Post on 23-Dec-2018
1
I�FORME
“A�ÁLISE SOCIOLÓXICA-SOCIAL DO PLA� DE IGUALDADE DO CO�CELLO DE SA�TIAGO DE COMPOSTELA”
CE�TRO I�TERDISCIPLI�ARIO DE I�VESTIGACIÓ�S FEMI�ISTAS E DE
ESTUDOS DO X�ERO-CIFEX (USC)
A�O 2008
ACCCIÓ� SUBVE�CIO�ADA POLA
Centro Interdisciplinario de Investigacións Feministas e de Estudos do Xénero
Facultade de Ciencias da Educación, Campus sur. Ext.:13809 / 13810 Mail: cifex@usc.es
CONCELLARÍA DE IGUALDADE
2
I.- XUSTIFICACIÓ�
A elaboración dun Plan de Igualdade entronca co propósito constitucional, concretamente co artigo 9 do Título Preliminar da Constitución Española, onde se di textualmente:
1. “Os cidadáns e os poderes públicos están suxeitos á constitución e ao
resto do ordenamento xurídico”.
2. “Corresponde aos poderes públicos promover as condicións para que a
liberdade e a igualdade do individuo e dos grupos en que se integra sexan
reais e efectivas; remover os obstáculos que impidan ou dificulten a súa
plenitude e facilitar a participación de todos os cidadáns na vida política,
económica, cultural e social”.
3. “A Constitución garante o principio de legalidade, a xerarquía
normativa, a publicidade das normas, a irretroactividade das disposicións
sancionadoras non favorables ou restritivas de dereitos individuais, a
seguridade xurídica, a responsabilidade e a interdición da arbitrariedade
dos poderes público.”
Ademais o artigo 14 (Capítulo II. Dereitos e Libedades) refire de modo específico:
“Os españois son iguais ante a lei, sen que poida prevalecer discriminación
ningunha por razón de nacemento, raza, sexo, relixión, opinión ou calquera
outra condición ou circunstancia persoal ou social”.
Agora ben, dende un punto de vista máis actual, habemos de sinalar como outra base a lei orgánica 3/2007 do 22 de marzo, para a igualdade efectiva de mulleres e homes. Neste sentido a elaboración dun plan de igualdade enmárcase nos mandamentos constitucionais e lexislativos do Estado.
Un plan de Igualdade, non obstante, incide moi particularmente nunha visión de futuro en tanto que pretenda ter un impacto a nivel práctico nunha mellora da situación social das mulleres, pero tamén dos varóns. No noso caso referímonos ao Plan de Igualdade do Concello de Santiago de Compostela, que require como primeiro paso unha análise sociolóxica exhaustiva da situación e das condicións sociais existentes que atinxen á vida das mulleres e varóns nos distintos ámbitos que conforman a realidade social do Concello de Santiago de Compostela. Partindo do presuposto confirmado a través de múltiples datos e experiencias dunha aínda existente constelación vertical nas relacións interxénero, é dicir, dunha situación evidente de desigualdade das mulleres en moitos ámbitos, este Plan de Igualdade, así como a análise sociolóxica previa que persegue o obxectivo de achegar os datos necesarios para asentar as bases para a elaboración do devandito plan, centraráse de modo especial no colectivo das mulleres.
3
II.- OBXECTIVOS
Nesta primeira fase do proxecto de investigación referente ao Plan de Igualdade trátase de acometer unha aclaración minuciosa das condicións socioestructurais do Concello de Santiago de Compostela de cara ás dimensións e aspectos que inciden no plano práctico nas relacións interxénero e na situación social das mulleres. Este propósito ten como fin poder plasmar as accións políticas pertinentes para erradicar as desigualdades aínda existentes. En definitiva, anhélase a preceptiva análise (“externa”) da situación do Concello dende unha perspectiva de xénero e das mulleres, tendo en conta a transversalidade das distintas áreas de políticas de igualdade que han considerar detrás dunha maior igualdade das mulleres.
De modo concreto preténdese coñecer a situación real das mulleres que viven no Concello de Santiago, en xeral, e dos distintos colectivos de mulleres, en particular; isto é, a situación económico-laboral, educativo-social, sanitaria, cultural etc., tanto de nenas, rapazas, mulleres de mediana idade, como de mulleres maiores.
III.- PLA� DE TRABALLO E ESTRUCTURACIÓ� DO PROXECTO
No presente informe presentamos unha análise de tipo secundario baseada especialmente nas seguintes fontes de información:
-Anuarios estadístcos do Concello de Santiago de Compostela
-Datos estatísticos de distintos organismos autonómicos ou estatais que concirnen ao Concello de Santiago de Compostela
-Os datos do Padrón Municipal
Efectuamos unha análise diferencial en función do xénero, especialmente centrado nas mulleres e nos distintos colectivos de mulleres, dos datos referentes particularmente ás seguintes áreas:
-Área demográfica
-Área económico-laboral
-Área socio-educativa e familiar
-Área de saúde
-Área específica das actuacións dos CIM que inclúe a violencia contra as mulleres
4
En efecto, presentaremos a través do noso estudo e análise detallado o perfil sociolóxico e social básica do Concello de Santiago de Compostela no tocante ao noso tema específico da Igualdade de Xénero que servirá de fundamento para a elaboración do novo Plan de Igualdade do Concello e que se entende ademais dende un ángulo transversal (no sentido das coñecidos plantexamentos do “mainstreaming”) e multidimensional. Esta primeira parte permitirá precisamente a posteriori, na segunda fase, a organización de contactos cos colectivos afectados e involucrados na temática, mesas de debate etc. para poder proceder á elaboración do devandito Plan de Igualdade
IV.- EQUIPO DE I�VESTIGACIÓ�:
Profa. Dra. Rita Mª Radl Philipp (Directora CIFEX-USC)
Profa. Dra. Ana Mª Porto Castro (CIFEX)
Prof. Dr. Jorge García Marín (CIFEX)
Profa. Dra. Mª Begoña Gómez Vázquez (CIFEX)
Profa. Dra. Josefa Mosteiro García (CIFEX)
Profa. Dra. Mónica Antelo Martelo (CIFEX)
Dna. Susana Martínez Sieira (Personal Técnico CIFEX)
5
1.- ASPECTOS DEMOGRÁFICOS E� FU�CIÓ� DO XÉ�ERO REFERIDOS AO CO�CELLO DE SA�TIAGO DE COMPOSTELA
1.- EVOLUCIÓ� DA POBOACIÓ� SEGU�DO SEXO
A población feminina representaba o 53,1% da población total compostelá en 2001. Entre esa data e o 2007 o número de mulleres medrou en 3.002 efectivos por 2.240 no caso masculino. Nesa última data hai 6.274 mulleres máis que varóns vivindo no concello, o que supón que a porcentaxe feminina acade no ano o 53,3%.
GRÁFICO �º 1. POBOACIÓN EN VIVENDAS FAMILIARES SEGUNDO O SEXO
Elaboración propia Fonte: Padrón municipal. Concello de Santiago
En canto á idade, pódese apreciar claramente nos últimos seis anos, observando as pirámides de poboación, o envellecemento da poboación, especialmente do envellecemento da poboación feminina.
Vemos como a base se estreita cada vez mais e como a cúspide ensánchase, isto é, observamos o aumento da poboación de mais de 60 anos. Tal e como se pode ver o aumento é moito maior no grupo feminino que no masculino. Especialmente a partir dos 70 anos apréciase un aumento espectacular da esperanza de vida das mulleres.
GRÁFICO �º 2. PIRÁMIDE DE POBOACIÓN SEGUNDO A IDADE E O SEXO EN GRUPOS DE CINCO ANOS (2001 e 2007)
Ano 2001
41.716
46,9%
47.228
53,1%
Mulleres Varóns
Ano 2007
50.230
53,3%43.956
46,7%
Mulleres Varóns
6
Ano 2001 Ano 2007
1592 1672
1720 1775
2113 2156
2896 2812
3872 3937
3920 3917
3640 3325
3680 3264
3770 3320
3607 3013
3149 2892
2685 2450
2012 1671
2372 1942
2137 1536
1711 1015
1299 624
701 286
352 109
0-4 anos
5-9 anos
10-14 anos
15-19 anos
20-24 anos
25-29 anos
30-34 anos
35-39 anos
40-44 anos
45-49 anos
50-54 anos
55-59 anos
60-64 anos
65-69 anos
70-74 anos
75-79 anos
80-84 anos
85-89 anos
90 ou máis
Mulleres Homes
1835 1971
1780 1833
1754 1799
2157 2253
2978 2825
4008 3904
4167 3927
3860 3642
3970 3457
3950 3356
3663 3170
3303 2927
2850 2536
2122 1683
2377 1844
2214 1347
1615 850
1627 632
0-4 anos
5-9 anos
10-14 anos
15-19 anos
20-24 anos
25-29 anos
30-34 anos
35-39 anos
40-44 anos
45-49 anos
50-54 anos
55-59 anos
60-64 anos
65-69 anos
70-74 anos
75-79 anos
80-84 anos
85 ou máis anos
Mulleres Homes Elaboración propia Fonte: Padrón municipal. Concello de Santiago
2. - DISTRIBUCIÓ� DA POBOACIÓ� FEMI�I�A SEGU�DO IDADE
O sector cun maior peso corresponde ao de mulleres entre os 30 e 49 anos (31,8%), seguido do de mulleres de 65 e máis anos (19,8%). Entre os 50 e 64 anos concéntrase o 19,5% da poboación feminina.
O grupo de mulleres máis novas (15-29 anos) supón o 18,2%. As nenas teñen o menor peso demográfico dentro do conxunto (10,7%). Xa dixemos que durante o último lustro aumentou significativamente o grupo de idade por enriba dos 60 anos.
TÁBOA �º1. DISTRIBUCIÓ� DA POBOACIÓ� FEMI�I�A SEGU�DO IDADE (2007)
Mulleres % sobre la Poboación
total femenina
0-4 anos 1835 3,7 5-9 anos 1780 3,5 10-14 anos 1754 3,5
0-14 anos 5369 10.7
15-19 anos 2157 4,3 20-24 anos 2978 5,9 25-29 anos 4008 8
15-29 anos 9143 18.2 30-34 anos 4167 8,3 35-39 anos 3860 7,7 40-44 anos 3970 7,9 45-49 anos 3950 7,9
30-49 anos 15947 31.8
50-54 anos 3663 7,3 55-59 anos 3303 6,5 60-64 anos 2850 5,7
50-64 anos 9816 19.5
65-69 anos 2122 4,2 70-74 anos 2377 4,7 75-79 anos 2214 4,4 80-84 anos 1615 3,2 85-89 anos 1082 2.2 90 ou máis 545 1.1
65 e máis anos 9955 19.8
TOTAL 50230 100 Elaboración propia Fonte: Padrón municipal. Concello de Santiago
7
Case o 20%, concretamente o 19,8%, das mulleres do concello teñen 65 ou máis anos. O número de mulleres maiores duplica, prácticamente, ao de nenas tal e como vemos no seguinte gráfico.
GRÁFICO �º 3. DISTRIBUCIÓN DA POBOACIÓN FEMININA SEGUNDO IDADE (2007)
Mulleres
10,7%
69,5%19,8%
0-14 15-64 65 ou máis
Elaboración propia Fonte: Padrón municipal. Concello de Santiago
As mulleres supoñen máis do 62% do total a partir dos 75 anos, chegando a representar o 72% das persoas de 85 ou máis anos.
GRÁFICO �º 4. DISTRIBUCIÓN PORCENTUAL DA POBOACIÓN POR SEXO SEGUNDO IDADE (2007)
48
,25
1,8
49
,35
0,7
49
,45
0,6
48
,95
1,1
51
,34
8,7
50
,74
9,3
51
,54
8,5
51
,54
8,5
53
,54
6,5
54
,14
5,9
53
,64
6,4
53
47
52
,94
7,1
55
,84
4,2
56
,34
3,7
62
,23
7,8
65
,53
4,5
72
28
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
0-4 a
nos
5-9 a
nos
10-1
4 anos
15-1
9 anos
20-2
4 anos
25-2
9 anos
30-3
4 anos
35-39
anos
40-4
4 anos
45-4
9 anos
50-5
4 anos
55-5
9 anos
60-6
4 anos
65-69
anos
70-7
4 anos
75-7
9 anos
80-8
4 anos
85 o
u máis
Mulleres Homes
Elaboración propia Fonte: Padrón municipal. Concello de Santiago
8
Ademais obsérvanse unhas diferenzas importantes por distritos.Os distritos cunha maior proporción de mulleres en idade de traballar son o 99 e o 4, os de maior concentración de mulleres maiores son o 6 e o 5 e os de maior presenza de nenas son o 99 e o 1.
