Post on 28-Jun-2015
description
2014
Beñat Leunda eta Edurne Mendizabal
01/01/2014
PROIEKTUA: Sistema Informatikoen Administrazioa
TOLOSALDEA GLHI GRADU BUKAERAKO PROIEKTUA
1
AURKIBIDEA
SARRERA ........................................................................................................................................ 2
ZIMBRA EUSKARATU ..................................................................................................................... 3
LIBREZALE ...................................................................................................................................... 8
Aurkibidea ................................................................................................................................. 8
Foroa ......................................................................................................................................... 9
Pootle ........................................................................................................................................ 9
Lan-tresnak .............................................................................................................................. 10
Lokalizazio-gida ....................................................................................................................... 10
ONDORIOAK ................................................................................................................................ 14
TOLOSALDEA GLHI GRADU BUKAERAKO PROIEKTUA
2
SARRERA
Proiektu honi hasiera eman genionean, gure asmoa zimbra korreo plataforma
euskaratzea zen. Zimbraren 8. Bertsioa euskaratu gabe zegoen eta proiektu
interesgarria iruditu zitzaigun. Lehenengo aldia zenez honelako egoera batean
aurkitzen ginela, proiektuari hasiera emateko pertsona ezberdinei galdetzeari ekin
genion. Kontsulta hauen lehenengo ondorioa izan zen euskaratzea ez zela itzulpena
egitea bakarrik, prozesua luzeagoa zen, kontuan hartu beharreko faktore asko zeuden,
adibidez eta ziurrenik garrantzitsuena testuingurua zen, hitz batzuek testuinguruaren
arabera beraien esanahia aldatuta ikusten dutelako.
Kontsulta hauen artean zimbra 7 euskaratu zuten taldea ezagutzen zuen
batekin hitz-egin genuen eta bere aholkua izan zen gure proiektuaren epea ikusita
zimbra sistema osoa ez genuela euskaratzerik izango eta onena inbestigazio lan bat
egitea genuela ondorioztatu genuen. Bide honetan zimbra euskaratzeko ze prozesu
jarraitu behar zen bilatu genuen interneteko hainbat orrialdeetan. Prozesu hori
esplikatzen saiatu gara gure proiektuaren hasieran.
Ikerketa lan horren ondoren erabaki genuen lan honi jarraipen zabalago bat
eman behar geniola. Horregatik interneten programa, sistema edo software
ezberdinak nola euskaratzen ziren begiratzeari ekin genion eta gure bide honetan
Librezale. org orrialdearekin aurkitu ginen. Orrialde honi esker euskarak zabalpen
handia izan du informatikaren munduan. Honegatik, ez ginen atzean geratu eta
plataforma honek eskaintzen zigun laguntza aprobetxatu genuen eta Debian inguruko
itzulpenak egiteari ekin genion. Debian sistema eragilea erabili dugu moduluan lan
egiten hari ginen bitartean eta zentzu batean gure errespontsabilitatea zela iruditzen
zitzaigun sistema hau euskaratzeko lana egitea.
Horregatik fitxategi batzuk hartu genituen eta itzultzeari ekin genion eta
horretaz gain eskuliburu antzeko bat egin dugu edozein pertsonak itzulpenean lagundu
nahiko balu bidea errazteko.
TOLOSALDEA GLHI GRADU BUKAERAKO PROIEKTUA
3
ZIMBRA EUSKARATU
Lehenengo pausoa beharrezko fitxategiak deskargatzea izango da. Behin deskargatuta
beharrezko fitxategiak erauzi egingo ditugu:
wget http://www1.iurreta-institutua.net/zimbra/Zimbra5011_eu.tar.gz
tar zxf Zimbra5011_eu.tar.gz
Fitxategiak honako hauek izango dira:
Euskarazko fitxategiak Zimbra 5.0-rentzako
I18nMsg_eu.properties Nazioarteratzeko mezuak. Hilabeteak, asteko egunak…
AjxMsg_eu.properties Ajax sistemak erabiltzen dituen mezuak
ZMsg_eu.properties Mezu komunak. Erroreak etab.
ZaMsg_eu.properties Administrazioaren interfazeko mezuak.
