura berdina, migratzeko errez , RPM.+ Ohituta gauden mahaigaina- Erabilera askea mugatua
LINUX SARRERA - Banaketa desebrdinak
Red Hat eta Fedora (euskaraz):Klasiko bat, 2 bertsio: RH ordaintzekoa eta Fedora dohan.3 eguneraketa urtean . Zerbitzarietan banaketa nagusia.+ Oso erabilia. Enpresaren babesa eta zerbitzuak. RH ingeiniari ziurtagiria. RPM- Fedora babes eta pakete kopuru mugatua.
Mandriva (euskaraz):RedHaten oinarritua Mandrake eta Conectiva, aldea: KDE sistema grafikoa, instalatzeko sw famatua. EJ 1998an itzuli zuen+ Sw instalazio erreza, grafikoak lantzeko ,NTFS partizioekin lan egiteko RPM- bertsio egonkorra ez da azkena
LINUX SARRERA - Banaketa desebrdinak
Suse:Enpresa komertziala Novellek erosi berria, Red haten oinarritua.+ Aplikazio asko berezko instalazioan, dokumentazio biltegi oso onak.- Ordaindu behar
Slackware:UNIXeko filosofia garbia, konsola eta komandoen lagunentzako.+ Oso egonkorra eta segurua -> zerbitarientzako aproposa, TGZ- hw atzemate mugatua- Textu fitxategiekin konfiguratzen da
"linuxekin arazoak konpontzeko slackware erabiltzaile bat bilatu"
LINUX SARRERA - Banaketa desebrdinak
Dokumentazio guneak:www.euskalgnu.orgwww.librezale.orgThe Linux Documentation ProjectFree Software FundationHispalinuxCRL Centro Referencia Linux crlwww.linux-es.org
LINUX SARRERA - Banaketa desebrdinak
Hezkuntzarako banaketak
Pequelin 3-10 urte:Berritu gabe azken aspaldian, alde batera utzita. Knoppixen oinarrituaBigarren hezkuntzarako aplikazioak
Edubuntu 2-10 urte:Azken bertsioa 2007ko urriangCompris, gBrainy (aukeran) eta KDE Edutainment Suite .
Educanix 2-10 urte:CRLk garatua, gComprishttp://memnon.ii.uam.es/~educanix/
LINUX SARRERA - Banaketa desebrdinak
Gcompris paketea (LinEXen ere )Ordenagailua ezagutzen: teklatua, arratoia, mugimenduak, … 49 aplikazio desberdin 2-20 urte bitartekoentzat.Algebra: taulak, zenbakikuntza, imaginak (balanzeak), ispilu irudia, …Zientzia: El canal, Uraren zikoa, Urazapitik ibiltzen …Geografía: Jokuak: xakea, memoria lantzekoak, …Irakurketa: lantzeko joku desberdinak
gBrainyModan duden memoria eta garapen ahalmena lantzeko jokuak: puzleles logikoak, buruko kalkuloak eta memoria lantzelko jokuak.
LINUX SARRERA - Banaketa desebrdinak
Marrazteko aplikazio batzuk
ktuberling: Marazkiak osatzeko jokua Potato jauna, Tux eta arrain-ontzia
tuxpaint: Sigiluak, arkatz desberdinak, trafiko seinaleak, forma geometrikoak, etb.
Mekanografia: TuxType
LINUX SARRERA - Banaketa desebrdinak
LINUX SARRERA
Egitura logikoa
LINUX SARRERA - Egitura logikoa
Disko partizioaren ezaugarriak:Berez dauden partizioak errespetatzen ditu (aukera).Fitxategi sistemaren formato estandarra ext izena du eta bi bertsio dauzka, ext2 y ext3. Windowsekin bategitea. FAT (bertsio guztiak) ulertzen ditu irakurri eta idazteko moduan (<=win98). NTFS formatoa era ulertzen du baino irakurtzeko soilik (nt, xp, 2000, 2003).SWAP: trukaketarako memoria, RAM laguntzailea.Karpeta eta fitxategien egituraketan Linuxen gailu guztiak karpeta moduan tratatzen dira, Filesystem Hierarchy Standard jarraitzen du. Honen arabera karpeta guztiak errotik zintzilik daude, winen C: antzera ("/" batez adierazten da).