GRÁFICO �º 5. DISTRIBUCIÓN DA POBOACIÓN FEMENINA POR TRAMOS DE IDADE SEGUNDO DISTRITO
13,5 75 11,5
10,3 63,6 26,1
10,7 67,3 22
12,5 71,2 16,3
12,2 68,4 19,5
10,7 69,7 19,6
12,6 66,1 21,3
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Distrito 1
Distrito 2
Distrito 3
Distrito 4
Distrito 5
Distrito 6
Distrito 99
0-15
16-64
65 e máis
Elaboración propia Fonte: Padrón municipal. Concello de Santiago
En cifras absolutas, o 85,7% das nenas compostelás viven nos distritos 4, 5, 2 e no 3.
9
GRÁFICO �º 6. CONCENTRACIÓN DA POBOACIÓN FEMENINA DE 0-15 ANOS POR DISTRITOS
Mulleres de 0-15 anos
Distrito 6
4,2
Distrito 99
0,7
Distrito 4
29,9
Distrito 5
28,2
Distrito 1
9,4Distrito 2
15,5
Distrito 3
12,1
Elaboración propia Fonte: Padrón municipal. Concello de Santiago
O 86,6% das mulleres en idade de traballar viven nos distritos 5, 4, 2 e 3.
GRÁFICO �º 7. CONCENTRACIÓN DA POBOACIÓN FEMENINA DE 16-64 ANOS POR DISTRITOS
Mulleres de 16-64 anos
Distrito 99
0,7
Distrito 6
4,4
Distrito 5
29,8
Distrito 4
28,5
Distrito 1
8,3Distrito 2
16,9
Distrito 3
11,4
Elaboración propia Fonte: Padrón municipal. Concello de Santiago
O 84,2% das mulleres maiores viven nos distritos 5, 4, 2 e 3.
10
GRÁFICO �º 8. CONCENTRACIÓN DA POBOACIÓN FEMENINA DE 65 E MÁIS ANOS POR DISTRITOS
Mulleres de 65 e máis anos
Distrito 99
0,4Distrito 1
9,2Distrito 6
6,2
Distrito 5
33,7
Distrito 4
22,7
Distrito 3
11,3
Distrito 2
16,5
Elaboración propia Fonte: Padrón municipal. Concello de Santiago
En suma, de cara o Plan de Igualdade terase especialmente en conta o desequilibrio demográfico por xénero descrito anteriormente. Isto significa que o Plan de Igualdade terá que prever especificamente actividades para mulleres maiores. Particularmente, o 84% deste colectivo vive nos distritos 5, 4, 2 e 3. Asemade é relevante prever actividades, segundo os distintos distritos referentes a diversos aspectos específicos. Así, por exemplo, en relación a accións referidas a mulleres e actividade laboral serán importantes os distritos 5, 4, 2 e 3.
11
3.- DISTRIBUCIÓ� DA POBOACIÓ� FEMI�I�A SEGU�DO LUGAR DE �ACEME�TO
O 52,5% da poboación feminina compostelá é natural do concello. O resto son sobre todo naturais doutros concellos da provincia da Coruña ou doutras provincias galegas. O 5% son nacidas noutras comunidades autónomas e o 7,8% noutros paises.
GRÁFICO �º 9. DISTRIBUCIÓN DA POBOACIÓN FEMENINA SEGUNDO LUGAR DE NACEMENTO
Neste
concello
52,5%
Noutra
provincia de
Galicia
11,8%
Noutra
comunidade
autónoma
5,0%
No
extranxeiro
7,8%
Noutro
concello
mesma
provincia
22,9%
Elaboración propia Fonte: Padrón municipal. Concello de Santiago
Neste sentido, se ben as mulleres estranxeiras constitúen unha minoria, hai que ter en conta que son xa um colectivo importante (practicamente o 8%), e polo tanto haberá que pensar en accións específicas para as mesmas.
Tamén aqui é interesante o punto de vista desigual por distritos. Os distritos 6 e 1 son os que contan cunha maior proporción de nacidas no propio concello e ca menor de nacidas no extranxeiro.
GRÁFICO �º 10. DISTRIBUCIÓN DA POBOACIÓN FEMENINA SEGUNDO LUGAR DE NACEMENTO POR DISTRITOS
36,1 20 16,4 7,5 20
76,2 16,32,2
1,8
3,5
46,4 23,2 15,5 6,3 8,5
50,3 23,7 13,1 5,1 7,8
52 24,5 11 4,4 8,1
57,4 24 7,6 3,8 7,3
60,1 19,5 8,3 5,2 6,9
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Distrito 1
Distrito 2
Distrito 3
Distrito 4
Distrito 5
Distrito 6
Distrito 99
Neste concello Noutro concello mesma provincia Noutra provincia de Galicia
Noutra comunidade autónoma No extranxeiro
Elaboración propia Fonte: Padrón municipal. Concello de Santiago
12
4. �ACEME�TOS
A media de nacementos dende o ano 2000 é de 713,9. Dende o ano 2004 o número de nacementos experimentou un apreciable repunte pasando das/os 687 neonatas/os en 2003 aos 773 en 2006. De media naceron no mesmo periodo 348,3 nenas por ano e 365,6 nenos. Aínda así vemos que a natalidade sitúase en níveis bastante baixos. Será preciso ter en conta este aspecto sobre todo de cara a accións que supoñan unha axuda e un apoio para as famílias no coidado das nenos e nenas pequenas.
GRÁFICO �º 11. EVOLUCIÓN DE NACEMENTOS SEGUNDO O SEXO
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006
Mulleres Homes Total
Elaboración propia Fonte: Movemento natural da población de 2000 a 2006. Instituto Galego de Estadística (IGE)
A grande maioría de nacementos son de nais casadas, aínda que nos úlltimos anos aumentou a proporción de nais non casadas representando prácticamente un cuarto do total dos casos.
Indubitablemente o dato anterior ten a súa relavancia, xa que as familias monoparentais precisarían de un apoio, se cabe, todavía maior que as familias compostas por unha parella e as súas fillas e fillos, se ben o dato acerca do estado civil reflexa só en parte esta situación.
GRÁFICO �º 12. NACEMENTOS SEGUNDO O ESTADO CIVIL DA NAI
86,2
13,8
87,7
12,3
83,9
16,1
81,2
18,8
81,2
18,8
75,7
24,3
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2000 2001 2002 2003 2004 2005
Non casada
Casada
Elaboración propia Fonte: Movemento natural da población de 2000 a 2005. Instituto Galego de Estadística (IGE)
13
Son as mulleres entre 30 e 34 anos as que protagonizan o maior número de novas maternidades seguidas das de entre 35 e 39 anos que por outra banda manteñen unha liña de crecimento constante dende o ano 2002. Entre 2005 e 2006 tamén se aprecia un incremento nos nacementos en nais de entre 40 e 44 anos de idade.
GRÁFICO �º 13. EVOLUCIÓN DE NACEMENTOS SEGUNDO A IDADE DA NAI
0
50
100
150
200
250
300
350
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006
<20 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45 e máis
Elaboración propia Fonte: Movemento natural da población de 2000 a 2006. Instituto Galego de Estadística (IGE)
Por outra banda, cada vez son máis as maternidades en mulleres económicamente activas. Do gráfico seguinte despréndese a influencia dunha actividade laboral económica na decisión de ter fillos.
GRÁFICO �º 14. EVOLUCIÓN DE NACEMENTOS SEGUNDO ACTIVIDADE DA NAI
70,5
19,3
10,1
71,2
18,9
10
71,4
16,8
11,8
72,5
18,3
9,2
74,1
15,4
10,5
76,2
17,6
6,2
78,1
14,7
7,2
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006
Activas Inactivas Non clasificabeis e/ou non consta
Elaboración propia Fonte: Movemento natural da población de 2000 a 2006. Instituto Galego de Estadística (IGE)
14
5. DEFU�CIÓ�S
O 49,3% do total de defuncións foron de mulleres en 2001, cifra similar a de 2006 (49,5%). No ano 2003, obsérvase un pico nas defuncións femininas acadando o 52,1% do total de persoas mortas. En 2006 faleceu o 0,8% da poboación feminina e o 0,9% da masculina.
GRÁFICO �º 15. EVOLUCIÓN DE DEFUNCIÓNS SEGUNDO SEXO
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006
Mulleres Homes
Elaboración propia Fonte: Movemento natural da población de 2000 a 2006. Instituto Galego de Estadística (IGE)
6. MATRIMO�IOS
A gran maioría de mulleres casan entre os 20 e os 39 anos, agora ben dende o ano 2005 muda a tendencia cobrando protagonismo o tramo de idade 30-39 anos.
GRÁFICO �º 16. EVOLUCIÓN DE MATRIMONIOS DE RESIDENTES SEGUNDO A IDADE DA ESPOSA
0
10
20
30
40
50
60
70
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006
<20 20-29 30-39 40-49 50-59 >59
Elaboración propia Fonte: Instituto Galego de Estadística
15
7. MULLERES MAIORES
Como se pode observar, máis da metade das mulleres maiores de 65 anos, (54,4%) conviven con algunha persoa menor de 65 anos, aínda que hai que ter en conta que existen case un 19% de núcleos de convivencia formados exclusivamente por persoas mayores de 65 anos. No concello Compostela observase asemade unha tendencia crecente de fogares unipersonales femeninos, isto é, mulleres vivindo soas; en Compostela este sector supón case que a cuarta parte das situacións de convivencia no caso das mulleres maiores. Ademais, dentro deste importante sector preto do 45% (concretamente o 44,8%)teñen 80 ou máis anos.
GRÁFICO �º 17 DISTRIBUCIÓN DE MULLERES DE 65 E MÁIS ANOS POR SITUACIÓN DE CONVIVENCIA. 2007
54,4%
4,7%
18,6%
22,3%
Soas
Con outra persoa de 65 e máis anos
Con algunha persoa menor de 65 anos
En residencia colectiva
Elaboración propia Fonte: Padrón Municipal Concello de Santiago
Insistimos na importancia de prever no Plan de Igualdade accións específicas para as mulleres maiores xa que constitúen un colectivo relevante, especialcialmente de cara a aquelas que viven soas.
GRÁFICO �º 18. DISTRIBUCIÓN DE MULLERES QUE VIVEN SOAS POR TRAMOS DE IDADE
90-94
5,4%
85-89
16,0%
80-84
21,4%75-79
23,5%
70-74
19,7%
65-69
12,0%
95 e máis
2,0%
Elaboración propia Fonte: Padrón Municipal Concello de Santiago
16
A soedade convivencial feminina acada o 38,4% dos casos no distrito 5, sendo o distrito cun maior número de casos, seguido dos distritos 4 (24,0%) e 2 (16,3%). No distrito 5 agrúpanse o 38,4% das mulleres que viven soas, motivo polo cal hai que ter moi presente este dato de cara á planificación das actividades de apoio.
GRÁFICO �º 19. DISTRIBUCIÓN DE MULLERES QUE VIVEN SOAS POR DISTRITO
8,5%
16,3%
9,0%
24,0%
3,8
%
38,4%
Distrito 1 Distrito 2 Distrito 3
Distrito 4 Distrito 5 Distrito 6
Elaboración propia Fonte: Padrón Municipal Concello de Santiago
A variable idade influe de xeito notorio na posibilidade de convivir con outra persoa de máis de 65 anos. Dada a maior esperanza de vida no sector femenino da población, a posibilidade de vivir coa parella vai disminuíndo a medida que as mulleres van cumprindo anos. Nas idades máis elevadas hai que ter en conta que existe unha proporción considerable de mulleres que conviven incluso con algún ou algunha descendente que xa ten cumplidos os 65 anos.
GRÁFICO �º 20. DISTRIBUCIÓN DE MULLERES QUE VIVEN CON PERSOAS DE 65 OU MÁIS ANOS POR TRAMOS DE IDADE
90-94
2,2%85-89
6,9%
80-84
13,6%
75-79
25,4%
70-74
28,2%
65-69
22,7%
95 e máis
1,1%
Elaboración propia Fonte: Padrón Municipal Concello de Santiago
17
Tal e como nos mostran a continuación os gráficos 20 e 21, de novo nos atopamos con que son os distritos 5, 4 e 2 os que aglutinan as maiores porcentaxes de mulleres que conviven con persoas de 65 ou máis anos.