ZmMsg_eu.properties Baimendun erabiltzailearen interfazearen mezuak
ZhMsg_eu.properties Erabiltzaile arruntaren interfazearen mezuak
ZsMsg_eu.properties Zerbitzariko mezuak
AjxKeys_eu.properties Ajax sistemaren tekla azkarren mezuak
ZhKeys_eu.properties Interfaze arruntaren tekla azkarren mezuak
ZmKeys_eu.properties Ingurune aurreratuko tekla azkarren mezuak
wildfire_i18n_eu.properties Wildfire Berehalako mezularitzako mezuak
NOTA: Fitxategi hauetako batzuk ez daude guztiz euskaratuak.
Hurrengo pausoa fitxategi hauek dagozkien karpetatara kopiatzea izango da.
cp Zimbra_eu/messages/I1* /opt/zimbra/jetty-6.1.5/webapps/zimbra/WEB-
INF/classes/messages/
cp Zimbra_eu/messages/I1* /opt/zimbra/jetty-6.1.5/webapps/zimbraAdmin/WEB-
INF/classes/messages/
cp Zimbra_eu/messages/AjxM* /opt/zimbra/jetty-6.1.5/webapps/zimbra/WEB-
INF/classes/messages/
cp Zimbra_eu/messages/AjxM* /opt/zimbra/jetty-6.1.5/webapps/zimbraAdmin/WEB-
INF/classes/messages/
cp Zimbra_eu/messages/Z[M,a,m,h]* /opt/zimbra/jetty-6.1.5/webapps/zimbra/WEB-
INF/classes/messages/
cp Zimbra_eu/messages/Z[M,a,m,h]* /opt/zimbra/jetty-
6.1.5/webapps/zimbraAdmin/WEB-INF/classes/messages/
TOLOSALDEA GLHI GRADU BUKAERAKO PROIEKTUA
4
Bestalde ZsMsg_eu.properties hurrengo helbidean kopiatuko dugu:
cp Zimbra_eu/messages/Zs* /opt/zimbra/conf/msgs
Tekla azkarreko mezuko fitxategiak ondoko helbide edo direktorioetara kopiatuko ditugu:
cp Zimbra_eu/keys/* /opt/zimbra/jetty-6.1.5/webapps/zimbra/WEB-
INF/classes/keys/
cp Zimbra_eu/keys/* /opt/zimbra/jetty-6.1.5/webapps/zimbraAdmin/WEB-
INF/classes/keys/
Bestalde, /opt/zimbra/conf/msgs helbidean wildfire_i18n_eu-properties fitxategia kopiatu
behar dugu. Hau berehalako mezularitza aplikazioaren kokapena da.
Azkenik, L10nMsg.properties fitxategia /opt/zimbra/conf/msgs direktorioan aurkitzen dela,
honako lerroa gehitu behar diogu.
......
eu = Euskara
.....
Hau eginda Zimbra berrabiaraziko dugu:
su – zimbra -c “zmcontrol stop”
su – zimbra -c “zmcontrol start”
Hurrengo pausoa honako hau izango da: euskarazko fitxategi guzti hauek UTF-8ra pasako
ditugu. Guztira bi fitxategi geratuko zaizkigu eta hauek .po fitxategiekin elkartuko ditugu eta
beraz .po euskarazko fitxategia edukiko dugu. Behin dena ondo daukagula berriro ere,
.properties formatua emango diogu fitxategi berri honi. Honekin fitxategia instalatu ahal
izango dugu.
Aplikazioen lokalizaziorako zenbait programa erabiliko ditugu.
aptitude install translate-toolkit recode tofrodos
Fitxategi hauek UNIX formatura pasako ditugu:
dos2unix *
TOLOSALDEA GLHI GRADU BUKAERAKO PROIEKTUA
5
Gainera, UTF-8 formatura aldatuko ditugu.
recode iso-8859-1..utf-8 *
Mezu guztiak fitxategi batean gorde.
cat AjxMsg_eu.properties >> msgs-eu.properties
cat I18nMsg_eu.properties >> msgs-eu.properties
cat ZMsg_eu.properties >> msgs-eu.properties
cat ZaMsg_eu.properties >> msgs-eu.properties
cat ZmMsg_eu.properties >> msgs-eu.properties
cat ZhMsg_eu.properties >> msgs-eu.properties
cat ZsMsg_eu.properties >> msgs-eu.properties
Pasahitzak beste fitxategi batean gordeko ditugu.