LINUX SARRERA - Egitura logikoa
Karpeta ezberdinak:
/bin: sistema abiatu eta aurrera egiteko beharrezko diren pogramen lekua./boot: sistema abiatzeko fitxategi estatikoak /home: erabiltzaileen karpetak./etc: sistema konfiguratzeko fitxategiak./lib: progrma askok behar duten liburutegiak, elkarbanatzen dira bakoitza bere kopia ez izateko, lekua aurrezten da./dev: Gailu desberdinen berezko fitxategiak: diskoak (fd0-7, hda-d edo sda-d), serie gailuak (ttyS0-63), modem (mem, ram), edo terminalak (tty0-63)
LINUX SARRERA - Egitura logikoa
Karpeta ezberdinak:
/proc: hw gailuen egoera jasotzen duten fitxategiak./usr: erabiltzaileen datu, programa eta liburutegiak./root: administrariaren kontua, root kontua./sbin: sistemaren kudeaketarako komandoak./var: ejekuzio garaian aplikazioek modifikatu ditzaketen fitxategiak, adb log.
LINUX INSTALATZEN
Ubuntu banaketa
LINUX SARRERA - Abantaila eta desabantzaila batzuk
Instalatzeko aukeraka) live cd b) birtualizazioa (Virtual Box edo Vmware)d) instalazio osoa d1) disko osoa erabiliz, sistema eragile bakarra (aurrekoa formateatuz) d2) diskoaren zati bat erabiliz, beste sistema eragle bat
cd sartu eta ondorengo pausuak: 1-. 1.8 Gb leku librea diska gogorrean (biosetik cd boot)2-. Aukerak: expert, server, server-expert3-. Hizkuntza eta teklatua aukeratu, eta sarea konfiguratu (dhcp edo eskuz). Makinari izena jarri.4-. Partizio laguntzaileak hiru aukera eskeiniko dizkigu: 4.1-. Disko gogor guztia erabili, zegoena ezabatuz 4.2-. Hutsa dagoen zatirik handiena erabili 4.3-. Partizio taula eskuz idatzi (konplexu eta malguagoa) LINUX SARRERA - Ubuntu banaketa
LINUX SARRERA - Abantaila eta desabantzaila batzuk
cd sartu eta ondorengo pausuak:
Edozein aukeratua hiru partizio egitea gomendatzen da · erro partizioa -> se eta aplikazioak · swap memoria, birtuala -> RAM memoria laguntzailea (>=RAM) · erabiltzaile partizioa (etc/fstab fitxategia) Kontuan izateko: Diska batean 3 partizio primario izan dezakegu eta hedatu edo extendida bat, honen barruan 16 partizio logiko sortu daitezke. Wn9x (XP?) soilik partizio nagusi batetik abiatzen da soilik.
5-.Erabiltzaile eta pasahitza sortu eta paketeen instalazioa hasiko da (hainbat galder ager daitezke).