GRÁFICO �º 21. DISTRIBUCIÓN DE MULLERES QUE VIVEN CON PERSOAS DE 65 OU MÁIS ANOS POR DISTRITO
9,3%
15,9%
11,2%
22,8%
5,6
%
35,1%
Distrito 1 Distrito 2 Distrito 3
Distrito 4 Distrito 5 Distrito 6
Elaboración propia Fonte: Padrón Municipal Concello de Santiago
GRÁFICO �º 22. DISTRIBUCIÓN DE MULLERES QUE VIVEN CON ALGUNHA PERSOA MENOR DE 65 ANOS POR DISTRITO
9,4%
17,9%
10,3%
22,4%
8,0
%
31,9%
Distrito 1 Distrito 2 Distrito 3
Distrito 4 Distrito 5 Distrito 6
Elaboración propia Fonte: Padrón Municipal Concello de Santiago
18
Máis da cuarta parte das mulleres compostelás maiores de 65 anos que viven en residencia colectiva teñen entre 70 e 89 anos.
GRÁFICO �º 23. DISTRIBUCIÓN DE MULLERES QUE VIVEN EN RESIDENCIA COLECTIVA POR TRAMOS DE IDADE
90-94
8,2%
85-89
15,3%
80-84
20,2%75-79
21,9%
70-74
20,2%
65-69
11,0%
95 e máis
3,2%
19
2.- ASPECTOS RELEVA�TES E� FU�CIÓ� DO XÉ�ERO REFERE�TES Á OCUPACIÓ� E SITUACIÓ� LABORAL
A ocupación feminina compostelá está claramente tercializada. Máis dun tercio das mulleres foron contratadas no sector servizos nos anos considerados. Como segundo gran grupo de ocupación feminina mantense constante o grupo de traballadoran non cualificadas (17%). Comparando os anos 2005 e 2007, obsérvase un lixeiro aumento da poboación das contratadas como técnicas e profesionais científicas e intelectuais (2,7 puntos porcentuais), como operadoras de instalación, maquinaria e montadoras (1,5 puntos porcentuais) e como traballadoras cualificadas na agricultura e na pesca (0,1 puntos porcentuais) en igual proporción que nas forzas armadas. Pola contra disminue a proporción de contratadas como artesáns e traballadoras cualificadas nas industrias manufactureiras, a construcción, a minaría, agás as operadoras de instalacións e maquinaria (0,1 puntos porcentuais), as técnicas e profesionais de apoio (3,3 puntos porcentuais) e as empregadas de tipo administrativo (3,4 puntos porcentuais). A proporción de contraradas na dirección de empresas e das administracións públicas só representa o 0,3 do total de contratos nos tres anos referidos.
GRÁFICO �º 24. CONCENTRACIÓN DO NÚMERO DE CONTRATOS POR GRANDES GRUPOS DE OCUPACIÓN
0,3
11
,11
8,3
17
34,9
0,1 0,7
0,7
17
0,3
13,8
12
,4 15
,1
39,5
0,1 0,7 1,5
16,6
0,3
13
,815
13
,6
37
,2
0,2 0,6 2
,2
17
0,1
0
5
10
15
20
25
30
35
40
2005 2006 2007
Dirección das empresas e das administracións públicas
Técnicos e profesionais científ icos e intelectuais
Técnicos e profesionais de apoio
Empregados de tipo administrativo
Traballadores de servizos de restauración, persoais, protección e vendedores dos comercios
Traballadores cualif icados na agricultura e na pesca
Artesáns e traballadores cualif icados das industrias manufactureiras, a construcción, a minaría, agás os operadores de instalacións e maquinaria
Operadores de instalación e maquinaria, e montadores
Traballadores non cualif icados
Forzas armadas
Elaboración propia Fonte: Instituto Galego das Cualificacións. Consellería de traballo
20
Como se pode apreciar a continuación, a ocupación cualificada na agricultura e na pesca, como operadores de instalacións e maquinaria e montadores, nas forzas armadas e sobre todo a ocupación na artesanía e no traballo cualificado nas industrias manufactureiras, a construcción, a minaría, agás os operadores de instalacións e maquinaria, está altamente masculinizado desde o punto de vista da contratación. Pola contra, son os servizose o emprego de tipo administrativo os focos de contratación maioritariamente feminina.
GRÁFICO �º 25. DISTRIBUCIÓN DE CONTRATADOS/AS POR GRANDES GRUPOS DE OCUPACIÓN SEGUNDO SEXO. 2007
50,2 49,8
88,7 11,3
56,2 43,8
77,7 22,3
95,8 4,2
73,3 26,7
29,5 70,5
26,5 73,5
58 42
49,8 50,2
55,5 44,5
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Dirección das empresas e dasadministracións públicas
Técnicos e pro fesionais científicos eintelectuais
Técnicos e pro fesionais de apo io
Empregados de tipo administrativo
Traballadores de servizos derestauración, persoais, pro tección e
vendedores dos comercios
Traballadores cualificados na agriculturae na pesca
Artesáns e traballadores cualificados dasindustrias manufactureiras, a
construcción e a minaría, agás osoperadores de instalacións e maquinaria
Operadores de instalacións e maquinaria,e montadores
Traballadores non cualificados
Forzas armadas
Total
HOMES MULLERES
Elaboración propia Fonte: Instituto Galego das Cualificacións. Consellería de traballo
21
O paro feminino rexistrado case duplica ao masculino a nivel global, dato sen dúbida preocupante e relevante de cara ás accións do Plan de Igualdade.
Unicamente no que se refire ás persoas máis novas (<25 anos) se aproximan as cifras selectivas a varóns e mulleres)
GRÁFICO �º 26. PARO MENSUAL REXISTRADO PARA MENORES DE 25 ANOS. 2007
<25 anos
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
Xan
eiro
Feb
reiro
Mar
zo
Abr
il
Mai
o
Xuñ
o
Xul
lo
Ago
sto
Set
embr
o
Out
ubro
Nov
embr
o
Dec
embr
oHOMES MULLERES
Elaboración propia Fonte: Instituto Galego das Cualificacións. Consellería de traballo
GRÁFICO �º 27. PARO MENSUAL REXISTRADO PARA O RESTO DAS
IDADES. 2007
Resto idades
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
Xan
eiro
Feb
reiro
Mar
zo
Abr
il
Mai
o
Xuñ
o
Xul
lo
Ago
sto
Set
embr
o
Out
ubro
Nov
embr
o
Dec
embr
o
HOMES MULLERES
Elaboración propia Fonte: Instituto Galego das Cualificacións. Consellería de traballo
22
GRÁFICO �º 28. PARO TOTAL MENSUAL REXISTRADO. 2007
Total
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
Xan
eiro
Feb
reiro
Mar
zo
Abr
il
Mai
o
Xuñ
o
Xul
lo
Ago
sto
Set
embr
o
Out
ubro
Nov
embr
o
Dec
embr
o
HOMES MULLERES
Elaboración propia Fonte: Instituto Galego das Cualificacións. Consellería de traballo
23
3.- FORMACIÓ� E EMPREGO
Non hai dúbida de que dispor dun emprego ou desempeñar unha profesión evita caer en círculos de dependencia e constitúen elementos fundamentais para a autonomía das mulleres. Neste sentido á luz dos datos revisados constatamos como son as mulleres do municipio de Santiago de Compostela as que en maior medida atópanse en situación de desemprego e son beneficiarias dos diferentes programas dirixidos a facilitar a inserción laboral das persoas desempleadas do municipio.
Así pois, no ano 2007 recibiron asesoramento e orientación en materia laboral un 62% de mulleres frente tan só un 38% de homes, o que nos amosa que as mulleres duplican en número as solicitudes de demanda de orientación. Neste senso tamén destacaremos que a orientación laboral é un tema moi importante para o colectivo das feminas e tamén para reducir o paro feminino.
GRÁFICO �º 29. ENTREVISTAS REALIZADAS POR SEXO NO SERVIZO DE ORIENTACIÓN LABORAL NO ANO 2007
Elaboración propia Fonte: Concellería de Promoción Económica, Emprego, Comercio e Turismo
Do mesmo modo, son as mulleres as que superan de xeito contundente a participación na bolsa de emprego aos varóns (70% fronte o 30% respectivamente).
GRÁFICO �º 30. PARTICIPANTES POR SEXO BOLSA DE EMPREGO NO ANO 2007
Elaboración propia Fonte: Concellería de Promoción Económica, Emprego, Comercio e Turismo
38%
62%
Homes Mulleres
30%
70%
Homes Mulleres
24
Polo que respecta á participación no Proxecto Crear, cuxo obxectivo é facilitar o acceso ao mercado laboral a persoas con especiais dificultades de inserción ou reinserción, a participación dos varóns supera a das mulleres no Programa experimental de emprego Crear III desenvolto dende xuño de 2006 ata abril de 2007 (37% fronte a un 31% respectivamente). Pola contra no Programa experimental Crear IV desenvolto dende outubro de 2007 a abril de 2008, a participación feminina é superior á masculina (69% fronte a 63% respectivamente).
GRÁFICO �º 31. PARTICIPANTES POR SEXOS NO PROGRAMA EXPERIMENTAL DE EMPREGO CREAR III E IV
Elaboración propia * Crear III ( xuño 2006-abril 2007). Crear IV ( outubro 2007- abril 2008) Fonte: Concellería de Promoción Económica, Emprego, Comercio e Turismo
A inserción laboral de homes e mulleres participantes no Programa experimental Crear III e IV adoita valores porcentuais contrapostos para elas e eles. Así, as mulleres participantes no Programa Crear III amosan unha porcentaxe superior de inserción que os homes (un 42% fronte un 29% respectivamente). Pola contra, no Programa Crear IV a porcentaxe de inserción dos homes é superior á das mulleres (un 71% fronte un 58% respectivamente).
37% 63%
31% 69%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Homes
Mulleres
Crear III Crear IV
25
GRÁFICO �º 32. PARTICIPANTES INSERTADOS POR SEXO NO PROGRAMA EXPERIMENTAL DE EMPREGO CREAR III E IV
Elaboración propia Fonte: Concellería de Promoción Económica, Emprego, Comercio e Turismo
Se atendemos a evolución das e dos participantes nos Programas Crear III e Crear IV pódese apreciar na seguinte gráfica, que entre os participantes no Programa Crear III son máis numerosos os homes que as mulleres, sen embargo, no Programa Crear IV a porcentaxe de mulleres participantes aumenta respecto o programa anterior Crear III e pasa a ser superior á de homes. No que fai referencia á inserción laboral, no Programa Crear III as mulleres son maioría en relación ós seus compañeiros varóns mentras que, no Programa Crear IV a porcentaxe de inserción laboral é inversa, superando os homes ás mulleres.
GRÁFICO �º 33. EVOLUCIÓN DAS E DOS PARTICIPANTES NOS PROGRAMAS CREAR III E CREAR IV E INSERCIÓN LABORAL
Elaboración propia Fonte: Concellería de Promoción Económica, Emprego, Comercio e Turismo
29% 71%
42% 58%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Homes
Mulleres
Crear III Crear IV
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
ParticipantesCrear III
ParticipantesCrear IV
Participantesinsertados
Crear III
ParticipantesinsertadosCrear IV
Homes
Mulleres
26
Polo que se refire á participación de mulleres e homes noutro dos proxectos dirixidos a favorecer a inserción laboral que se levan a cabo dende o concello, o proxecto Persoa, podemos observar na seguinte gráfica que a maioría das persoas que participan son mulleres (94%) frente a tan só un 6% de homes. A escasa participación dos homes, ademáis doutros factores coxunturais, ven derivada do feito de que as especialidades que se imparten no proxecto están vinculadas ao coidado e atención de persoas (“Especialista en atención a personas mayores e discapacitadas”, “Especialista en mediación familiar e socieducativa na resolución de conflictos”,“Entrenador físico de persoas con discapacidade”, “Especialista no coidado da imaxe persoal e estética a persoas mayores e/ou dependentas”, “Atención temperá e estimulación precoz e Experto en envellecemento activo”.
GRÁFICO �º 34. PROXECTO PERSOA III (DECEMBRO 2005- DECEMBRO 2007) PARTICIPANTES POR SEXO PROXECTO PERSOA III
Elaboración propia Fonte: Concellería de Promoción Económica, Emprego, Comercio e Turismo
No que respecta a idade das persoas participantes, tanto no caso das mulleres como dos varóns o tramo de idade maioritario corresponde ao de 25-45 anos.
GRÁFICO �º 35. PARTICIPANTES SEGUNDO A IDADE NO PROXECTO PERSOA III
Elaboración propia Fonte: Concellería de Promoción Económica, Emprego, Comercio e Turismo
Homes6%
Mulleres94%
17% 83% 0%
24% 57% 19%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Homes
Mulleres
Menores 25 anos 25-45 anos Maiores 45 anos
27
Atendendo ao nivel de estudos, a maioría das mulleres e varóns participantes teñen estudos universitarios e bacharelato.