cat AjxKeys_eu.properties >> keys-eu.properties
cat ZhKeys_eu.properties >> keys-eu.properties
cat ZmKeys_eu.properties >> keys-eu.properties
Helbide berdinean ingelesez dauden fitxategiak egongo dira eta honako hauek dira:
AjxMsg.properties
I18nMsg.properties
ZMsg.properties
ZaMsg.properties
ZhMsg.properties
ZmMsg.properties
TOLOSALDEA GLHI GRADU BUKAERAKO PROIEKTUA
6
ZsMsg.properties
AjxKeys.properties
ZhKeys.properties
ZmKeys.properties
Orain .po fitxategiak sortuko ditugu.
prop2po --duplicates=merge -t AjxMsg.properties msgs-eu.properties
AjxMsg_eu.po
prop2po --duplicates=merge -t I18nMsg.properties msgs-eu.properties
I18nMsg_eu.po
prop2po --duplicates=merge -t ZMsg.properties msgs-eu.properties Zmsg_eu.po
prop2po --duplicates=merge -t ZaMsg.properties msgs-eu.properties ZaMsg_eu.po
prop2po --duplicates=merge -t ZhMsg.properties msgs-eu.properties ZhMsg_eu.po
prop2po --duplicates=merge -t ZmMsg.properties msgs-eu.properties ZmMsg_eu.po
prop2po --duplicates=merge -t ZsMsg.properties msgs-eu.properties ZsMsg_eu.po
prop2po --duplicates=merge -t AjxKeys.properties keys-eu.properties
AjxKeys_eu.po
prop2po --duplicates=merge -t ZhKeys.properties keys-eu.properties
ZhKeys_eu.po
prop2po --duplicates=merge -t ZmKeys.properties keys-eu.properties
ZmKeys_eu.po
.po fitxategiak editatu daitezke poedit aplikazioaren bidez.
Oraingo lana .properties fitxategiak sortzea izango da.
po2prop -t AjxMsg.properties AjxMsg_eu.po AjxMsg_eu.properties
po2prop -t I18nMsg.properties I18nMsg_eu.po I18nMsg_eu.properties
po2prop -t ZMsg.properties ZMsg_eu.po ZMsg_eu.properties
po2prop -t ZaMsg.properties ZaMsg_eu.po ZaMsg_eu.properties
TOLOSALDEA GLHI GRADU BUKAERAKO PROIEKTUA
7
po2prop -t ZhMsg.properties ZhMsg_eu.po ZhMsg_eu.properties
po2prop -t ZmMsg.properties ZmMsg_eu.po ZmMsg_eu.properties
po2prop -t ZsMsg.properties ZsMsg_eu.po ZsMsg_eu.properties
po2prop -t AjxKeys.properties AjxKeys_eu.po AjxKeys_eu.properties
po2prop -t ZhKeys.properties ZhKeys_eu.po ZhKeys_eu.properties
po2prop -t ZmKeys.properties ZmKeys_eu.po ZmKeys_eu.properties
Hau dena eginda Zimbra berrabiaraziko dugu.
TOLOSALDEA GLHI GRADU BUKAERAKO PROIEKTUA
8
LIBREZALE
Librezale.org web orrialdea euskalgintzaren inguruan lan egiten duten askoren
biltokia da. Batez ere informatika munduan euskararen erabilera zabaltzeaz arduratzen
dira, adibidez programak eta web guneak euskaratuz. Librezalek, aukera hauek
eskaintzen dizkigu: aurkibidea, foroa, Pootle, lan-tresnak, lokalizazio-gida….
Aurkibidea
Zati honetan web gunearen inguruko informazio guztia azaltzen duen wiki bat
agertuko zaigu eta bertan librezale-ren inguruan dugun edozein duda argituko digute:
TOLOSALDEA GLHI GRADU BUKAERAKO PROIEKTUA
9
Foroa
Foroan gai ezberdinen inguruko eztabaida egiten da. Horretaz gain, informatika
arloan garrantzitsuak diren beste berri batzuk partekatzeko ere erabiltzen da.