PRAKTIKA
Instaklatu eta gero, aplikazioak probatzenSamba probatuOpen office probatuEvolution probatuGailu kudeatzaileaLehio sistema desberdinak
Synaptic erabiltzen , repositorioak, dependentziakAdministraziorako tresna polita: webmin
Instaltzeko adibideak:Linux Windows programa baliokideak. -> http://es.wikibooks.org/wiki/Introducci%C3%B3n_a_Linux/Equivalencias_Windows_en_Linux
LINUX SARRERA - Ubuntu banaketa
PRAKTIKAKomando erabilgarriak (root erabiltzailea)
$man komandoa , $man -k hitza -> laguntza
a) Advanced Packaging Tool , apt-get - Synapticen oinarria#apt-get -s install paketea : simulazio bat egingo du, zer gehiago instalatuko luke deskargatzeko
apt-cache --help | grep mendekotasununmet - Bete gabeko mendekotasunak erakusten ditudepends - Pakete baten mendekotasunak erakusten diturdepends - Pakete baten mendekotasun alderantzikatuak erakusten dituMenpekoak ez ditu beti desinstalatzen
LINUX SARRERA - Ubuntu banaketa
PRAKTIKAKomando erabilgarriak
b) aptitude Argumentu gabe exekutatzean paketeen kudeaketarako interface bat aurkeztuko digu.install : paketea eta mendekotasunak instalatuko dituremove : paketea eta mendekotasunak desinstalatuko ditupurge : paketea, mendekotasunak eta konfigurazio fitxategiak desinstalatuko ditusearch : apt listan paketeak bilatuko dituupdate : paketeak eguneratuko dituclean : programa bat instalatzeko beharreko paketeak ezabatzeko
d) tar eta gzipTrinkotzeko estandarrak
LINUX SARRERA - Ubuntu banaketa
PRAKTIKA
Komando erabilgarriake) DOSen antzerakoak cp, mv, rm, ln, pr, cd, mkdir, ls, find, ps (grep), kill, gparted, useradd, groups, shutdown, chown, chmod, fdisk
adb: ps -e | grep gimp Ba al dago gimp izeneko prozesurik martxan?
LINUX SARRERA - Ubuntu banaketa
PRAKTIKA
Programa baten ohiko konpilazioaDestrinkotu gunzip paketea.tar.gz tar -xvf pakete.tarEgokitzapena egin ./configure (readme.h aukerak jarraitu)Konpilatu makeInstalatu make install
Desinstalatzeko make clean
LINUX SARRERA - Ubuntu banaketa
PRAKTIKA
Windowsekiko menpekotasuna* Wine emuladorea WIndowserako programa arruntak, Tantto eta txanelako beste cd.ntzako
* rdesktop
DokumentazioaOO 2.3 euskerazwww.euskalgnu.orgwww.librezale.orgThe Linux Documentation ProjectFree Software FundationHispalinuxCRL Centro Referencia Linux crlwww.linux-es.org
LINUX SARRERA - Ubuntu banaketa
LINUX INSTALATZEN
Migrazio prozesuak
Profil desberdinak:irakaslegoa, irakaslegoa, administrazioa, zuzendaritza
SE desberdinak:
Windows sistema eragilea:
bezeroak zerbitzaria
Linux sistema eragilea
LINUX SARRERA - Migrazio prozesuak
Lehen urratsak
Gure sistema eragilean:
1-. Ofimatikarako Open Office (azken bertsioa egun 2.3 Math editorea formakuntza. Xuxen instalatu, euskal hiztegia...
2-. Internet nabigatzailea Mozilla Firefox 3-. Marrazketa eta irudigintza GIMP4-. Musika editore eta mezkladorea Audacity, amarok munduko irratiak entzuteko, xmms jotzekoa.5-. Aplikazioak garatzeko JCLIC (LHrako) eta Hot Potatoes (DBHrako)6-. Bideoa ikusteko programa VLC 7-. cd/dvdak grabatzeko k3b
LINUX SARRERA - Migrazio prozesuak
Tarteko bidean
Bi sistema eragileak, aukeratu nola
· birtualizazioa · abio duala
Gure sareko egituran dauden elemntuak identifikatu eta Linuxpenan funtzionatzeko beharrekoak aztertu eta probatu (inprimagailu eta eskanerrak).
Egon daitezken arazoak identifikatu.
Formakuntza irakaslegoari.
Zerbitzua ematen dizun enpresari Linuxerako babesa eskatu.
LINUX SARRERA - Migrazio prozesuak
LINUX INSTALATZEN
Gure ikastola , ASSA
Gure ikastola , ASSAAssa Ikastolako sarearen antolaketa komentatu.
Ikasleentzako azpisarea:
Zerbitzari berria Debian Bezeroak Ubuntun
Beste ikastola batzuetan burutzen ari diren ekimenak:
Tolosan zerbitzu asko debian zerbitzari batean.
Oion, oppenoffice eta ubuntu abio dualean
LINUX SARRERA - Assa Ikastola