GRÁFICO �º 36. PARTICIPANTES SEGUNDO O NIVEL DE ESTUDOS NO PROXECTO PERSOA III
Elaboración propia Fonte: Concellería de Promoción Económica, Emprego, Comercio e Turismo
Segundo antiguidade no paro todos os varóns participantes no proxecto Persoa levan menos dun ano en situación de desemprego. No caso das mulleres aínda que a maioría, un 89%, tamén levan menos dun ano en paro, un 5% leva entre 1 e 2 anos e 2 ou máis anos en situación de desemprego.
GRÁFICO �º 37. PARTICIPANTES SEGUNDO A ANTIGÜIDADE NO PARO NO PROXECTO PERSOA III
Elaboración propia Fonte: Concellería de Promoción Económica, Emprego, Comercio e Turismo
0%0% 50% 50%
1% 14% 33% 52%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Homes
Mulleres
Sen estudos Secundaria Bacharelato Estudos universitarios
100% 0%0%
89% 5% 6%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Homes
Mulleres
menor de 1 ano entre 1 e 2 anos 2 ou máis anos
28
No proxecto Persoa III, un 40% das mulleres participantes nunca traballaron, o 39% delas non pertence a situacións especiais, o 19% son mulleres maiores de 45 anos e o 2% son emigrantes/inmigrantes. A metade dos varóns nunca traballou, o 33% non pertence a situacións especiais e o 17% é emigrante/inmogrante.
GRÁFICO �º 38. PARTICIPANTES SEGUNDO A PRETENZA A SITUACIÓNS ESPECIAIS NO PROXECTO PERSOA III
Elaboración propia Fonte: Concellería de Promoción Económica, Emprego, Comercio e Turismo
En canto o programa Equal, no ano 2007 acceden a este prograa un 52% de mulleres e un 48% de homes.
GRÁFICO �º 39. EQUAL: PERSOAS ACCESO AO MERCADO LABORAL POR SEXOS
Elaboración propia Fonte: Concellería de Promoción Económica, Emprego, Comercio e Turismo
17% 50% 0% 33%
2% 40% 19% 39%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Homes
Mulleres
Emigrante/Inmigrante Mozo/a que nunca traballou Maior de 45 anos Non pertence
Homes48%
Mulleres52%
29
No que se refire a iniciativa emprendedora de mulleres e homes, as demandas atendidas polo servizo de asesoramento ao emprendemento, nos revelan que máis da metade das persoas que utilizaron este servizo no ano 2007son mulleres (59%) frente a un 41% de homes.
GRÁFICO �º 40. USUARIAS/OS DO SERVIZO DE ASESORAMENTO A EMPRENDEDORES
Elaboración propia Fonte: Concellería de Promoción Económica, Emprego, Comercio e Turismo
En canto a participación nos cursos de formación profesional ocupacional do Plan Nacional de Formación e Inserción Profesional (Plan FIP), atopamos diferenzas entre mulleres e homes en función das accións formativas. Así pois, en todos os cursos ofertados son maioría os homes a excepción de Xardinería. Onde atopamos as diferenzas máis acusadas entre ambos sexos son en Fontanería, Carpintería e Instalador de Enerxía Solar Térmica onde a participación das mulleres non acada o 10%. No curso de Cantaría, o número de mulleres é maior que nos cursos anteriores aínda que segue por debaixo do 50%. No que se refire ao curso de Xardinería son as mulleres as que teñen unha presenza maioritaria (57%) aínda que con pequenas diferenzas porcentuais respecto a presenza masculina que é dun 43%.
GRÁFICO �º 41. PARTICIPANTES POR SEXOS NOS CURSOS DE FORMACIÓN OCUPACIONAL DO PLAN FIP
Elaboración propia Fonte: Concellería de Promoción Económica, Emprego, Comercio e Turismo
93% 100%91%
70%
43%
7% 9%
30%
57%
0%0
20
40
60
80
100
120
Carpint erí a Font anería Instalador de
Sist emas de
Energía Solar
Térmica
Cant arí a Xardinerí a
Homes
Mulleres
41%
59%
Homes Mulleres
30
No que se refire ás insercións laborais das persoas participantes nas diferentes especialidades formativas, constatamos como en Carpintería (0% mulleres e 16% homes) e Fontanería (0% mulleres e 21% homes) a porcentaxe de insercións laborais dos homes é superior a de mulleres, pola contra nas restantes accións formativas Instalador de Sistemas de Enerxía Solar Térmica (33% mulleres e 13% homes), Cantería (14% mulleres e 13% homes) e Xardinería (15% mulleres e 10% homes) son maioria as mulleres que acceden ao mercado laboral.
GRÁFICO �º 42. PARTICIPANTES POR SEXOS INSERTADOS LABORALMENTE NOS CURSOS DE FORMACIÓN OCUPACIÓN DO PLAN FIP
100%
0%
100,00%
0,00%
80%
20%
66,70%
33,30%
33,30%
66,70%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Carpintería Fontanería Instalador desistemas deenergía solar
térmica
Cantaría Xardinería
Mulleres
Homes
Elaboración propia Fonte: Concellería de Promoción Económica, Emprego, Comercio e Turismo
Por outra banda, son maioría as mulleres (en cifras absolutas) que realizan ou realizaron prácticas nalgunha empresa en actividades relacionadas coa formación recibida nos cursos de Xardinería e Cantería, mentras que o número de homes (en cifras absolutas) que fixeron prácticas é superior no caso dos cursos de Instalador de Sistemas de Enerxía Solar Térmica, Fontanería, Carpintería.
GRÁFICO �º 43. PARTICIPANTES POR SEXOS QUE FIXERON PRÁCTICAS NOS CURSOS DE FORMACIÓN OCUPACIÓN DO PLAN FIP
86%
14%
100,00%
0,00%
92%
8%
66,67%
33,33%
57,14%
42,86%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Carpintería Fontanería Instalador desistemas deenergía solar
térmica
Cantaría Xardinería
Mulleres
Homes
Elaboración propia. Fonte: Concellería de Promoción Económica, Emprego, Comercio e Turismo
31
En canto a participación de mulleres e homes nos cursos de formación do Obradoiro de Emprego “Compostela Natural” comprobamos como en todos os cursos ofertados, Albanelaria 2 (58% mulleres e 42%), Carpintería (67% mulleres e 33% homes), Xardinaría (67% mulleres e 33% homes) e Electricidade (58% mulleres e 42% homes) son maioría as mulleres asistentes con niveis de participación superiores ao 50% mentras que en Albanelaría 1 os porcentaxes de participación de mulleres e homes son iguais.
GRÁFICO �º 44. PARTICIPANTES POR SEXOS NO OBRADOIRO DE EMPREGO “COMPOSTELA NATURAL”
50% 50%
42%58%
33%
67%
33%
67%
42%58%
0
10
20
30
40
50
60
70
Albanelaría 1 Albanelaría 2 Carpintería Xardinería Electricidade
Homes Mulleres
Elaboración propia Fonte: Concellería de Promoción Económica, Emprego, Comercio e Turismo
Como conclusión no referente a este capítulo diremos que os programas do Concello que teñen por obxecto a formación e inserción laboral son esencialmente demandados polas mulleres, motivo polo cal haberá que potencialos de cara ao futuro e ao novo Plan de Igualdade do Concello. En todos os casos participan máis mulleres que varóns, mesmamente nas pácticas dos cursos de Formación ocupacional do Plan FIP.
32
4.- ÁREA DE EDUCACIÓ�
4.1.- EDUCACIÓN PROFESIONAL, CICLOS MEDIOS E SUPERIORES
No curso 2006-07 na formación profesional tanto de ciclo medio como superior predomina a matricula feminina (57% e 68,40% respectivamente) fronte á masculina (42,99% e 31,59% respectivamente). Datos similares se manteñen para o curso 2007-08 tal e como amosa o gráfico nº 45.
GRÁFICO �º 45. ALUMNADO MATRICULADO EN CICLO MEDIO E SUPERIOR POR SEXOS (CURSO 2006-07)
43%
57%
31,59%
68,40%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Ciclo Medio Ciclo Superior
Mulleres
Homes
Elaboración propia. Datos provisionais Fonte: CEOU. Secretaría Xeral. Estatística do ensino non universitario.
GRÁFICO �º 46. ALUMNADO MATRICULADO EN CICLO MEDIO E SUPERIOR POR SEXOS (CURSO 2007-08)
41%
59%
34,43%
65,56%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Ciclo Medio Ciclo Superior
Mulleres
Homes
Elaboración propia. Datos provisionais Fonte: CEOU. Secretaría Xeral. Estatística do ensino non universitario
33
O ciclo superior formativo de adultos de Administración conta cunha porcentaxe superior de alumnas que de alumnos (66,66% fronte a 33,33%). No ciclo de informática a dsitribución de matricula segundo o sexo é inverso, contando cun 71,42% de homes e un 28,57% de mulleres.
GRÁFICO �º 47. OFERTA FORMATIVA E ALUMNADO MATRICULADO EN CICLOS FORMATIVOS DE ADULTOS POR SEXO: CICLO SUPERIOR (CURSO 2007-08)
33%
67%
71,42%
28,57%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Administración Informática
Mulleres
Homes
Elaboración propia Fonte: CEOU. Secretaría Xeral. Estatística do ensino non universitario
Na Escola de Arte Mestre Mateo, no curso de Deseño de moda son maioria as mulleres matriculadas (74% de mulleres fronte a 26,08% de homes). Pola contra, os datos invirtense en Deseño de productos que conta cun 73,91% de homes e un 26% de mulleres matriculados/as.
GRÁFICO �º 48. OFERTA FORMATIVA E ALUMNADO MATRICULADO NA ESCOLA DE ARTE MESTRE MATEO POR SEXOS (CURSO 2007-08)
74%
26%
26,00%
74,00%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Deseño de productos Deseño de moda
Mulleres
Homes
Elaboración propia. Datos provisionais. Fonte: CEOU. Secretaría Xeral. Estatística do ensino non universitario
34
Na ensinanza universitaria a presencia das mulleres é superior á dos varóns, seguindo unha tendencia progresiva. Asi, no curso 2005-06 estaban matriculadas na Universidade de Santiago de Compostela 15.355 mulleres que representan o 67,04% do total de alumnado, fronte a un 32,95% de homes. No seguinte curso académico 2006-07 a porcentaxe aumenta lixeiramente a un 67,45% do total de matricula.
GRÁFICO �º 49. ALUMNADO MATRICULADO NA UNIVERSIDADE NOS CURSOS 2005-06 E 2006-07
33%
67%
32,54%
67,45%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Curso 2005-2006 Curso 2006-2007
Mulleres
Homes
Fonte: USC
Respecto ó alumnado titulado, os datos constatan que as tituladas son, en térmos porcentuais, moito máis numerosas que os titulados e, ademáis, esta tendencia aumenta de curso en curso.
GRÁFICO �º 50. ALUMNADO TITULADO NA USC NOS CURSOS 2005-06 E 2006-07
28%
72%
26,83%
73,16%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Curso 2005-2006 Curso 2006-2007
Mulleres
Homes
Fonte: USC
35
Na Escola oficial de Idiomas, as mulleres son maioría en tódalas especialidades, sendo a porcentaxe máis elevada a correspondente ó idioma galego. No caso dos homes o idioma no que se observa unha matricula superior é o portugués.
GRÁFICO �º 51. ALUMNOS MATRICULADOS NA ESCOLA OFICIAL DE IDIOMAS POR SEXO (CURSO 2007-2008)
32,53% 27,12% 24,37% 28,78% 35%
67,46% 72,87% 75,62% 71,21% 65%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
120%
Alemán Francés Galego Inglés Portugués
Mulleres
Homes
Elaboración propia Fonte: Escola Oficial de Idiomas
No conservatorio de música, a porcentaxe de mulleres matriculadas (56%) supera a de homes (44%).
GRÁFICO �º 52. Alumnado POR SEXO: CONSERVATORIO DE MÚSICA (CURSO 2007-2008)
44%
56%
Homes
Mulleres
Elaboración propia. Datos provisionais Fonte: CEOU. Secretaría Xeral. Estatística do ensino non universitario
36
A porcentaxe de mulleres e homes da Escola Municipal de Música é bastante próxima. Así, fronte un 52% de mulleres atopamos un 48% de homes.
GRÁFICO �º 53. ALUMNADO POR SEXO DA ESCOLA MUNICIPAL DE MÚSICA (CURSO 2007-2008)
48%
52%
Homes
Mulleres
Fonte: Departamento de Educación. Concello de Santiago
37
4.2.- EDUCACIÓ� I�FA�TIL, PRIMARIA E SECU�DARIA
En canto a distribución do alumnado na educación infantil e primaria, comprobamos que en ámbalas dúas etapas formativas a distribución dos dous sexos e practicamente igualitaria, ainda que a porcentaxe de alumnas é algo inferior a de alumnos.