Pootle
Librezale-ko atalik garrantzitsuena ziurrenik ondorengo hau izango da. Pootle
plataforma bat da eta bertan egiten dira programa ezberdinen euskaratzeak.
TOLOSALDEA GLHI GRADU BUKAERAKO PROIEKTUA
10
Lan-tresnak
Atal honetan lokalizazio-prozesu batean erabili daitezken tresnen bilduma laburra
da atal honek erakusten diguna, adibidez formatu estandarrak.
Lokalizazio-gida
Web gune batean lokalizazioa martxan nola jarri erakusten digun atala da
honakoa. Atal honetan gehiago sakonduko dugu aurrerago baina funtsean esan
dezakegu lokalizazioak egiten duena dela web gune bat erabiltzen ari den pertsonaren
lokalizazio geografikoaren araberako hizkuntza erabili. Adibidez pertsona hori Txinan
badago, defektuz agertuko zaion hizkuntza txinatarra izango da.
TOLOSALDEA GLHI GRADU BUKAERAKO PROIEKTUA
11
Orain web gunea jadanik ezaguna zaigularik erabiltzaile bat sortuko dugu.
Horretarako, “Pootle” aukeraren barruan sartuko gara eta bertan “registrarse”
emango diogu.
Izena: orexa
Pasahitza: aupaorexa
TOLOSALDEA GLHI GRADU BUKAERAKO PROIEKTUA
12
Erabiltzailea sortu
ondoren “Pootle”
plataformara joango
gara. “Pootle”
barruan proiektu
ezberdinak aurkitu
ditzakegu:
Guretzat ezagunenak
direnak Android,
debian inguruko
itzulpenak eta
WordPress izango
lirateke. Azkeneko
honetan sartuko gara
proiektuak barrutik
ikusi ahal izateko.
Irudi honek erakusten diguna
proiektu honek duen egoera da.
Kasu honetan %91 itzulita dago,
baina oraindik 9610 iruzkin
daude itzultzeke.
Honetaz gain Proiektuaren deskripzioa azaltzen zaigu.
Orain “Basque” jartzen duen lekuan sakatuko dugu eta proiektuaren barruan
sartuko gara. Barruan gaudela Wordpress-a euskaratzeko geratzen diren zatiak (esaldi
edo hitzak) begiztatuko ditugu.
TOLOSALDEA GLHI GRADU BUKAERAKO PROIEKTUA
13
Behin esaldien barruan honako hau aurkituko dugu:
Euskaratzeko momentuan garrantzitsuenetakoa den ezaugarria testuingurua
izango da. Esaldi bat testuinguru batean edo bestean ezberdin idatziko delako.
Librezalen euskaratzea zuk zeuk egin dezakezu edo besteek eginiko euskaratzea ikusi
eta zure aukerak edo zuzenketak proposatzeko aukera izango duzu.
TOLOSALDEA GLHI GRADU BUKAERAKO PROIEKTUA
14
ONDORIOAK
Gure lana burutu ondoren, ondorio ezberdinetara iritsi gara. Lehenik eta behin,
itzulpenen munduaren inguruko ikerketa egitea oso interesgarria iruditu zaigu eta
gainera askotan oso ezkutuan geratzen den lana izanik eskertu egin nahiko genieke lan
hau egiten duten pertsona guztiei, batez ere euskara eta hizkuntza gutxituen eremuan
itzulpen lana egiten duten pertsonek beraien konbikzio hutsez lan egiten dutelako.
Horretaz gain hizkuntza baten normalizaziorako beharrezkoa ikusten dugu
software edo informatika mundua ere euskararen ingurura gerturatzea, askotan
mundu hauek oso urrun geratzen dira eta batez ere hizkuntza maioritarioetara
mugatzen direnez normalizazioa zailtzen dute egoera hauek eta jende askoren lanari
esker euskara ez da hizkuntza arrotza izango mundu honetan.
Gure lanaren inguruan ikerketa lana egiteaz aparte gure zatitxoa jarri nahi izan
dugu mundu honetan eta espero dugu beste asko animatuko direla lan honetan
jarraitzera.