GRÁFICO �º 54. ALUMNADO MATRICULADO EN EDUCACIÓN INFANTIL POR SEXO (CURSO 2008-09)
137248,62%
145051,38%
Homes Mulleres
Elaboración propia. Datos provisionais Fonte: CEOU. Secretaría Xeral. Estatística do ensino non universitario
GRÁFICO �º 55. ALUMNADO MATRICULADO EN EDUCACIÓN PRIMARIA POR SEXO (CURSO 2008-09)
287051,24%
271148,58%
Homes Mulleres
Elaboración propia. Datos provisionais Fonte: CEOU. Secretaría Xeral. Estatística do ensino non universitario
38
Se atendemos a titularidade do centro, a lectura dos datos revela que a matricula de alumnado masculino e feminino está bastante equilibrada, atopando maiores diferenzas no caso dos centros de ensino público onde comprobamos como un 53,20% do alumnado matriculado nesta etapa son homes fronte a un 46,80% de mulleres.
GRÁFICO �º 56. ALUMNADO MATRICULADO EN EDUCACIÓN INFANTIL POR SEXO E TIPO DE CENTRO(CURSO 2008-09)
0,532
0,468
0,5020,498
43%44%45%46%47%48%49%50%51%52%53%54%
Públicos Privados
Homes Mulleres
Elaboración propia. Datos provisionais Fonte: CEOU. Secretaría Xeral. Estatística do ensino non universitario
No que respecta a educación primaria, ao igual que constatamos na educación infantil a porcentaxe de alumnado masculino en centros públicos e privados é maior ca do femenino alcanzando porcentaxes máximos nos centros privados do 52% do total.
GRÁFICO �º 57. ALUMNADO MATRICULADO EN EDUCACIÓN PRIMARIA POR SEXO E TIPO DE CENTRO (CURSO 2008-09)
50,76% 49,24%
51,92%
48,08%
46%
47%
48%
49%
50%
51%
52%
Públicos Privados
Homes Mulleres
Elaboración propia. Datos provisionais Fonte: CEOU. Secretaría Xeral. Estatística do ensino non universitario
39
Na educación secundaria obrigatoria, a tendencia é similar a de etapas inferiores, sendo de novo as cifras de estudiantes de ambos sexos prácticamente iguais, cunha diferencia de catro puntos a favor dos homes.
GRÁFICO �º 58. ALUMNADO MATRICULADO EN EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA POR SEXO (CURSO 2008-09)
227251,89%
210648,11%
Homes Mulleres
Elaboración propia. Datos provisionais Fonte: CEOU. Secretaría Xeral. Estatística do ensino non universitario
En canto ao número de matriculados en función do tipo de centro, atopamos diferenzas entre os centros públicos e privados. Deste modo, hai máis mulleres (52,35%) que homes (47,65%) que están a cursar a ESO en centros públicos, mentras que nos centros privados as cifras se invirten, e son ahora os homes os que alcanzan o porcentaxe máis alto de matrícula (55,92% de homes frente a 44,08% de mulleres).
GRÁFICO �º 59. ALUMNADO MATRICULADO EN EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA POR SEXO E TIPO DE CENTRO (CURSO 2008-09)
47,65%52,35%
55,92%
44,08%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Públicos Privados
Homes Mulleres
Elaboración propia. Datos provisionais Fonte: CEOU. Secretaría Xeral. Estatística do ensino non universitario
40
Os datos que aparecen na gráfica siguiente referidos ao numero de persoas adultas que estan a cursar educación secundaria obligatoria en centros públicos, xa que non dispoñemos de información da matricula de centro privados, nos indican que hai un 54,55% de homes matriculados frente a un 45,45% de mulleres.
GRÁFICO �º 60. ALUMNADO MATRICULADO EN EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA DE ADULTOS EN CENTROS PÚBLICOS POR SEXO (CURSO 2008-09)
49545,45%
59454,55%
Homes Mulleres
Elaboración propia. Datos provisionais Fonte: CEOU. Secretaría Xeral. Estatística do ensino non universitario
No tocante aos programas de cualificación profesional inicial, os únicos datos disponibles referidos aos centros públicos, mostran como o número de alumnos (72%) que estan a cursar estes estudios é maior ca de alumnas (28%).
GRÁFICO �º 61. ALUMNADO MATRICULADO EN PROGRAMAS DE CUALIFICACIÓN PROFESIONAL INICIAL EN CENTROS PÚBLICOS POR SEXO (CURSO 2008-09)
1872%
728%
Homes Mulleres
Elaboración propia. Datos provisionais Fonte: CEOU. Secretaría Xeral. Estatística do ensino non universitario
41
No bacharelato os datos se invirten, e son agora as mulleres as que cursan en maior medida estes estudos, atopándonos cun 55,46% de mulleres matriculadas e un 44,54% de homes.
GRÁFICO �º 62. ALUMNADO MATRICULADO EN BACHARELATO POR SEXO (CURSO 2008-09)
129655,46%
104144,54%
Homes Mulleres
Elaboración propia. Datos provisionais Fonte: CEOU. Secretaría Xeral. Estatística do ensino non universitario
Atendendo a titularidade do centro, atopamos certas diferenzas entre centros privados e públicos. Mentres estes ultimos teñen unha porcentaxe de mulleres superior a dos homes (57,90% de mulleres e 42,10% de homes), os centro privados presentan porcentaxes moi similares e de arredor do 50%.
GRÁFICO �º 63. ALUMNADO MATRICULADO EN BACHARELATO POR SEXOE TIPO DE CENTRO (CURSO 2008-09)
42,10% 57,90%
50,67% 49,33%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Públicos
Privados
Homes Mulleres
Elaboración propia. Datos provisionais Fonte: CEOU. Secretaría Xeral. Estatística do ensino non universitario
42
Na análise do alumnado de bacharelato de adultos, pódese observar na seguinte gráfica como practicamente existe igual número de homes que mulleres que están a cursar estes estudios que se situa arredor do 50%.
GRÁFICO �º 64. ALUMNADO MATRICULADO EN BACHARELATO DE ADULTOS EN CENTROS PÚBLICOS POR SEXO (CURSO 2008-09)
126850,04% 1266
49,96%
Homes Mulleres
Elaboración propia. Datos provisionais Fonte: CEOU. Secretaría Xeral. Estatística do ensino non universitario
No que se refire ao alumnado matriculado en ciclos formativos segundo sexo, as mulleres constituen unha clara maioria, cunha porcentaxe dun 52,17% en relación a un 47,83% de homes.
GRÁFICO �º 65. ALUMNADO MATRICULADO EN CICLOS FORMATIVOS POR SEXO (CURSO 2008-09)
152552,17%
139847,83%
Homes Mulleres
Elaboración propia. Datos provisionais Fonte: CEOU. Secretaría Xeral. Estatística do ensino non universitario
43
As porcentaxes do alumnado xa ofrecen variacións se diferenciamos segundo tipo de centro e sexo, mentres que os centros públicos contan cun alumnado maioritariamente feminino (74,29%), a matrícula de centros privados de ambos sexos é prácticamente igual.
GRÁFICO �º 66. ALUMNADO MATRICULADO EN CICLOS FORMATIVOS POR SEXO E TIPO DE CENTRO (CURSO 2008-09)
50,88% 49,12%
25,71%
74,29%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
Públicos Privados
Homes Mulleres
Elaboración propia. Datos provisionais Fonte: CEOU. Secretaría Xeral. Estatística do ensino non universitario
Aos ciclos formativos de adultos de centros públicos asisten maioritariamente homes.
GRÁFICO �º 67. ALUMNADO MATRICULADO EN CICLOS FORMATIVOS DE ADULTOS EN CENTROS PÚBLICOS POR SEXO E (CURSO 2008-09)
22943,74%
17856,26%Homes Mulleres
Elaboración propia. Datos provisionais Fonte: CEOU. Secretaría Xeral. Estatística do ensino non universitario
44
Os datos de distribución do alumnado femenino no curso 2007-2008 revelan que a maior matrícula sitúase na Educación Primaria (24%) e no Bacherelato de Adultos (20%). A porcentaxe de mulleres matriculadas en Ciclos Formativos Ordinarios, Educación Infantil, Bacherelato Ordinario e Educación Secundaria Adultos é moi similar (13%, 12%, 12% e 11% respectivamente). A menor presencia de mulleres corresponde a PGS/PCA e Ciclos Formativos Adultos con 5% e 2% respectivamente. No curso académico 2008-09 os datos son prácticamente os mesmos. Os niveis donde se atopan matriculadas maior número de mulleres corresponde á Educación Primaria (24%) e Bacherelato Adultos (18%). En Ciclos Formativos Ordinarios a porcentaxe é do 14% e no Bacherelato Ordinario do 13%. A matricula é igual en Educación Infantil e na Educación Secundaria Adultos (12%). Rexístrase menor matrícula en Secundaria Adultos e Ciclos Formativos Adultos con 5% e 2% respectivamente.
GRÁFICO �º 68. DISTRIBUCIÓN DO ALUMNADO FEMENINO SEGÚN TIPO DE ESTUDOS
Elaboración propia Fonte: CEOU. Secretaría Xeral. Estatística do ensino non universitario
Curso 2007-2008
135612%
2102%
140613%
134012%
268725%
5055%
218620%
150%
123111%
Bacharelato Adultos Bacharelato OrdinarioCiclos Formativos Adultos Ciclos Formativos OrdinariosEd. Infantil Ed. PrimariaEducación secundaria - Adultos ESOPGS/PCPI
Curso 2008-2009
129612%
1782%
152514%
137213%
271124%
4955%
210618%
70%
126812%
Bacharelato Adultos Bacharelato OrdinarioCiclos Formativos Adultos Ciclos Formativos OrdinariosEd. Infantil Ed. PrimariaEducación secundaria - Adultos ESOPGS/PCPI
45
No curso 2007-08 máis da metade das mulleres están matriculadas nas ensinanzas concertadas en Educación Infantil (52,01%). O 36,64% están matriculadas en centros públicos e o 11,34% en ensinanza non concertada. Non se observan variacións respecto da matricula correspondente ó curso 2008-09. A matrícula máis numerosa rexístrase nas ensinanzas concertadas (51,75%), seguida dos centros públicos (37,90%) e das ensinanzas non concertadas (10,35%).
GRÁFICO �º 69. MULLERES MATRICULADAS EN EDUCACIÓN INFANTIL
Elaboración propia Fonte: CEOU. Secretaría Xeral. Estatística do ensino non universitario
En Educación Primaria máis da metade das mulleres están matriculadas no curso 2007-08 en centros concertados (52,01%). O 36,64% está matriculada en centros públicos e un 11,34% en centros non concertados. No se observan variacións respecto dos datos de matricula feminina nesta etapa educativa no curso 2008-09. A maioria das mulleres están matriculadas en centros concertados (51,75%). Un 37,90% está matriculada en centros públicos e un 10,36% en centros non concertados.
GRÁFICO �º 70. MULLERES MATRICULADAS EN EDUCACIÓN PRIMARIA
Elaboración propia Fonte: CEOU. Secretaría Xeral. Estatística do ensino non universitario
Na E.S.O. a porecntaxe de mulleres matriculadas en centros públicos no curso 2007-08 é do 52,29%. En ensinanzas concertadas esta porcentaje baixa a un 31,46% e
Curso 2007/2008
49136,64%
15211,34%
69752,01%
Ensinanzas concertadas Ensinanzas non concertadas Centros públicos
Curso 2008/2009
52037,90%
14210,35%
71051,75%
Ensinanzas concertadas Ensinanzas non concertadas Centros públicos
Curso 2007/2008
27210,12%
116943,51%
124646,37%
Ensinanzas concertadas Ensinanzas non concertadas
Centros públicos
Curso 2008/2009
28510,51%
116943,12%
125746,37%
Ensinanzas concertadas Ensinanzas non concertadas
Centros públicos
46
nos centros non concertados ó 11,5%. No curso 2008-09 atópanse valores prácticamente iguais nestas tres modalidades de ensinanza: 52,94% de mulleres matriculadas neste nivel educativo en centrois públicos, 36,66% en centros concertados e 10,4% en centros non concertados.
GRÁFICO �º 71. MULLERES MATRICULADAS NA E.S.O.
Elaboración propia Fonte: CEOU. Secretaría Xeral. Estatística do ensino non universitario
Algo máis das tres cuartas partes das mulleres que durante o curso 2007-08 estudan Bacharelato Ordinario están matriculadas en centros públicos (75,59%). O restante 24,41% da matrícula feminina corresponde a centros non concertados. No curso 2008-09, os datos son semellantes. O 74,61% cursan Bacharelato Ordinario en centros públicos e o 25,39% en ensinanzas non concertadas. GRÁFICO �º 72. MULLERES MATRICULADAS NO BACHARELATO ORDINARIO
Elaboración propia Fonte: CEOU. Secretaría Xeral. Estatística do ensino non universitario
Nos Ciclos Formativos Ordinarios os centros públicos concentran a mayor matricula de mulleres no curso 2007-08 (83,07% fronte o 16,93% de matricula en ensinanzas non concertadas). No curso 2008-09 os datos son prácticamente iguais. A matrícula feminina é considerablemente superior nos centros públicos respecto os centros non concertados (82,75% de 17,25% respectivamente).
Curso 2007/2008
114352,29%
24611,25%
79736,46%
Ensinanzas concertadas Ensinanzas non concertadas
Centros públicos
Curso 2008/2009
111552,94%
21910,40%
77236,66%
Ensinanzas concertadas Ensinanzas non concertadas
Centros públicos
Curso 2007/2008
102575,59%
33124,41%
Ensinanzas non concertadas Centros públicos
Curso 2008/2009
96774,61%
32925,39%
Ensinanzas non concertadas Centros públicos
47
GRÁFICO �º 73. MULLERES MATRICULADAS EN CICLOS FORMATIVOS ORDINARIOS
Elaboración propia Fonte: CEOU. Secretaría Xeral. Estatística do ensino non universitario
En resumo, nos niveis máis baixos de ensino, é decir, en Educación Infantil e Primaria, as mulleres optan por ensinanzas concertadas, mentras que na E.S.O., Bacherelato Ordinario e Ciclos Formativos Ordinarios a matrícula feminina concéntrase maioritariamente en centros públicos.
En suma, o nivel educativo das mulleres que viven no Concello de Santiago tense elevado considerablemente. Nestes momentos constitúen a maioría en todos niveis, sobre todo no de secundaria e ensino superior. Isto é, as mulleres compostelás mostran na actualidae un nivel educativo superior ao dos varóns, tema que non se reflicte na ocupación laboral. Ademáis cursan especialmente estudos en centros públicos. As accións do Plan de igualdade deberán ter en conta este extremo de xeito específico.
Curso 2007/2008
116883,07%
23816,93%
Ensinanzas non concertadas Centros públicos
Curso 2008/2009
126282,75%
26317,25%
Ensinanzas non concertadas Centros públicos
48
5.- DATOS REFERE�TES AO PERSOAL MU�ICIPAL
5.1.-DATOS XERAIS
No ano 2006, o persoal municipal estaba integrado maioritariamente por varóns (72%). As mulleres representanban un 28% do total. Estas mesmas porcentaxes mantéñense sen variacións no ano 2007.
GRÁFICO �º 74. PERSOAL MUNICIPAL POR SEXO NOS ANOS 2006 E 2007
28%
72%
28%
72%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
2006 2007
Mulleres Homes
Elaboración propia Fonte: Xestión de Persoal. Concello de Santiago
A área de circulación e seguridade cidadá (53%) é a que ten unha porcentaxe superior de persoal municipal masculino. Un 16% do persoal municipal masculino concentrase na área de urbanismo e infraestructuras, seguida da área social (12%). Un 8% do persoal municipal masculino traballa na área de administración xeral e réxime interior e un 5% en contratación e servizos comunitarios. O personal municipal masculino ten menor presencia na área de fazenda e servicios económicos e nos órganos
de goberno (3%).
O persoal municipal feminino concentrase maioritariamente na área de administración xeral e réxime interior (25%). Un 20% do persoal municipal que traballa na área social son mulleres, e o 18% e 16% respectivamente o fai na área de fazenda e servizos económicos e urbanismo e infraestructuras. As mulleres teñen unha menor presencia dentro do cadro de persoal municipal nas áreas de circulación e
seguridade cidadá e órganos de goberno (8%) e na de contratación e servizos comunitarios (5%).
49
GRÁFICO �º 75. PERSOAL MUNICIPAL POR ÁREAS NO ANO 2006 (HOMES)
Homes
3% 8%3%
16%
5%53%
12%
Órganos de goberno Administración xeral e réxime interior
Facenda e servizos económicos Urbanismo e infraestructuras
Contratación e servizos comunitarios Circulación e sguridade cidadá
Area social
Elaboración propia Fonte: Xestión de Persoal. Concello de Santiago
GRÁFICO �º 76. PERSOAL MUNICIPAL POR ÁREAS NO ANO 2006 (MULLERES)
Mulleres
8%
25%
18%16%
5%
8%
20%
Órganos de goberno Administración xeral e réxime interior
Facenda e servizos económicos Urbanismo e infraestructuras
Contratación e servizos comunitarios Circulación e sguridade cidadá
Area social
Elaboración propia Fonte: Xestión de Persoal. Concello de Santiago
50
Na seguinte táboa recollese a distribución do persoal municipal do Concello de Santiago de Compostela segundo a área e o sexo. Como se pode comprobar, o persoal municipal está constituído maioritariamente por varóns (71,36% de varóns fronte a 28,63% de mulleres). O sector cun maior peso corresponde ao de policia (35,03%) seguido do de bombeiros (15,29%) e a banda de música (7, 64%) no caso dos varóns. No grupo de mulleres destaca a sua maior presencia na administración xeral (21,69%) seguida de facenda (17,46%) e urbanismo (12,70%).
TÁBOA �º 2. PERSOAL MUNICIPAL POR ÁREAS E SEXO NO ANO 2007 Homes % Mulleres % Administración Xeral 33 7.01 41 21.69 Banda de Música 36 7.64 1 0.53 Bombeiros 72 15.29 0 0.00 Cidade Histórica 7 1.49 1 0.53 Centros Socioculturais 6 1.27 3 1.59 Cultura 2 0.42 0 0.00 Deportes 12 2.55 2 1.06 Educación 3 0.64 4 2.12 Emigración/Inmigración 1 0.21 1 0.53 Facenda 16 3.40 33 17.46 Festas 0 0.00 3 1.59 Información 0 0.00 6 3.17 Informática 6 1.27 2 1.06 Infraestructuras 22 4.67 0 0.00 Medio Ambiente 4 0.85 0 0.00 Mercados 0 0.00 1 0.53 Muller 1 0.21 2 1.06 Omic 1 0.21 1 0.53 Órganos de goberno 5 1.06 20 10.58 Parques e Xardíns 16 3.40 3 1.59 Policía 165 35.03 13 6.88 Promoción Económica 4 0.85 3 1.59 Relacións Veciñais 1 0.21 1 0.53 Sanidade 5 1.06 0 0.00 Servizos sociais 6 1.27 15 7.94 Tráfico 6 1.27 1 0.53 Umad 8 1.70 8 4.23 Urbanismo 33 7.01 24 12.70 Total 471 100.00 189 100.00
Elaboración propia Fonte: Xestión de Persoal. Concello de Santiago
51
No cadro de persoal do Auditorio de Galicia a presencia masculina (62%) e casi o dobre que a femenina (38%).
GRÁFICO �º 77. PERSOAL DO AUDITORIO DE GALICIA POR SEXO NO ANO 2007
Homes62%
Mulleres38%
Elaboración propia Fonte: Auditorio de Galicia
Na Empresa Municipal de vivenda e solo de Santiago de Compostela, SA EMUVISSA no ano 2006 o personal masculino é superior o feminino (70% fronte o 30%). No ano 2007 o persoal tamén é maioritariamente masculino, concretamente, un 78% de homes fronte a un 22% de mulleres.
GRÁFICO �º 78. PERSOAL POR SEXOS NA EMPRESA MUNICIPAL DE VIVENDA E SOLO DE SANTIAGO DE COMPOSTELA, SA ( EMUVISSA) NOS ANOS 2006 E 2007
30%
70%
22%
78%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
2006 2007
Mulleres Homes
Elaboración propia Fonte: EMUVISSA. Concello de Santiago
52
Na sociedade municipal de xestión do trasnporte urbano de Santiago, SA (TUSSA) traballa unha porcentaxe de mulleres considerablemente máis baixa que de homes (26% fronte o 74% respectivamente).
GRÁFICO �º 79. PERSOAL POR SEXO SOCIEDADE MUNICIPAL DE XESTIÓN DO TRANSPORTE URBANO DE SANTIAGO, SA (TUSSA) 2007
Homes74%
Mulleres26%
Elaboración propia Fonte: TUSSA. Concello de Santiago
No ano 2006, a porcentaxe de mulleres que traballan na Empresa mixta Xestión de Actividades Deportivas e Espectáculos (XADE) SL é do 38%, mentras que a de homes é casi o dobre (62%). No ano 2007 a porcentaxe de mulleres que traballan na Empresa mixta Xestión de Actividades Deportivas e Espectáculos (XADE) SL aumenta respecto o ano anterior pasando a ser agora do 43%. En consecuencia a porcentaxe de persoal do sexo masculino disminúe en relación ó ano 2006 pero continua sendo superior á de persoal feminino (57%).
GRÁFICO �º 80. PERSOAL POR SEXO EMPRESA MIXTA XESTIÓN DE ACTIVIDADES DEPORTIVAS E ESPECTÁCULOS (XADE) SL, ANOS 2006 E 2007
38%
62%43%
57%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
2006 2007
Mulleres Homes
Elaboración propia Fonte: XADE
53
O persoal feminino de Información e Comunicación local, SA (INCOLSA) no ano 2007 é máis do dobre (68%) que a o masculino (32%).
GRÁFICO �º 81. PERSOAL POR SEXO INFORMACIÓN E COMUNICACIÓN LOCAL, SA (INCOLSA), 2007
Homes32%
Mulleres68%
Elaboración propia Fonte: Incolsa (Oficina Municipal de Turismo). Concello de Santiago
Os datos precedentes indican que a tenor dun maior equilibrio en función do xénero, haberá que pensar en accións de promoción específicas dirixidas ao colectivo das mulleres de cara ao novo Plan de Igualdade do Concello
54
5.2.- DATOS DA ÁREA DE BE�ESTAR SOCIAL
Na maioria dos casos son as mulleres quenes participan no programa de axuda no fogar; dirixido a persoas con autonomía limitada, concretamente un 84% fronte a un 16% de varóns.
GRÁFICO �º 82. PROGRAMA DE AXUDA NO FOGAR POR SEXO (2007)
Elaboración propia Fonte: Servizos Sociais. Concello de Santiago de Compostela
En relación ao programa de teleasistencia domiciliaria, o 89,70% das persoas usuarias deste servizo son varóns mentras que as mulleres representan tan só o 10,3%.
GRÁFICO �º 83. PROGRAMA DE TELEASISTENCIA DOMICILIARIA POR SEXO (2007)
Elaboración propia Fonte: Servizos Sociais. Concello de Santiago de Compostela
16%
84%
Homes Mulleres
89,70%
10,30%
Homes Mulleres
55
Foron no ano 2007 un total de 55 as mulleres que solicitaron o servizo de atención domiciliaria á infancia e 25 as nenas e nenos beneficiarios.
GRÁFICO �º 84. SERVIZO DE ATENCIÓN DOMICILIARIA Á INFANCIA (2007)
Elaboración propia Fonte: Departamento da Muller. Concello de Santiago
Polo que se refire ás persoas beneficiarias das medidas recollidas no Plan de Inclusión Social, según os datrs correspondentes ao ano 2007, son maioría as mulleres participantes nas accións que integran dito plan.
GRÁFICO �º 85. PLAN DE INCLUSIÓN SOCIAL POR SEXOS (2007)
38111
2119
1241
55
49214
3153
2441
111
0 50 100 150 200 250
Homes
Mulleres
Nº total de contratos
Autoemprego
Nº de inserción laboraispor conta alleaacumuladas
Nº de insercións laboraispor conta allea
Participantes Formaciónpropia
Participantes acumulados
Incorporación departicipantes
Elaboración propia Fonte: Servizos Sociais. Concello de Santiago
25
55
Mulleres Nenas/os
56
En canto ao número de persoas usuarias das Unidades de Traballo Social (UTS) nos atopamos con que son as mulleres (57%) as principais beneficiarias deste servizo.
GRÁFICO �º 86. USUARIOS DAS UNIDADES DE TRABALLO SOCIAL POR SEXOS (2007)
Elaboración propia Fonte: Servizos Sociais. Concello de Santiago
Na área de benestar social as persoas destinatarias son tamén maioritariamente as mulleres, um colectivo que desde este punto de vista require, indudablemente um apoio especial.
39%
57%
4%
Homes Mulleres Sen cumplimentar
57
6.- ÁREA DE VIOLE�CIA DE XÉ�ERO
O número de mulleres vítimas de malos tratos rexistradas na casa de acollida municipal descendeu dende 2005, cando se atopaban na casa de acollida un total de 35 mulleres. Ao ano seguinte, en 2006, esta cifra tamén se veu diminuida, para situarse en 23 mulleres, frente ás 18 que houbo no 2007. A idade media das mulleres acollidas diminuíu ao longo dos anos, sendo cada vez máis novas as mulleres que acuden a casa de acollida, que pasou de 31 anos a 27 durante o ano 2007. En canto ao número de nenas e nenos acollidos os datos revelan que no ano 2005 se atopaban na casa de acollida un total de 23 nenas e nenos, que no ano 2006 esta cifra viuse incrementada cun total de 26 rapazes e no último ano 2007 foron 17 o total de nenas e nenos que residian na casa municipal de acollida.
GRÁFICO �º 86. CASA MUNICIPAL DE ACOLLIDA DE MULLERES MALTRATADAS
35
31
23 22
26 25
18
27
17
0
5
10
15
20
25
30
35
2005 2006 2007
Total mulleres acollidas
Idade media mulleresacollidas
Total nenos acollidos
Elaboración propia Fonte: Departamento da Muller. Concello de Santiago
58
En canto ao lugar de procedencia das mulleres da casa de acollida, na súa maioría pertencen a municipios da provincia de A Coruña e de Santiago de Compostela, sendo inferior a porcentaxe de mulleres que proceden doutras provincias galegas, con independencia do ano que tomemos como referencia
GRÁFICO �º 87. LUGAR DE PROCEDENCIA
24,24%
54,54%
21% 22,73%
54,54%
22,73%
27,78%
61,11%
11,11%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
2005 2006 2007
Santiago Outros concellos da provincia Outras provincias
Elaboración propia Fonte: Departamento da Muller. Concello de Santiago
En cuanto ao seu nivel de estudos, nos tres anos tomados como referencia, a maioría das mulleres teñen estudos primarios e secundarios, sendo inferior o número de mulleres con titulación superior.
GRÁFICO �º 88. NIVEL DE ESTUDOS DAS MULLERES ACOLLIDAS
0%
69,70% 68,18%
61,11%
0% 0%
13,64%
0%
12,12% 13,64%
33,33%
12,12%
6,06% 4,54%
5,55%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
2005 2006 2007
Sin estudios
Primarios
Secundarios
Medios
Superiores
Elaboración propia Fonte: Departamento da Muller. Concello de Santiago
59
Por outra parte, e no que respecta ao vínculo que lles unÍa coa sua parella, na maioría dos casos tratábase do seu compañeiro sendo este porcentaxe moi elevado, dun 60,61%, con respecto as restantes categorías no ano 2005. Nos anos 2006 e 2007 segue a ser o compañeiro principalmente o maltratador xunto co cónxuxe.
GRÁFICO �º 89. VÍNCULO COA PARELLA
18,18%
60,61%
21%
31,82%
45,45%
23%
27,78%
55,55%
16,67%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
2005 2006 2007
Cónxuxe
Compañeiro
Outros
Elaboración propia Fonte: Departamento da Muller. Concello de Santiago
Tal e como vemos, o tema da violencia contra as mulleres requerirá, sen dúbida, dunha atención especial á hora da elaboración do novo Plan de Igualdade.
60
7.- CE�TRO DE I�FORMACIÓ� ÁS MULLERES (CIM)
PERFIL SOCIOECO�ÓMICO DAS CO�SULTA�TES
No servizo de información ás mulleres (CIM) leváronse a cabo no ano 2008 un total de 1.723 consultas, destas un 97,74% (1.684) foron feitas por mulleres e un 2,26% (39) corresponderon a consultas feitas por homes1.
GRÁFICO �º 90. SEXO DAS/OS CONSULTANTES
Elaboración propia Fonte: CIM
Máis do 61% (61,23%) das consultantes tiñan unha idade comprendida entre os 26 e os 45 anos. O maior numero de consultas foron feitas por mulleres entre os 36 e 45 anos, isto é, 565 consultas que representan o 32.79% do total, seguidas das usuarias de entre 25 e 35 anos que supuxeron o 28.44% (490). As consultas de mulleres de 56 ou máis anos foron as seguintes en número (305) representando o 17.70% seguidas das de 46 a 55 anos (272: 15.79%). As máis novas, ata os 25 anos, únicamente supuxeron o 5,28% do total de consultas no CIM.
GRÁFICO �º 91. IDADE DAS/OS CONSULTANTES
18%
16%
32%
28%
0% 1% 5%
Menos ede 15 De 16 a 20 De 21 a 25 De 26 a 35
De 36 a 45 De 46 a 55 56 ou máis
Elaboración propia Fonte: CIM
1 Nos datos que de seguido se presentan terase en conta esta porcentaxe xa que non están desagregados por sexo aínda que por tratarse dunha porcentaxe desestimable empregaremos o femenino.
97,74%
2,26%
Muller Home
61
Segundo o estado civil, as consultas proviñeron nun 37,09% de mulleres casadas, as separadas e divorciadas supuxeron ao redor do 18%, sumando un 35,69% do total. O terceiro gran grupo corresponde ás solteiras, neste caso foron 311 o que supón o 18.05% das consultas.
GRÁFICO �º 92. ESTADO CIVIL
0,93%0,58%
3,83%
17,70%
17,99%
3,83%
37,09%
18,05%
SOLTEIRA/O CASADA/O VIUVA/ODIVORCIADA/O SEPARADA/O UNIÓN DE FEITONS/NC OUTROS
Elaboración propia Fonte: CIM
A maioría das consultantes que acudiron ao CIM tiñan un ou dous fillos/as (63.26%), o 19.5% tiñan tres ou máis e algo máis do 17% (17,24%) no tiñan descendencia.
GRÁFICO �º 93. NÚMERO DE FILLOS/AS
31,05%32,21%
16,13% 3,37%17,24%
Ningún Un Dous Tres Catro ou máis
Elaboración propia Fonte: CIM
62
Máis da metade das consultantes (57,01%) presentaban un nivel educativo baixo (sen estudos, primarios incompletos ou primarios). A proporción de mulleres con estudos medios non acada a cuarta parte do total (24.26%) e unicamente un 5.63% acreditaban estudos superiores.
GRÁFICO �º 94. ESTUDOS
8,82%
5,63%
24,26%
5,28% 10,80%
45,21%
NINGÚN OU C. ESCOLARIDADE PRIMARIOSMEDIOS SUPERIORESNS/NC OUTROS
Elaboración propia Fonte: CIM
Polo que se refire á actividade económica, a maior parte das consultantes (59.49%) non traballaba. O 40.51% restante, é dicir, traballadoras, desempeñaban a súa actividade laboral especialmente no sector servizos (52.97%) e no servicio doméstico (14.47%). Na industria só traballaban o 5.21% e na agricultura un 0.14%. O 27,21%, é dicir, máis da cuarta parte non aportan información sobre a súa actividade ou está recollida na categoría “outros”.
GRÁFICO �º 95. ACTIVIDADE ECONÓMICA
52,97%14,47%
9,26%
17,95%5,21%0,14%
Agricultura Industria
Servicios Servicio doméstico
Non sabe/non contesta Outros
Elaboración propia Fonte: CIM
63
En canto ao tipo de actividade que estaban a realizar as englobadas en “Outras situacións”, principalmente traballaban no fogar (29,98%) seguidas nun 24,13% e nun 22,94% de paradas e pensionistas, respectivamente. En menor proporción atopábanse as incluídas en outras categorías (12,01%), as que ns/nc (6,49%) e en ultimo lugar as estudantes (4,44%).
GRÁFICO �º 96. OUTRAS SITUACIÓNS
22,94%
24,13%
6,94%29,28%
4,44%12,01%
ESTUDIANTE TRABALLA NO FOGAR PARO PENSIONISTA NS/NC OUTROS
Elaboración propia Fonte: CIM
Do total de consultantes que acudiron ó CIM, o 9,06% pertencían a colectivos de/en risco de exclusión, especialmente prostitución (6.09%) e inmigrantes (2.79%).
GRÁFICO �º 97. OUTROS COLECTIVOS
90,89%
6,09%2,79%
0,12%0,06%0,06%
MINORÍAS ÉTNICAS PROSTITUCIÓN DROGADICCIÓN
INMIGRANTES NON SABE, NON CONTESTA OUTROS
Elaboración propia Fonte: CIM
64
A maioría das que acudiron ao CIM foron mulleres sen ingresos (87,58%). Menos do 5% (4.71%) tiñan ingresos de máis de 600 €.
GRÁFICO �º 98. INGRESOS FAMILIARES
87,58%
2,32%5,40% 1,63% 3,08%
Sen ingresos Ata 50.000 pesetas (incluido)
De 50.000 a 100.000 pesetas (incluido) De 100.000 a 150.000 pesetas (incluido)
Máis de 150.000 pesetas
Elaboración propia Fonte: CIM
A procedencia das consultantes foi case que exclusivamente urbana, só un 2.44% das consultas foron de mulleres do rural.
GRÁFICO �º 99. HABITAT
2,44%
97,56%
rural urbano
Elaboración propia Fonte: CIM
65
CARACTERÍSTICAS DAS CO�SULTAS �O CIM
Antes de abordar as características de consultas no CIM cabe resaltar que o principal medio polo que as usuarias souberon do centro foron outros servizos das administracións públicas (92.63%). A rede de amizade e coñecidos foi o segundo medio de coñecemento deste servizo municipal (4.35%).
GRÁFICO �º 100. MEDIO POLO QUE COÑECEU OCENTRO
0%
0%
0%
0,41%
92,63%
4,35%
0,17%
2,38%
0,06%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Prensa, revistas
Radio
T.V.
Publicacións do S.G.I.
Outros servizos das Admóns. Públicas
Amigos/as, coñecidos/as
Teléfono 900
NS/NC
Outros
Elaboración propia Fonte: CIM
VÍAS DE CO�SULTA
O medio de consulta foi maioritariamente presencial (93,50%), é dicir acudindo persoalmente ao centro. A segunda vía máis empregada foi a telefónica, nun 5.34% dos casos. Outros medios como o postal e outros non acadaron o 1%.
GRÁFICO �º 101. TIPO DE CONSULTAS
5,34%
0,81%
93,50%
0,06%
0,29%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Telefónicas
Cartas
Personais
NS/NC
Outros
Elaboración propia Fonte: CIM
66
TIPOLOXÍA DAS CO�SULTAS
Como é ben sabido o CIM proporciona con carácter permanente:
- Atención psicolóxica.
- Asesoramento xurídico.
- Orientación profesional.
- Información en materia de recursos.
- Calquera outra información encamiñada á consecución da igualdade das mulleres que de forma individualizada o demanden.
- Información e asesoramento en materia de igualdade de oportunidades aos grupos de mulleres que de forma colectiva o demanden.
ÁREA DE ATE�CIÓ� PSICOLÓXICA
Dentro da área de atención psicolóxica as situacións emocionais detectadas (36%) e as atencións prestadas (35%) son as máis comúns, o 29% restante pertence a demandas expostas polas usuarias.
GRÁFICO �º 102. ÁREA DE ATENCIÓN PSICOLÓXICA
29%
36%
35%
DEMANDA EXPOSTA POLA USUARIASITUACÍON EMOCIAONAL DETECTADAATENCIÓN PRESTADA
Elaboración propia Fonte: CIM
67
Entre as situacións emocionais detectadas a maioría son por causa da ansiedade (48%), o segundo grupo está constituido por sintomatoloxía presentada ante violencia (17%), a angustia e a tristeza ocupan o terceiro e cuarto lugar, respectivamente.
GRÁFICO �º 103. SITUACIÓN EMOCIONAL DETECTADA
7%
48%
10%
7%
3%
1%
2%
0%
1%
4%
17%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
TRISTEZA
ANSIEDADE
ANGUSTIA
BAIXA AUTOESTIMA
BLOQUEO EMOCIOANAL
INDECISIÓN
SENTIMIENTO DE CULPA
IDEACIÓN SUICIDA
ESTRÉS
COMPORTAMENTOS ANTE SITUACIÓNS DE VIOLENCIA
SINTOMATOLOXÍA PRESENTADA ANTE A VIOLENCIA
SITUACIÓN EMOCIONAL DETECTADA
Elaboración propia Fonte: CIM
Entre as demandas expostas polas usuarias as máis significativas foron por problemas de parella (69%) seguidas das relacionadas con problemas familiares (13%). As demandas relacionadas coa violencia fora da parella representaron o 7% (4% no caso de “violencia por parte doutros” e 3% no caso de “violencia sexual”) na mesma porcentaxe que as relacionadas con “patoloxía individual”. As demandas referidas a problemáticas laborais foron as menos frecuentes (2%).
GRÁFICO �º 104. DEMANDA EXPOSTA POLA USUARIA
13%
69%
4%
3%
2%
7%
2%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
PROBLEMAS FAMILIARES
PROBLEMAS DE PARELLA
VIOLENCIA POR PARTE DOUTROS
VIOLENCIA SEXUAL
PROBLEMAS LABORAIS
PATOLOXÍA INDIVIDUAL
OUTROS
DEMANDA EXPOSTA POLA USUARIA
Elaboración propia Fonte: CIM
68
Atendendo ao Gráfico nº 104, atopámonos con que polo que respecta aos problemas de parella, nun 58% tratábase de casos de violencia, nun 23% por ruptura e nun 19% por dificultades no seu seo.
GRÁFICO �º 105. PROBLEMAS DE PARELLA
23%
58%
19%
0%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
RUPTURA DE PARELLA
VIOLENCIA POR PARTEDA PARELLA
DIFICULTADES DEPARELLA
OUTROS
PROBLEMAS DE PARELLA
Elaboración propia Fonte: CIM
Entre a sintomatoloxía presentada frente as situacións de violencia a mais común (30%) foi a sensación de perigo constante, seguida pola vergoña (23%). O sentimento de inutilidade e a afectación do equilibrio afectivo foron outros síntomas que representaron o 12% dos casos, mentras que os trastornos da alimentación e o sono acadaron o 9%.
GRÁFICO �º 106. SINTOMATOLOXÍA PRESENTADA ANTE A VIOLENCIA
1%
1%
23%
30%
12%
12%
12%
9%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35%
AFECTACIÓN DO EQUILIBRIO AFECTIVO
MOLESTIAS PSICOSOMÁTICAS
SENTIMENTOS DE INUTILIDADE
RETRAIMENTO SOCIAL
VERGOÑA
SENSACIÓN DE PERIGO CONSTANTE
TRASTORNOS ALIMENTARIOS E DO SONO
OUTROS
SINTOMATOLOXÍA PRESENTADA ANTE A VIOLENCIA
Elaboración propia Fonte: CIM
69
Das demandas vinculadas a problemas familiares foron os problemas coa descendencia os máis numerosos (60%). As dificultades coa “familia extensa” e con “outros” supuxeron o 21% e 19%, respectivamente.
GRÁFICO �º 107. PROBLEMAS FAMILIARES
60%
21%
19%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
FILLAS/OS
FAMILIA EXTENSA
OUTROS
PROBLEMAS FAMILIARES
Elaboración propia Fonte: CIM
Entre os problemas laborais un 62% foron por causas que non se identifican e un 38% é por acoso moral.
GRÁFICO �º 108. PROBLEMAS LABORAIS
38%
62%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
ACOSO MORAL
OUTROS
PROBLEMAS LABORAIS
Elaboración propia Fonte: CIM
70
Dentro das consultas, a maioría foron casos de terapia e/ou seguimento (65%), un 26% de información xeral, e en menor proporción os recursos ofertados (5%) e os recursos derivantes (2%).
GRÁFICO �º 109. ATENCIÓN PRESTADA
5%
2%
65%
28%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
RECURSOSOFERTADOS
RECURSOSDERIVANTES
TERAPIA E/OUSEGUIMENTO
INFORMACIÓNXERAL
ATENCIÓN PRESTADA
Elaboración propia Fonte: CIM
Nas diversas consultas das usuarias dentro da información xeral que se lles proporciona, o 36% foron de escoita activa, o 26% consello asistido, 20% apoio na toma de decisións e o 18% apoio na verbalización de problemas.
GRÁFICO �º 110. INFORMACIÓN XERAL
20%
36%
26%
18%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40%
APOIO NA TOMA DEDECISIÓNS
ESCOITA ACTIVA
CONSELLOASISTIDO
APOIO NAVERBALIZACIÓN DE
PROBLEMAS
INFORMACIÓN XERAL
Elaboración propia Fonte: CIM
71
Na maioría dos casos a terapia/seguimento foi de tipo individual (98%)
GRÁFICO �º 111. TERAPIA E/OU SEGUIMENTO
98%
1%
0%
1%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
INDIVIDUAL
COA PARELLA
COA FAMILIANUCLEAR
COA FAMILIAEXTENSA
TERAPIA E/OU SEGUIMENTO
Elaboración propia Fonte: CIM
Entre os recursos derivantes destacaron, cun 37%, a asesoría xurídica seguido do servizo psiquiátrico e da asesoría laboral (25%), por último cun 13% o servizo psicolóxico.
GRÁFICO �º 112. RECURSOS DERIVANTES
13%
25%
37%
25%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40%
SERVIZOPSICOLÓXICO
SERVIZOPSIQUIÁTRICO
ASESORÍA XURÍDICA
ASESORÍA LABORAL
RECURSOS DERIVANTES
Elaboración propia Fonte: CIM
72
Entre os recursos ofertados cun 70% atopamos a asesoría xurídica, cun 20% o servizo de saúde mental e cun 10% os servizos sociais.
GRÁFICO �º 113. RECURSOS OFERTADOS
10%
70%
20%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
SERVIZOS SOCIAIS
ASESORÍA XURÍDICA
SERVIZO DE SAÚDEMENTAL
RECURSOS OFERTADOS
Elaboración propia Fonte: CIM
ÁREA EMPREGO
A única información solicitada nesta área foi sobre becas
ÁREA EMPREGO
O tipo de información consultada no CIM, dentro da Área de Emprego, estivo relacionada coa Orientación ao emprego (86,11%) e co Emprego Formación (13,89%).
GRÁFICO �º 114. ÁREA DE EMPREGO
86,11%
13,89%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Emprego formación
Orientación deemprego
Área emprego
Elaboración propia Fonte: CIM
73
Dentro do Emprego Formación, o INEM ou organismo equivalente e as Institucións rexistraron un 40% das consultas respectivamente, mentres que un 20% foron consultas de outro tipo.
GRÁFICO �º 115. EMPREGO FORMACIÓN
20%
40%
40%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45%
INEM ou organismoequivalente
Institucións
Outros
Emprego formación
Elaboración propia Fonte: CIM
En canto a Orientación de Emprego, un 70,97% foi sobre o traballo asalariado e un 6,45% sobre o traballo autónomo, concretamente as axudas ó traballo autónomo. Unha porcentaxe significativa de 22,58% foron consultas de outro tipo.
74
GRÁFICO �º 116. ORIENTACIÓN DE EMPREGO
70,97%
6,45%
22,58%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
Traballo autónomo
Traballo asalariado
Outros
Orientación de emprego
Elaboración propia Fonte: CIM
No que atinxe ao traballo asalariado, as consultas rexistradas no CIM centráronse nas bolsas de traballo (72,73%), ofertas de emprego públicas e privadas (18,18%) e nun 4,55% nas Axencias de colocación e Empresa de traballo temporal.
GRÁFICO �º 117. TRABALLO ASALARIADO
4,55%
18,18%
72,73%
4,55%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
Axencias decolocación
Bolsas de traballo
Ofertas de empregopúblicas e privadas
Contratación porempresa de traballo
temporal
Traballo asalariado
Elaboración propia Fonte: CIM
75
ÁREA DE RECURSOS
Na Área de recursos, as consultas centráronse na súa maioría nos Servicios Sociais (91,97%), na Saúde (1,21%) e nas Asociacións (0,15%, concretamente nas Asociacións de Mulleres). Rexistrouse un 6,67% de varias consultas.
GRÁFICO �º 118. ÁREA DE RECURSOS
0,15%
91,97%
6,67%
1,21%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Asociacións
Saúde
Servicios sociais
Varios
Área de recursos
Elaboración propia Fonte: CIM
SERVICIOS SOCIAIS
Dentro dos Servicios Sociais, rexistrouse un 51,07% de consultas relacionadas coas mulleres maltratadas, un 32,13% sobre a asistencia social, seguido por un 9,88% sobre as nais solteiras. As consultas relativas a terceira idade supuxeron u 1,32%. Outro tipo de consultas rexistraron un 5,60% .
GRÁFICO �º 119. SERVICIOS SOCIAIS
32,13%
9,88%
51,07%
1,32%
0,00%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Asistencia social
Madres solteiras
Mulleres maltratadas
Tercera idade
Outros
Servicios sociais
Elaboración propia Fonte: CIM
76
MULLERES MALTRATADAS
As consultas relacionadas coas mulleres maltratadas foron na súa maioría de información xeral (58,06%), seguidas por consultas vinculadas ás axudas económicas (39,35%), e sobre as casa de acollida (2,58%).
GRÁFICO �º 120. MULLERES MALTRATADAS
39,35%
2,58%
58,06%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
Axudas económicas
Casas de acollida
Información xeral
Mulleres maltratadas
Elaboración propia Fonte: CIM
ASISTE�CIA SOCIAL
No eido da Asistencia Social, un 57,44% das consultas realizadas no CIM foron de información xeral, seguidas polas consultas sobre as axudas económicas (34,87%), e as garderías (5,13%). Unha porcentaxe igual tiveron as consultas sobre os albergues e os comedores (1,03%). A axuda domiciliaria rexistrou a menor porcentaxe (0,51%).
GRÁFICO �º 121. ASISTENCIA SOCIAL
Asistencia social
1,03%
1,03%
0,51%
34,87%
5,13%
57,44%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
Albergues
Axudas económicas
Comedores
Garderías
Axuda domiciliaria
Información xeral
Asistencia social
Elaboración propia Fonte: CIM
77
�AIS SOLTEIRAS
As consultas relacionadas coas nais solteiras foron na súa maioría de información xeral (95%), seguidas polas consultas relacionadas coas axudas económicas (3,33%) e un 1,67% sobre as residencias.
GRÁFICO �º 122. NAIS SOLTEIRAS Nais solteiras
3,33%
1,67%
95,00%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Axudas económicas
Residencias
Información xeral
Nais solteiras
Elaboración propia Fonte: CIM
TERCEIRA IDADE
As consultas relacionadas á terceira idade foron de información xeral (50%) e axudas económicas (50%).
78
GRÁFICO �º 123. TERCEIRA IDADE
50%
50%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Axudas económicas
Información xeral
Terceira idade
Elaboración propia Fonte: CIM
ASOCIACIÓ�S
As informacións sobre asociacións centráronse única e exclusivamente nas asociacións de mulleres (só unha consulta).
SAÚDE
No que respecta a Saúde, a metade das consultas rexistradas no CIM foron consultas que non se especifican (50%). As consultas relacionadas coas toxicomanías, saúde mental, trastornos da conducta alimentaria e depresión e ansiedade supoñen o outro 50%, con proporcións idénticas.
79
GRÁFICO �º 124. SAÚDE
12,5%
12,5%
12,5%
12,5%
50,0%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Toxicomanías
Saúde mental
Transtornos deconducta alimentaria
Depresións,ansiedade
Outros
Saúde
Elaboración propia Fonte: CIM
Os datos que reflicten o presente capítulo indican que dende o CIM estase a desenvolver unha labor especialmente relevante para as mulleres de cara a unha situación máis igualitaria. Neste sentido é obvio que está labor haberá de ser reforzada, e se cabe ampliada, sobre todo respecto ao tema da saúde, unha área donde de momento, e desde un punto de vista xeral apenas se desenvolveron accións específicas.
80
Conclusións
Tal e como xa sinalamos na análise pormenorizada referente ás distintas
áreas, habemos de ter presente para a elaboración do plan de igualdade
esencialmente os seguintes puntos:
En primeiro lugar, o colectivo feminino precisa de accións específicas
para que poida alcanzarse, efectivamente, de modo global unha maior
igualdade en relación co colectivo masculino.
En segundo lugar, partimos da base de que o nivel educativo e formativo
das mulleres é especialmente alto no contexto do Concello de Santiago de
Compostela, non obstante, a situación laboral e de paro que afecta moito máis
ás mulleres, requiren accións encamiñadas cara a un moito maior equilibrio
dende un punto de vista do xénero. Aquí é especialmente importante a propia
situación das e dos empregados no propio Concello de Santiago.
Indubidablemente, e non só por razóns de emprego institucional; aquí fan falta
medidas correctivas dende unha visión de xénero.
En terceiro lugar, cabe sinalar que as accións emprendidas e levadas a
cabo polo Centro Municipal de Atención á Muller hai que mantelas e
pontencialas, se cabe, e posiblemente neste espazo poderían incorporarse
accións referidas, por exemplo, á saúde das mulleres, unha cuestión a penas
presente ata o momento nas accións de igualdade. Igualmente relevante é
recordar aquí a importancia que teñen as accións para as mulleres no campo
dos servizos de benestar, son as destinatarias maioritarias, un extremo tamén
importante de cara ao novo Plan de Igualdade.